CHP'li Özçağdaş'tan YÖK'e: 'Öğrencileri mağdur edecek bir düzenleme'

DUVAR - CHP İstanbul Milletvekili Suat Özçağdaş, YÖK’ün 32490 sayılı “Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği”nde yaptığı ve Resmi Gazete’de 15 Mart 2024 tarihinde yayımlanan değişiklikler hakkında basın açıklaması yaptı.

YÖK’ün yeterli ön hazırlık yapmadan değişiklikleri düzenlediğini belirten Özçağdaş, “YÖK her zamanki gibi yeterli ön hazırlık yapmadan, ilgili paydaşların görüşünü almadan, özensiz ve acelece hazırladığı anlaşılan değişiklikleriyle şimdiden ve bir kez daha yeni mağdurların oluşmasına yol açmıştır. Ayrımcı ve kayırmacı bir bakış açısıyla yapıldığı görülen yeni düzenlemeler pırıl pırıl gençlerimizin çalışarak başarılı olmaya inançlarını kaybetmelerine, ülkemize hizmet etmek için geri dönmemelerine sebep olacaktır. Yönetmelikte denklik başvurularının reddedileceği durumları belirten 7. maddenin 6. fıkrasında yer alan bazı hususlar usul ve uygulama bakımından oldukça sorunludur ve mağduriyet oluşturmamak için acilen yeniden düzenlenmesi gerekmektedir” ifadelerini kullandı.

'NEYE HİZMET ETTİĞİ BELİRSİZ DEĞİŞİKLİKLERLE ÖĞRENCİLER ORTADA KALDI'

Öğrencilerin yine mağdur edildiğinin altını çizen CHP’li Özçağdaş şöyle konuştu:

“YÖK 2019 yılından itibaren meslek icra yetkisi veren tıp, diş hekimliği, eczacılık, hukuk gibi yükseköğretim programlarına giriş için başarı sıralaması şartı getirmişti. Değiştirilen 7. maddenin ğ bendinde “ortaöğrenimlerini Türkiye’de tamamlayanların; Türkiye’de başarı sıralaması şartı aranan programlara denklik müracaatlarında, yurtdışı yükseköğretim kurumuna kayıt oldukları yılda ÖSYM’nin yapmış olduğu merkezi yerleştirme sınavında, denklik müracaatında bulunulan programın puan türünde asgari başarı sıralaması şartını sağlamayan başvuruları reddedilir” denilmektedir. Denklik yönetmeliğinde daha önce yer almayan bu madde hem esas hem usul olarak hata barındırmaktadır. Bu haliyle; bu yılki akademik takvime göre öğrencilerin geriye dönük olarak ÖSYM’nin sınavına başvurmaları mümkün olmadığı halde, yurt dışındaki üniversitelere başvurusunu yapmış, kabul almış ve kayıt sürecini bekleyen öğrencileri ortada bırakmıştır. Kararın hangi gerekçeyle alındığına dair bir emare yoktur, bu değişiklikle ne tür bir başarı ya da kalite hedeflenmekte olduğu belli değildir.

Öğrencilerin en azından sene başında başvuracakları programa karar vermelerine, kendilerini hazırlamalarına, ilgili puan türüne göre ÖSYM’nin sınavlarına başvuru yapmalarına imkân vermeyen bu düzenleme ya iş bilmeyen kişilerin bu yönetmeliği hazırladıklarına ya da öğrencilerin mağdur olmalarını önemsemeyen hatta öğrencileri mağdur etmeyi görev bilen bir yönetim anlayışına işaret etmektedir.

Bu sorun bu yıl yurtdışındaki programlara başvuran öğrencileri kapsam dışında tutarak çözülebilirdi. Ne var ki yönetmelikte yer alan geçici maddede sadece bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce başvuruya esas diploma programına kayıt yaptıranların muaf olacağına dair bir hüküm yer almaktadır. Oysa Türkiye’de ve yurt dışında eğitim öğretim yılı halen devam ettiğinden yurt dışındaki üniversitelerden kabul alan öğrencilerin kayıt süreçleri daha başlamamıştır.

Kısacası YÖK’ün özensizce hazırladığı yönetmelik değişikliği bu yıl 12. sınıfta olan ve yurt dışındaki üniversitelere başvuran öğrencileri görmezden gelmekte ve onları mağdur etmektedir. Yönetmelikte acilen bir düzenleme yapılması ve düzenleme ile “bu yıl yurt dışındaki programlara başvuran öğrencilerin bu hükümlerden muaf olduğunu” belirtilen bir madde eklenmesi gerekmektedir.”

'YİNE BAŞARISIZ ÖĞRENCİLER BAŞARILI ÖĞRENCİLERİN ÖNÜNE GEÇİRİLMEKTE'

CHP’li Özçağdaş sözlerine şöyle devam etti:

“Hükümleri birbiriyle uyumlu olmayan, çelişkilerle dolu yönetmelikteki sorun bu kadarla da kalmamaktadır. Yönetmeliğin aynı maddesinin g bendi de “yurtdışı yükseköğretim kurumuna kayıt olduğu yıl Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmiş olan sıralama kuruluşlarının en az ikisinde ilk binde yer almayan bir yurtdışı yükseköğretim kurumundan mezun olanların Türkiye’de başarı sıralaması şartı aranan tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarına yapılan diploma denklik başvuruları reddedilir” şeklinde düzenlenmiştir. Bu madde ile öğrencilerin nitelikli üniversitelere gitmeleri teşvik ediliyor gibi durmaktadır. Ancak aynı maddenin a bendinde; “Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmayan yükseköğretim kurumlarında görülen eğitim-öğretim sonunda alınan diplomalara/mezuniyet belgelerine ilişkin denklik başvuruları reddedilir. Ancak Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınmayan bir yükseköğretim kurumundan, tanınan başka bir yükseköğretim kurumuna geçerek öğrenimini tamamlayanların diplomaları/mezuniyet belgeleri, öğreniminin en az %70’ini tanınan yükseköğretim kurumundan almış olmaları hâlinde incelemeye tabi tutulur” denilmektedir. Görüldüğü gibi, yönetmelikte yapılan değişikliklerde, açıkça, kayırmacı bir yaklaşıma müsaade eden hükümler bulunmaktadır.

Bu madde ile YÖK tarafından tanınmayan üniversitelere kayıt yaptıranlara bir kapı aralanmakta, özel bir muamele getirilmekte ve hatta açıkça ayrımcılık yapılmaktadır. Bir önceki maddede YÖK tarafından tanınan, sıralamalarda ilk sıralarda yer alan dünyanın önde gelen sayılı üniversitelerinden kabul alan öğrencilerin, ÖSYM sınavına girmemeleri halinde diplomalarına denklik verilmeyeceği söylenirken yapılan düzenleme ile YÖK’ün tanımadığı üniversite başka bir üniversitenin diploması aracılığıyla tanınır hale getirilmektedir. Yani, yine başarısız öğrenciler başarılı öğrencilerin önüne geçirilmekte, ÖSYM sınavında geçerli puan alamayacağı için YÖK’ün tanımadığı üniversiteleri tercih ederek kolay diploma alan öğrencilerin diplomalarına denklik verilme ihtimali oluşturulmaktadır.

Bir ülkede alınan üniversite diploması ve derecelerin tanınması, eğitim ve mesleki hareketliliğin kolaylaştırılmasında, kalite standartlarının sağlanmasında ve akademik niteliklere olan güvenin arttırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. YÖK, yıllarca denklik sistemini şeffaf ölçütlere bağlamadan, kimi zaman iyi üniversitelerden mezun olanların denkliklerini yıllarca sorgusuz sualsiz bekletip binlerce denklik mağduru oluştururken, aynı zamanda dünyada kimsenin tanımadığı üniversitelerden alınan diplomalara denklik vererek haksız, adaletsiz ve keyfi uygulamalara yer vermiştir. 22 yıldır sıralamalarda ilk bine giren üniversite sayımızın bir elin parmaklarını geçmediği bir yükseköğretim sistemi oluşturan YÖK ve hükûmet şimdi, sıralamalarda dünyanın ilk sıralarındaki üniversitelere kabul alan öğrencilerin Türkiye’deki herhangi bir üniversiteye o program türünde asgari puanı almasını beklemektedir.

Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak üniversitelerimizin dünya standardına yükselmesi, eğitim ve araştırma kalitelerinin artması, akademik özgürlüklerin kısıtlanmaması ve üniversitelerimizin gerek kendi öğrencilerimiz gerekse yurt dışındaki nitelikli öğrenciler için çekici hale gelmesi gerektiğini her vesile ile savunuyor ve bu yolda çalışıyoruz.

AKP’nin politikalarıyla ülkemizde gençlerin özgürlük alanı her geçen gün daralmakta, liyakat yerine sadakat her alana artan bir şekilde hâkim olmaktadır. Ekonominin kötü yönetilmesinin getirdiği istihdam, barınma ve yaşama koşullarının zorlaşması nedeniyle de ne yazık ki iyi eğitim almış ve bu ülkenin gelişmesinde söz sahibi olacak pırıl pırıl gençlerimiz geleceklerini kendi ülkeleri yerine yurt dışında arayacak duruma gelmişlerdir. Bunun sebebi de, sorumlusu da 22 yıllık AKP hükûmetleri ve kamu kaynağı kullandığı halde özerklikten uzak bir şekilde yönetilen, kararlarını şeffaf, katılımcı ve hesap verebilir bir şekilde alamayan YÖK’tür.

YÖK’e; geleceğimiz olan gençlerin çalışmaları neticesinde başarılı olacaklarına inançlarını kaybetmemeleri, yurt dışında nitelikli üniversitelerde eğitim alıp ülkemizde yaşamak ve hizmet etmek için geri dönmeleri için gereken ciddiyetle bağdaşmayan, ayrımcılık içeren ve mağduriyet yaratan düzenlemelerinden vazgeçmeleri için uyarıda bulunuyorum. Geçen hafta çıkarılan “Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği”nde yaptığı eksik, hatalı ve uygulamalarda sıkıntı oluşturacak değişiklikleri ivedilikle düzeltmesini istiyorum. Konunun yakın takipçisi olacağımızı kamuoyuna bildirmek isterim.”