DHİBRA: 'Türkiye'nin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne anadiline ilişkin koyduğu çekinceler kaldırılsın'

DUVAR- Dil Hakları İzleme Belgeleme ve Raporlama Ağı’nın (DHİBRA) bileşenleri UNESCO’nun 17 Kasım 1999’da ilan ettiği 21 Şubat Uluslararası Anadili Günü'nü kutladı. Türkiye’de kullanılan 19 anadilinde 99 imzalı bir bildiri yayınlayan DHİBRA, 4 temel talep dile getirdi. "Dil hakları önündeki engellerin ortadan kaldırılması, demokrasinin olmazsa olmazlarındandır" denilen bildiride şu maddeler sıralandı:

1)   Anadilinin öğrenilmesi ve kamusal alanda kullanımı için daha özgürlükçü hukuki ve idari düzenlemeler yapılmalı ve mevcut düzenlemeler engelsiz ve kararlı bir şekilde uygulanmalıdır.

2)   Yok olma tehdidi altındaki dillerin koruma altına alınması için somut adımlar atılmalı, bu konuda çalışan sivil toplum özneleri ivedilikle desteklenmelidir.  

3)   Ülkede kullanılan farklı anadillerine ilişkin üniversitelerde kurulan birimler (bölümler, anabilim dalları ve enstitüler) yaygınlaştırılmalı ve mevcut birimler kaynak ve kapasite açısından geliştirilmelidir. 

4)   Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2 Eylül 1990’da yürürlüğe giren ve Türkiye tarafından 2 Ekim 1995’te onaylanan Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin anadiline ilişkin üç maddesine Türkiye tarafından konulan çekinceler kaldırılmalıdır. Dil hakları, insan haklarının ayrılmaz parçasıdır! Tüm dünya dillerinin Anadili Günü kutlu olsun!

 19 anadilinde yayınlanan bildirinin imzacıları ise şöyle:

-1864 Hafıza Merkezi

-Adana Çerkes Kültür Derneği

-Afşin Kafkas Kültür Derneği

-Agos Gazetesi

-Agos Ermenice Ek

-Alan Kültür ve Yardım Vakfı

-Ankara Çerkes Derneği

-Anadili Kadınları

-Antalya Çerkes Derneği

-Apoyevmatini Gazetesi

-Aramyan Okulundan Yetişenler Derneği

-Arap Alevi Meclisleri

-Aras Yayıncılık

-Arıkbaşı Köyü Kafkas Derneği

-Avesta Yayınevi

-Avlaremoz Platformu

-Aydın Kuzey Kafkas Kültür Derneği

-Bahçelievler Kafkas Çerkes Derneği

-Balıkesir Adığe-Çerkes Kültür Derneği

-Bianet

-Bolu Kafkas Derneği

-Bursa Çerkes Kültür Derneği

-Can TV

-Çerkes Kültürevi

-Çorum Kafkas Kültür Derneği

-Denizli Kafkas Kültür Derneği

-Diyarbakır Hak İnisiyatifi

-Düzce Adıge Kültür Derneği

-Ehliddar Kültür Merkezi

-El Amaneser Gazetesi

-Eskişehir Kuzey Kafkas Kültür ve Dayanışma Derneği

-Gazete Sabro

-Gaziantep Çerkes Derneği

-Gola Kültür Sanat ve Ekoloji Derneği

-Gor Hemşin Kültür Dil Tarih Dergisi

-Göç ve İnsani Yardım Vakfı

-Göksun Çerkes Derneği

-Gönen Kafkas Kültür Derneği

-Gürcü Dil Merkezi

-Gürcü Haber Portalı

-Gürcü Kültür Merkezi

-Hamamözü Çerkes Derneği

-Hemşin Kültürünü Araştırma ve Yaşatma Derneği

-Heyamola Yayınevi

-İnegöl Çerkes Adığe Kültür Derneği

-İskenderun Çerkes Derneği Adığe Khase

-İsmail Beşikci Vakfı

-İstanbul Arap Alevi Meclisi

-İstanbul Kafkas Kültür Derneği

-İstos Yayınevi

-Weşanên J&J (J&J Yayınları)

-Jıneps Gazetesi

-Kafkas Dernekleri Federasyonu

-Karacabey Kuzey Kafkasya Kültür Derneği

-Karadeniz Ereğli Kafkas Kültür Derneği

-Kayseri Kafkas Derneği

-Kiçir Adıge Derneği

-KoyuSiyah Yayıncılık

-Kürt Araştırmaları Derneği

-Komeleya Wêjekarên Kurd

-Kürt Yazarlar Derneği

-Kültürel İncelemeler ve Toplumsal Araştırmalar Derneği

-Laz Kültür Derneği

-Manisa Çerkes Kültür Derneği

-ma music Center

-Mersin Kafkas Kültür ve Yardımlaşma Derneği

-Marje Podcast

-Medya Kitabevi

-Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği

-Mezopotamya Eğitim Bilim Sanat Sağlık ve Kültür Vakfı

-Mızağe Dergi

-Mustafa Kemal Paşa Çerkes Kültür Derneği

-Nazilli Kafkas Kültür ve Dayanışma Derneği

-Nor Zartonk (Ermeni Kültürü ve Dayanışma Derneği)

-Ogni Dergisi

-Önce Çocuklar Derneği

-Perperik Müzik Topluluğu

-Pomak Enstitüsü

-Rengarenk Umutlar Derneği

-Rosa Kadın Derneği

-Rum Vakıfları Derneği

-Sakarya Kafkas Kültür Derneği

-Samsun Çerkes Derneği

-Sardamond Kültürel Araştırma Grubu

-Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı

-Sefarad Kültürü Araştırma Merkezi

-Soma Kafkas Kültür Derneği

-Susurluk Kafkas Derneği

-Süryani Dernekleri Federasyonu

-Tokat Çerkes Derneği

-Turhal Kafkas Kültür Derneği

-Türkiye Kültürleri Araştırma Grubu

-Uncire Dergisi

-Uzunyayla Kafkas Kültür ve Yardımlaşma Derneği

-Vejiyaişê Tiji (Tij Yayıncılık)

-Vomank

-Weşanxaneyê Vateyî (Vate Yayınevi)

-Yaşam Bellek Özgürlük Derneği

(HABER MERKEZİ)

Zan Sosyal Siyasal İktisadi Araştırmalar Vakfı