Diyarbakır’da yıkılan binaların kolonlarının kesildiği iddia edildi

İnanç Yıldız

DUVAR - Maraş merkezli meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler 10 ilde yıkıma neden oldu. Binlerce insan yaşamını yitirdi, on binlercesi de yaralandı. Arama kurtarma çalışmaları ise devam ediyor.

Depremin etkilediği kentlerden birisi olan Diyarbakır’da 6'sı şehir merkezinde olmak üzere ilçeler ve köylerle birlikte toplam 20 bina yıkıldı. İlçelerde can kaybı yaşanmazken, Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu’nun açıkladığı verilere göre; kentte yaşamını yitirenlerin sayısını 256 oldu. Hastanelerde yatan 133, yoğun bakımda olan 42, taburcu olan 768, toplam yaralı 901 kişi olarak açıklandı.

YIKILAN BİNALARLA İLGİLİ SORUŞTURMA BAŞLATILDI

Arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği kent merkezinde yıkılan binaların bir kısmıyla ilgili ise kolonlarının kesildiği iddiası ortaya atıldı. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, yıkılan binalarla ilgili soruşturma başlatıldığını açıkladı. Depremde bir bölümü yıkılan Diyar Galeria, Diyarbakır’ın ilk alışveriş merkezi olma özelliğini taşıyor. 1999 yılında inşa edilen Diyar Galleria'yı yapan Eserler ve Çiftçiler Şirketleri Grubu adına Murat Eser, "Mimari yapılışı itibariyle Türkiye'de benzeri yok” demişti.

Üstüne yapılan 4 bloktan oluşan konutların deprem sonrası bir bloğu tamamen yıkılırken, yanında bulunan bir bloğun ise bir kısmı yıkıldı. Diğer bloklar da depremde hasar aldı. Çevrede ise yıkılan başka bir bina yok. Burada yaşanan yıkımın konutların altında yer alan dükkanların kolonlarının kesilmesinden kaynaklandığı iddia edildi.

KOLONDAN DOLAYI KİRALANMIYORMUŞ

Tesisler kavşağında yer alan Serin 2 apartmanı 2 blok olarak inşa edildi ve deprem sonrası bir blok komple çöktü. Depremden önce Akbank’ın bir şubesinin olduğu dükkanın sahibinin burayı kiraya verebilmek için kolonları kestiği öne sürüldü. Daha önce Ziraat Bankası'nın da burayı tutmak istediği ama kolonlardan dolayı vazgeçtiği, sonrasında ise dükkan kolonlarının kesildiği iddia edildi.

ASANSÖR İÇİN KOLONLARA ZARAR VERİLMİŞ

Bağlar’da cezaevi üst köşede yer alan Hisami Apartmanı da en az 30 yıldan eski ve iki blok halinde inşa edildi. Deprem sonrası bloklardan biri tamamen çökerken, diğeri ayakta duruyor. Arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği bu alanın etrafından toplananlar da yıkılan yapının altında yer alan ve zaman içinde değişen dükkanlarda kolonların kesildiği ve asansör takan bir firmanın kolonlara zarar verdiği iddia etti. Ortalama 300 kişinin bulunduğu düşünülen yapıda, şu ana kadar en az 26’sı canlı 160’ın üzerinde kişi çıkarılmıştı.

BİNA İLE İLGİLİ YIKIM KARARI VERİLMİŞ

Hisami Apartmanı'nda 22 sene oturan Fırat Biren’in annesi ve iki erkek kardeşi de enkaz altında. Biren, “93-94 yıllarında kolonların zarar görmesinden dolayı bina ile ilgili yıkım kararı alındı, sonra birilerine yedirilen arpalardan dolayı kolonlar desteklenip millete satıldı burası. Satıldıktan 20 sene sonra ‘kolonların arasına asansör boşluğu yapacağız’ adı altında kolonlara hiltiyle zarar verildi. Bir buçuk ay sonra da bu depremde yerle bir oldu. Kolonları hiçbirinde, kalıpçılar çok çok iyi bilir, 12’li kullanılmamış, 18’li kullanılmamış, kullanılan bütün demirler 8’lik, 9’luk” diye konuştu.

'ACIMIZ BÜYÜK'

Biren, bu binanın 120’nin üzerinde kişiye mezar olduğunu söyleyerek, “Burası çoğu insanı annesiz, çoğu insanı kardeşsiz bıraktı. Acımız büyük, bekliyoruz. Geceleri burada yakınları olan insanlar soğuktan nereye gideceğini bilemiyorlar. Belediyenin araçları zaten dün gece (8 Şubat) geldi. Burası tamamen harabe halde. İnsanlar zaten bitik. Ne yaşıyoruz ne varız ne yokuz. Yani kendi evlatlarımızı bile göremiyoruz, soramıyoruz. Başka diyecek bir şeyim yok” dedi.

MÜTEAHHİT YARIDA BIRAKIP KAÇMIŞ

Ali Rıza Bekiroğulları da 93 yılında Hisami Apartmanında ev aldığını ve 16 yıl burada yaşadığını söyledi. Evi aldığında müteahhidin inşaatı yarıda bırakarak kaçtığını söyleyen Bekiroğulları, kendisinin 5 bin TL masraf yaparak eve girdiğini belirtti. O zaman belediyeden gelen yetkililerin eve girmelerine onay vermediğini dile getiren Bekiroğulları, “Sonra kalktık altını besleyecek kolonlar yaptık. 4 etrafına kolan yaptık. 18-20 tane birer metre arayla ek kolan yaptık. O şekil girdik binaya ama bina çürük olduğu için o dönemde dahi onaylanmamıştı, biliyorduk. Ama neydi, yoksulduk, fakirdik diye girdik binaya. O şekilde yani” diye konuştu.

İMO: HENÜZ TEYİT EDEMEDİK

Konuyla ilgili Gazete Duvar’a konuşan İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Diyarbakır Şube Başkanı Mahsun Çiya Korkmaz, kesilen kolanlarla ilgili henüz bir teyide ulaşamadıklarını belirterek, “Özellikle Diyar Galeria’da bodrum katında kolonların kesildiği ile ilgili çok ciddi bir iddia var. Bunun teyidini ise şu an ancak belediyeden yapabiliriz. Bununla ilgili bir şikâyet yapılmış mı yapılmamış mı bunu ancak belediyeden öğrenebiliriz. Eğer ki resmi olarak bir işlem yapılmamışsa, bu saatten sonra tespiti yapmak çok zor bir durum. Şu an belediye kapalı olduğu için bunu teyit ettiremedik henüz. Ama özellikle bina altına dükkan olan yapılarda, dükkan sahipleri tarafından kolon kesildiğine dair söylentiler bizim de kulağımıza geldi” dedi.

'PARA KARŞILIĞI BİR TAKIM ŞEYLER SÜMEN ALTI EDİLEBİLİYOR'

Cezaevinin üst köşesinde yıkılan yapıya dair ise Korkmaz, “Bina sonrasında eğer tekrar kullanıma açılmışsa burada birinci sorumluluk artık müteahhitten çıkıyor ve ilgili idari birimin sorumluluğu oluyor. İlgili idare birimi de böyle bir şeyin altına kolay kolay imza atmaz. Ama tabi para karşılığı birtakım şeyler sümenaltı yapılabiliyor. Bir ithamda bulunmak için ise henüz erken. Bunun teyidini önümüzdeki günlerde İnşaat Mühendisler Odası olarak yapacağız” dedi.

‘DİYARBAKIR’DA YAPI DENETİMİ ALMIŞ YAPILARIN YÜZDE 90’INDA SIKINTI YOK’

Deprem sonrası Diyarbakır’daki yapıların durumuna dair yaptıkları ön izlenimi de aktaran Korkmaz, “Özellikle 2010 ve sonrası yapı denetimi kanunu çıkması sonrası bu hizmeti almış yapıların yüzde 90’ı oranında bir sıkıntı görünmüyor. Ama çok detaylı bir inceleme yapılmış değil. Mühendislik hizmetlerinden yararlanan yapılarımızda herhangi bir sıkıntı yok. Onun için özellikle Kayapınar bölgesinde oturan insanlarımızın evleriyle ilgili bir panik içerisine girmesine gerek yok. 2010 öncesi yapılar için bu durum söz konusu değildir. Çok eski yapılar içinde depremde etkilenen ve öncesi hasar alan yapılar var. Kolanlarında sıkıntı olan yapı, depremden etkilenen değil öncesi bir sıkıntı da olabilir. Ama şiddetli artçı sarsıntılar ilk 15 gün içinde çok fazla oluyor. Onun için tedbiren insanlarımızın evlerine uzman görüşü alarak girmesi daha doğru olur” diye konuştu.