DUVAR - DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) aylık 2,93 ve yıllık yüzde 64,77 olarak duyurduğu resmi enflasyon oranlarının emeklilerin, dar gelirlilerin ve düşük gelirli grupların gerçeğini yansıtmadığını belirtti.

Enflasyon oranının hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesinin görülemediğini belirten DİSK-AR, "TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 72 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 88,4 oldu" açıklaması yaptı.

DİSK-AR’ın açıklamasında şunlar kaydedildi:

“TÜİK, Aralık 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 72 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor ve madde fiyat listesini açıklamıyor. Madde fiyatları halen karartılmış durumda. Bu nedenle enflasyon oranını hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesi görülemiyor.

Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir.  Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 72 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 88,4 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 82,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 94,1 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 113,1 olarak gerçekleşti.

'ENFLASYON GELİR GRUPLARINA GÖRE FARKLI HİSSEDİLİYOR'

Yüksek gelir gruplarının daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 68,9 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 52,9 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 113,1 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 52,4 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.

TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 122,6 olan TÜFE endeksi, Aralık 2023’te 1859,3’e yükseldi. 2005’te 116 olan gıda fiyatları endeksi ise 2023’te 2,675’e yükseldi. Böylece TÜFE  2005’ten bu yanda 15 kat; gıda fiyatları ise 2005’ten bu yana 23 kat arttı. 2005’te yüzde 7,7 olan yıllık enflasyon oranı 2023’te yüzde 64,7 oldu. 2005’te yüzde 4,9 olan yıllık gıda enflasyonu ise 2023’te yüzde 72’ye yükseldi.

Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Aralık 2005’te TÜFE’yle aynı seyreden gıda fiyatları endeksi Aralık 2023’te TÜFE’nin 816 puan (yüzde 43,8) üstüne çıktı.”