'Deprem fırtınasının' merkezindeki Santorini'de 3600 yıl önce ne oldu?
Uzmanlar, Yunanistan'ın Santorini Adası'nın bulunduğu bölgede 3600 yıl önce yaşananlarla günümüzdeki sismik faaliyetler arasında paralellikler olduğuna dikkat çekti.
DUVAR - Son haftalarda Ege Denizi’nde yaşanan ‘deprem fırtınası’ ile gündeme gelen ve bu sebeple acil durum ilan edilen komşu Yunanistan’ın Santorini Adası, milattan önce 17'inci yüzyılda, yani 3.600 yıl önce insanlık tarihinin en büyük patlamalardan birine şahitlik etti. Peki, İlk Çağ’da ‘Thera’ olarak bilinen ve ortasında yanardağ bulunan adada, bundan yüzyıllar önce ne olmuştu?
BBC Türkçe’den Hilken Doğaç Boran’ın haberine göre, Santorini Adası, "Güney Ege Volkanik Yayı" olarak bilinen bir bölgede yer alıyor. Bu bölgede binlerce yıldır Girit'in güneyinde Afrika tektonik plakasının Avrasya plakasının altına girmesinden dolayı yoğun volkanik ve sismik faaliyetler görülüyor. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümü'nden Profesör Doktor Hakan Yiğitbaşıoğlu, 3600 yıl önce Santorini'yi, sonra Ege kıyılarını vuran afetin küçük patlamalar ve peş peşe depremlerle başladığını anlattı.
O dönemde yaşananları anlatan Yiğitbaşıoğlu, adada yaşayanların bu büyük patlamadan önce adayı terk ettiğini belirterek, "Santorini Adası'nda Akrotiri isimli bir antik kent var. Oradaki insanlar bir nebze daha şanslıydı diye düşünülüyor, çünkü hiçbir insan kalıntısı bulunmadı. Bu yüzden önce küçük patlamaların başladığı ve insanların kaçmasına fırsat verecek kadar zaman tanındığı düşünülüyor” dedi. Yiğitbaşıoğlu, Santorini'de o dönem giderek sıklaşan yeryüzü hareketliliğinin arkasında yüzeye çıkış yolu arayan magma tabakası olduğunu kaydetti.
Dokuz Eylül Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Mahmut Göktuğ Drahor da mevcut coğrafi ve jeolojik bulgulara göre o dönem ‘dünyadaki en üst volkan sınıfları içerisinde’ yer alan ve uzmanların ‘en şiddetli’ olarak değerlendirdiği bir patlama meydana geldiğini belirtti. Buna göre, adanın terk edilmesinden bir süre sonra Thera volkanı patlıyor. Patlamayla birlikte devasa kül ve gaz sütunları göğe yükseliyor. Ortasında yanardağ bulunan yuvarlak Santorini Adası'nın büyük kısmı patlamanın etkisiyle sular altında kalıyor. Ada, bu patlamadan sonra günümüzdeki hilal şeklini alıyor.