Deştin'de bilirkişi heyeti 'Deştin çayı özgür akacak' sloganları ile karşılandı

İZMİR – Muğla'nın Menteşe ilçesindeki Bayır ve Yatağan'ın Deştin mahalleleri arasında kalan 7 bin 751 dönümlük arazide 'Muğla Çimento' tarafından yapılmak istenen çimento fabrikasına karşı bölge halkının mücadelesi 1993 yılından bu yana sürüyor. Son olarak 29 Aralık 2021 tarihinde Menteşe Belediyesi’nin şirkete yapı ruhsatı vermesi üzerine projeye ilişkin verilen “ÇED Olumlu” kararının iptali için Menteşe Kent Konseyi, Akdeniz Yeşilleri Derneği ve 8 köylü adına dava açıldı. Açılan davada bugün bilirkişi keşfi yapıldı.

'DEŞTİN ÇAYI ÖZGÜR AKACAK' SLOGANLARI 

Bilirkişi keşfi öncesi alanda toplanan bölge halkı, yaklaşık 500 metrelik bir koridor oluşturarak bilirkişi heyetini “Deştin çayı özgür akacak”, “Çimentocu şirket Muğla'yı terket” ve “Direne direne kazanacağız” sloganları ile karşıladı. Bölge halkına çeşitli siyasi parti ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile Muğla'daki yaşam savunucuları da destek verdi.

'HALKTAN YANA KARAR VERECEKLERİNE İNANIYORUZ'

MUÇEP Menteşe Meclisi, Deştin Çevre Platformu ve Bayır Çevre Komitesi adına açıklama yapan Gamze Çetinkaya, birinci ÇED başvurusunun iki ayrı bilirkişi heyeti tarafından incelenip olumsuz bulunduğunu hatırlatarak, bugün bilirkişi keşfi yapılan ikinci ÇED’in de bilim insanları tarafından olumsuz bulunulacağına ve projenin durdurulacağına inandıklarını söyledi. “Bugün keşif heyetinde bulunan bilirkişi heyetinin dava dosyasına koyduğumuz uzman raporlarını gerekli özeni gösterip, hassasiyetle inceleyeceğine ve bilimin ışığında, halktan yana karar vereceğine inanıyoruz” diyen Çetinkaya, çimento fabrikasına karşı çıkmalarının nedenlerini ise maddeler halinde şöyle sıraladı;

1- Entegre Çimento Fabrikası ve 13 Hammadde Ocağı, 7751 dönümü kapsamaktadır. İzin verilirse 7656 dönüm orman alanı yok edilecektir.
2- Proje sahasında kalan ormanların, kuru ya da sulu derelerin açılacak 13 hammadde ocakları nedeniyle yok edilmesi ve de ocaklardan çıkacak tozlar nedeniyle Kazan Gölenti ve Bayır yok olacaktır. Derelerin, Barajın ve Göletin yok edilmesi demek, bu havzada tarımın bitirilmesi demektir. Ayrıca Muğla’yı besleyen su kuyularının da suyunun bitmesi demektir.
3- Bu ormanlar köylülerin en önemli geçim kaynaklarından biri olan Çam Balı üretimi yapılan Basralı Bal Ormanları’dır ve bu tür ormanlar koruma altındadırlar. Ağaç kesimi yapılamaz, yakınında kirletici bir tesis kurulamaz.
4- Çimento Fabrikası yapısı gereği Gayri Sıhhi, kirletici tesisler içinde birinci sıradadır ve çalışırken çıkaracağı toz ve yaktığı kömür nedeniyle çevre kirliliği yaratacaktır. İklim değişikliğinin en önemli nedeni olan Fosil yakıtları azaltmak için girişimlerde bulunurken yeni bir fosil yakıt yakan kirletici bir tesise izin verilemez.
5- Çimento ruhsat sahası içinde Zeytin Ağaçları vardır ve Zeytin Kanunu gereği en az 3 km mesafe içinde kirletici bir tesis kurulamaz.
6- Köylüler için en önemli geçim kaynaklarından biri olan göbek mantarı bu bölgede yetişmektedir ve ormanlar yok edilirse onlarda yok edilecektir.
7- Çimento fabrikasının çalışması ile açığa çıkacak toz ve duman başta kendi çalışanları olmak üzere doğrudan yöre köylülerini etkileyecek ve onların sağlığını bozmasının yanı sıra tarım ve hayvancılığı da bitirecektir.
8- Hammadde ocakları ile fabrika arasındaki malzeme alışverişinin yanı sıra fabrikada işlenmiş ürünün alınıp, satışı sırasında oluşacak taşıt trafiği önemli bir çevre kirliliği yaratacaktır.
9- Doğadan hammaddenin çıkarılması, taşınması ve üretim sürecinde fosil yakıt (kömür, fuel-oil, mazot vb.) yakılarak gerekli enerjinin üretilmesi ve ürün olarak çimentonun elde edilmesi aşamalarında, başta sülfür oksitleri, nitrojen oksitleri, karbonmonoksit, karbondioksit, toz ve partikül maddeler, uçucu organik bileşikler, dioksin, furan, methan ve ağır metaller atmosfere atılarak soluduğumuz hava ve çevre kirletilir. Son ürün çimentonun kendisi de önemli bir kirleticidir. Çimento tozunda arsenik, kurşun, krom, kobalt, bakır, nikel, kalay, çinko, civa gibi metaller bulunur.
10- Çimento fabrikası emisyonu hem organik hem de inorganik kimyasalların ve metallerin önemli bir kaynağıdır. Çimento fabrikalarının bacalarından salınan ve havayı kirleten küçük partiküller (PM10) ve (PM2,5)(tozdan daha küçük maddeler) hastalıklara (kanser, KOAH vb.) ve ölümlere neden olur. Bu tozlar ve zehirli gazlar sert esen rüzgarların etkisiyle kilometrelerce uzağa taşınabilmektedir. Her bir 50kg’lık çimento torbası için 25kg kömür yakılır. Yaklaşık her bir ton toz çimento üretiminde bir ton karbondioksit açığa çıktığı hesaplanmaktadır.
11- Muğla’daki 3 termik santral nedeniyle hava zaten kirlidir, üzerine yeni bir kirletici tesis kurulması yörede sağlıklı yaşamayı imkansız hale getirecektir.
12- İklim değişikline neden olan sera gazlarının %5-6’ sı çimento üretimi kaynaklıdır.
13- Çimento Fabrikası ve entegre hammadde ocakları nedeniyle çıkan toz ve duman sonucu sağlığı bozulan, tarımı ve hayvancılığı biten köylü göçe zorlanacak ve işsiz kalacaktır. (DUVAR)