Denizli esnafı krizde: Desteği geçtik, bizi borçlandırdılar
Denizli’de esnaflar pandeminin yaralarını sarmakta güçlük çekiyor. Kredi ödemeleri gelen esnaf ödeme zorluğu yaşıyor. Birçok esnaf krizle başa çıkamayarak kepenk kapattı. Tepkisini dile getiren bir işletmeci; “Desteği geçtik, bizi borçlandırdılar” ifadelerini kullandı.
Ayhan Çimendağ
DENİZLİ - Korona virüsü salgını ile birlikte derinden hissedilen ekonomik krizden etkilenenler arasında esnaflar geniş yer kaplıyor. Birçok işletme bir yandan yeni döneme uyum sağlamak adına hijyen masrafını ikiye katlarken, müşteri kapasiteleri de yarıya düşüyor. Yarısı dahi dolmayan işletmeler kapanmanın eşiğinde, öte yandan birçok esnaf da çoktan kepenk kapattı.
Denizli’de de yıllardır dükkan işleten birçok esnaf ‘devren satılık’ yazısını astı. Ayakta kalmaya çalışan esnaflarsa dertli. Denizli’den esnaflarla pandemi sürecinde esnafların yaşadıkları ekonomik zorlukları konuştuk. Geçtiğimiz günlerde işletmesini devreden Serkan Demir; “İşsizlik, geleceksizlik kaderimiz değil” diyerek öfkesini dile getirdi.
'KOLTUK SAYISI YARIYA DÜŞTÜ, HİJYEN MASRAFI İKİ KATINA ÇIKTI'
Pandemi öncesinde şubat ayında büyük umutlarla yemek salonu açan 23 yaşındaki Serkan Demir, iktidarın pandemi ile mücadelesinde esnafların yeterince destek görmemiş olmasından şikâyetçi. Devletin esnafa özel fon açıklamamasından şikayet eden Demir şöyle konuştu:
“Genç bir girişimciyken pandemi girdikten sonra devletin bana ve diğer esnaflara fon açıklamamasından dolayı, kirayla, faturalarla ve diğer borçlarla başa çıkamadım. Benim gibi diğer esnafların da sorunu buydu. Haziran sonrası açılan işletmelerde koltuk sayısı yarıya düştü, hijyen gideri iki katı çıktı. Bu tabloya bir de müşteri potansiyelinin azalması girince kapatmak zorunda kaldım.”
'PANDEMİYLE DEĞİL ESNAFLA MÜCADELE ETTİLER'
Kendisini kapatmak zorunda bırakanın asıl nedeninin iktidarın ekonomik politikaları olduğunu söyleyen Demir şöyle devam etti; “Aldığım en ufak malzemenin bugün 5, yarın 10 lira olması beni hesap yapamaz hale getirdi. Gelecek müşteriler de yaşanan ekonomik kriz nedeniyle dışarıda yiyeceği yemekten kıstı. Açtığım işletme, kıyafet, oyuncak üzerine değil temel ihtiyaç olan gıda üzerineydi. Onda bile insanlar artık dışarıda yemeyi lüks görmeye başladı. Devlet sözde sanatçısına sahip çıkarak 30 milyon liraya seyircisiz konser yaptırdı. Fakat zorluk içindeki esnafa faizli krediyi reva gördü.”
İşletmesine ne maske ne de temizlik malzemesinin devlet tarafından ücretsiz sağlandığını belirten Demir; “Bir defa denetime geldiler. Peçetenin peçetelikte olmasından dolayı bana ceza kestiler. Denetim adı altında pandemiyle değil esnafla mücadele ettiler” dedi. Demir son olarak; “İşsizlik, geleceksizlik kaderimiz değil. Bunun bir sorumlusu varsa o da AKP hükümetinin beceriksizliğidir” ifadelerini kullandı.
'BİREYE KESİLMESİ GEREKEN CEZAYI İŞLETMEYE KESİYORLAR'
İnternet kafe işleten Kağan Akkaya ise kapalı kaldığı süre boyunca kira ve fatura borçlarının birikmeye devam ettiğini belirterek faizli kredi değil esnafa hibe ya da 1 yıl ertelemeli faizsiz kredi verilmesini istedi. Akkaya; “Daha temmuzun 1’inde açabildik dükkanı. Her yer açıldı biz bakanlıktan gelecek kararı bekledik. Aylarca kapalı dükkana 200-300 lira elektrik faturası ödedik. 25 bin lira kredi çektik, şimdi ödemesi geldi ama o kadar kazancımız yok, nasıl ödeyeceğiz bilmiyoruz” diye konuştu. Eski çalışma düzeni olmadığını belirten Akkaya; “Yarı kapasite ile çalışıyoruz, zaten o bile dolmuyor. Günde 3 kere denetlemeye geliyorlar. Ben lokanta ya da başka işletmelerin bu kadar denetlendiğini görmedim. Ateş ölçer, dezenfektan aldık. Girişte herkesin eline sıkıyoruz. Belediye otobüsleri tıklım tıklım, süpermarketlerin ateş ölçtüğüne şahit olmadım. Ama geçenlerde maskesini çenesine indiren müşteriden bana ceza yazdılar. Ben girişte kontrol ettim, herkesi masasında takip edemem. Bireye kesilmesi gereken cezayı işletmeye kesiyorlar” dedi.
'DESTEĞİ GEÇTİK BİZİ BORÇLANDIRDILAR, KREDİ ÇEKTİRİYORLAR FAİZİYLE'
“Desteği geçtik, bizi borçlandırdılar” sözleriyle geri ödemeli kredilere tepki gösteren Akkaya şöyle devam etti; “İş yok, bilgisayarların yarısı kapalı ama aylar önceki elektrik faturasının aynısını ödüyorum. Zam, zam, zam her şeye zam getirdiler. Kredi çektiriyorlar faiziyle! Faizsiz niye vermiyor? 1 yıl ertelemeli, faizsiz versin ya da hibe etsin zor durumdayız.”
Son olarak kafesindeki PlayStation bölümünü kapattığını aktaran Akkaya; “Sürekli denetime geliyorlar. 15 yaştan küçüklere PlayStation yasak. İnternete bağlı değil sadece oyun bu. Zaten bunu 70 yaşındaki adam gelip oynamaz ki! Ben de PlayStation bölümünü komple kapattım. İş yok, para yok, borçlar var. Devletin bu krize acilen çözüm bulması gerekiyor” dedi.