Dersim'de meşe ağaçlarına 'kır tırtılı' dadandı: Epidemiye dönüştü
Dersim’deki meşe ormanları bu sene orman zararlısı olan kır tırtılı istilası altında. Uzmanlar, doğadaki döngüye müdahale sonucu bazı böcek türlerinde dönemsel olarak artış yaşandığına dikkat çekiyor.
DERSİM - Dersim’de sıcaklığın artmasıyla birlikte ‘sünger örücü/kır tırtılı’ birçok ormanlık alana yayılarak meşe ağaçlarına zarar vermeye başladı. Halk, tırtılın ekili arazilere de zarar vermesinden endişe ederken özellikle merkez, Nazimiye ve Pülümür bölgelerinde tırtıl yoğun olarak görülmeye devam ediyor.
‘YETKİLİLERDEN MÜDAHALE İSTİYORUZ’
Konuya ilişkin görüşünü aldığımız Munzur Çevre Derneği temsilcisi Yusuf Topçu, tırtıl zararlısının uzun zamandır Dersim’de bir tehdit olduğunu belirterek ormanların zarar görmeden yetkililerin müdahalede bulunması gerektiğini vurguladı. “Bu yıl birçok bölgede ormanlarımız zarar gördü. Son gözlemlerimize göre tırtıl bölgesel olarak ilerlemeye devam ediyor” diyen Topçu, şunları aktardı: “Şu an tırtılın ormanlarımıza verdiği zarar iç vadilere ve Pülümür’e doğru ilerliyor. Birçok köylümüzden ormanlara ve ekinlerin durumuna dair bildirim aldık, şikayetleri yetkililere ilettik ve çözümünü bekliyoruz. Örneğin Güleç ve Kutudere'deki civar köylerinin tümünde tırtıl popülasyonu yoğun bir şekilde var. Yine Pülümür Salördek ormanlarının kuzey kesimlerinde çok rahatlıkla görebiliyoruz. Ovacık’a giderken vadinin her iki yakasında da orman zarar görmüş. Meşeler bir süre sonra kendini yenilese de arka arkaya ve yoğun bir şekilde gelen zararlar, ağaçların kurumasına neden oluyor. Kaldı ki tırtıl sadece ekili alanlara, meyve bahçelerine zarar vermiyor. Arıcılık zarar görüyor. Devam eden bu tehlike için yetkililerden çözüm bekliyoruz.”
‘BÖCEĞİN DOĞAL DÜŞMANI YOK EDİLİNCE AŞIRI POPÜLASYON YAŞANIYOR’
Dicle Üniversitesi Entomoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bayram ise “İklimsel koşullar ve türlerin doğal düşmanların olmaması bu türlerin çok yoğun bir popülasyonla aşırı yayılım göstermesine neden olur” dedi. Bayram, alınabilecek önlemlere dair şu bilgileri verdi: "Görülen kır tırtılının farklı zamanlarda şimdiki gibi epidemi yaptığı dönemler olabilir. İklimsel koşullar onların kış aylarında hayatta kalmalarını olumlu yönde etkilemişse ilkbahar veya yaz aylarında daha fazla bir popülasyonla ortaya çıkıyorlar. Epidemeye (salgın hastalık), kışın daha ılık geçmesi ve mevsim değişiklikleri de önemli etken. Böceğin doğal düşmanı yok edilince bu türler de aşırı popülasyona sahip oldukları yıllarda ormana ve ekili alanlara zarar verirler. Söz konusu tür 5-6 yılda bir epidemi yapabiliyor, o yüzden bölgemiz için nadiren zararlı özelliği taşımaktadır. Ancak bu tür Karadeniz bölgesinde sürekli zararlı tür kapsamında olup sık aralıklarla zararlı yapabilmektedir. Sonuç olarak tür büyük bir olumsuzluk oluşturuyorsa kimyasal mücadeleden başka yapabileceğiniz hiçbir şey yok. Bunun için de Tarım Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmış ilaçları kullanım şartlarına uymak koşuluyla doğru bir zamanda, doğru bir dozda kullanmak gerekiyor.”
‘HER 5 YILDA BİR AŞIRI POPÜLASYON YAŞANIYOR’
Tunceli Orman İşletme Müdürlüğü yetkilileri tarafından yerel gazeteye yapılan açıklamada, her beş yılda bir yaprak zararlısının aşırı popülasyon yani epidemi yaşadığına dikkat çekildi. Zarar görmüş alanlara kuş yuvaları astıklarını ve geniş alanlara zararın söz konusu olmadığını belirten yetkililerce tırtılın yayıldığı alanlara ve alınan tedbirlere ilişkin şu bilgiler paylaşıldı: “Bu sene Tunceli merkez, Çiçekli köyü, Pülümür Vadisi, Nazımiye-Yiğitler, Geriş köyü sınırları içinde Limantria dispar L. (Sünger Örücü) zararlı böcek istilasına rastlanıldı. Sünger örücü ağaç yapraklarını tüketerek zararlı olurken, temmuz sonu gibi döngüsünü tamamlayarak zarar yaptığı alanlardan çekilmektedir. Zararlının alandan çekilmesi sonrasında ise zarar verdiği ağaçlarda yeniden yapraklanma oluşacaktır. Yaptığımız kontrollerde, zararlının etkilediği tüm alanlarda meşe ağaçlarında yeniden yapraklanma başladığı ve ağaçların hayatiyetini devam ettirdiği görüldü.”