ANKARA - AK Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla sunulan seçim kanunu teklifi Meclis Genel Kurulu’nda oy çokluğu ile kabul edilerek yasalaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından Resmî Gazete’de yayımlanacak olan kanundaki değişiklikler, bu onaydan bir yıl sonraki seçimlerde uygulanacak.

İktidar kanadının “erken seçim tartışmaları bitti” ifadeleriyle duyurduğu değişikliğin en dikkat çeken düzenlemelerden biri seçim bölgelerindeki milletvekili dağılımının ittifak oylarının hesabıyla değil partilerin aldıkları oylara göre dağıtılması oldu. Kanun görüşmelerindeki tartışmalara göre 2018 seçimlerinde uygulanan sistemle ittifak içindeki partilerin “artık oylarıyla” milletvekili çıkarma imkânı ortadan kalkacak. AK Parti ve MHP’li siyasetçilere göre 2018’de uygulanan bu sistem nedeniyle başta CHP olmak üzere Meclis’te grubu olan siyasi partiler, tek başına parti oylarıyla alamayacakları yaklaşık 25 milletvekili kazandı. İktidar ortakları daha önce kendi getirdikleri bu sistemi “İrade sapması” olarak nitelendirerek düzelttiklerini savundu.

“İttifakları anlamsızlaştırdığı” değerlendirmelerine neden olan değişikliğin ardından siyaset kulislerinde güçlendirilmiş parlamenter sistem isteyen 6 partinin bir değil iki ittifak kurması, sağ-muhafazakâr partilerin ortak liste oluşturup bir parti çatısı altında ittifak içinde ittifak oluşturması ya da tüm partilerin muhalefetteki iki büyük partinin listelerinden seçime girmesi gibi birçok senaryo konuşulmaya başlandı. Düşünülen senaryolar üzerine yorumlar yapılırken partilerin mutfaklarında da hummalı bir çalışma başladı.

'2018 SONUÇLARININ KULLANILDIĞI SİMÜLASYONLARA GÖRE HESAP YAPILMAMALI'

Uzmanlar, siyaset bilimciler teklifin Meclis’e sunulmasının ardından tartışmaya açtıkları tüm senaryoları 2018 Genel Seçimleri sonuçlarına göre yaptı. Ancak CHP kaynaklarına göre yapılan bu simülasyonlar “doğru” sonuç yansıtamaz. Parti kaynakları, “Türkiye’deki siyasi tablonun ve partilerin oy oranlarının 2018 sonuçlarından farklı olduğunu”, “MHP ve AK Parti’deki oy oranının düştüğünü”, “CHP’nin ve Millet İttifakı üyelerinin oy oranlarının arttığını” vurgulayarak “karamsar olunmaması” gerektiğini belirtiyor ve çalışmalarını güncel anketlerle elde edilen oy oranları üzerinden yapmak gerektiğine dikkat çekiyor.

‘AMAÇ BİR OYUN BOŞA GİTMEYECEĞİ MODEL BULMAK’

Muhalefet cephesinin en büyük partisi CHP, teklifin Meclis’e sunulduğu günden bu yana birbirinden farklı senaryolar üzerinden birçok simülasyon hazırladı. Simülasyonlarda hangi senaryoda Meclis’te en çok milletvekiline ulaşılabileceği hesaplamaları yapıldı. Söz konusu çalışmada içinde hem partideki uzmanlar hem de bu konularda çalışan akademisyenler ve araştırma şirketleri ile de temaslarda bulunuldu. Çalışmayı yürütenler “Seçmenin bir oyunun dahi boşa gitmeyeceği bir formül bulmak” amacıyla her senaryoyu incelediklerini belirtiyor.

‘HİBRİT FORMÜL ÖNE ÇIKIYOR’

CHP’nin çalıştığı senaryolar içinde ittifak üyesi partilerle “Ortak liste”, “Farklı illerde farklı modellerin uygulanması” gibi modelleri içeren “Hibrit Formül” öne çıkıyor. Parti kaynakları, ‘Hibrit Formül’ün Türkiye’deki gelişmelerle şekilleneceğini ifade ediyor.

Millet İttifakı’nın “Sadece matematiksel çıkarlara dayanan bir ittifak” olmadığı, “Demokrasi, ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’ ittifakı” olduğu yorumlarının yapıldığı süreçte, “Değerlerde birleşmeye” vurgu yapılarak, bu değerlerin iktidara gelmesi için gerekli adımların atılacağı ifade ediliyor.

‘YEREL SEÇİMLERDE BAŞARILI OLAN MODELİN UYGULANMAMASI ÖNÜNDE BİR ENGEL YOK’

31 Mart yerel seçimlerinde CHP ve İYİ Parti iş birliğine gitmiş, illerin yapısı, oy oranları değerlendirilerek ayrı aday ya da bir partinin adayının desteklenmesi gibi her ilde farklı bir uygulamaya gitmişti. İstanbul, Ankara gibi kentlerde CHP’nin belediye başkanı adayı yarışırken İYİ Parti aday göstermemiş, Balıkesir, Manisa ve Denizli gibi kentlerde de İYİ Parti’nin adayı seçime katılmış, CHP aday çıkarmamıştı. İki parti Mersin gibi bazı illerde ise kendi adaylarıyla seçime girmişti. 

CHP kaynaklarına göre 2019 Yerel seçimlerinde muhalefet açısından “başarılı” olan modelin genel seçimlerde de uygulanmaması için bir engel yok.  İl il partilerin durumu, aday profili, parti tabanlarının ve ilin tüm hassasiyetleri titiz şekilde çalışılarak, 2019'da aday belirleme süreçlerindeki “titiz” çalışmanın genel seçimlerde de uygulanma ihtimali de masada formül olarak duruyor.