'Dolar 25 lira olmasın diye ikili kura geçtiler'
Ekonomistler, dövizde ikili kura geçilmesinin "ihracat artsın ama dolar yükselmesin" ikilemini çözmek üzere alınmış bir karar olduğunu belirtiyorlar.
DUVAR- İhracatçıların "dolar 25 Tl olsun" talebini değerlendiren ekonomi yönetimi, çareyi ikili kura geçmekte buldu. Döviz vatandaşa farklı ihracatçıya farklı rakamlardan satılacak. Ekonomistler seçime kadar doları sabitlemek isteyen iktidarın bulduğu çözümün olumlu etkilerinin de tartışmalı olduğunu belirtiyor.
Halk Tv yazarı Barış Soydan, "Dolar 25 lira olmasın diye ikili kura geçtiler" başlıklı yazısında İhracatçılar Birliği Başkanı Jak Eskinazi’nin İzmir’de, Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin katıldığı toplantıda dile getirdiği doların 25 TL’ye yükselmesi talebinin sonucu olarak ikili kura geçildiğini belirtti, yeni düzeni şöyle değerlendirdi:
"Eskinazi’nin dediği şu: Doların baskılanması nedeniyle Türkiye’nin ihracat artışı durdu. Tekstil, giyim sektörlerde ihracat artık artmıyor, azalıyor. Sebep? Avrupa’da yaşanan durgunluğun da bunda payı var ama asıl neden, kur enflasyon kadar artmadığı için ihracatçıların maliyetlerini fiyatlarına yansıtmak zorunda kalmaları. Yani zam yapmaları. Bunun sonucunda dünya pazarlarındaki müşterilerini enflasyon derdi olmayan ülkelere kaybetmeye başlamaları.
Çare? Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe daha önce 'Kurun enflasyon kadar artmasını istiyoruz' demişti. Ege İhracatçılar Birliği Başkanı ise somut seviye verdi: 'TL’nin yüzde 30’dan fazla değer kaybetmesini, doların 25 TL olmasını istiyoruz.7
İhracatçılar şımarıklık mı yapıyor? Kendi çıkarlarını savunmaları neden şımarıklık olsun ki? Türkiye’nin 100 milyar dolarlık dış ticaret açığı olmasaydı ihracatçıların talebini kulak arkası eder, geçerdik. Ama Türkiye’nin 100 milyar dolarlık dış ticaret açığı var. Bu açığı kapatmak için ihracatı artırmamız gerekiyor. Yoksa Türkiye ekonomisi er geç duvara toslar.
Eskinazi ne diyordu? 'Doların baskılanması nedeniyle Türkiye’nin ihracat artışı durdu.' Dolar neden baskılanıyor? 'Seçimden önce aman kıpırdamasın' diye. İktidar partisinin oylarındaki erimenin en büyük nedeni, 2021 yılının sonunda yaşanan devalüasyon nedeniyle enflasyonun patlamasıydı. Yine aynı şeyin yaşanmasından korkuyorlar. Bunu engellemek için geçen yılın ilk on ayında Merkez Bankası’nın rezervlerinden 100 milyar dolardan fazla satış yaptılar. Satmaya devam ediyorlar. Merkez Bankası’nın Swap (Para takası) hariç rezervleri yeniden eksi 60 milyar dolara indi. Ama bu satışlar doları gerçekten de dizginledi.TÜİK’e göre enflasyon geçen yıl yüzde 64 artarken TL dolar karşısında yüzde 30 değer kaybetti. Sonuç? Türkiye’nin ihracat artışı durdu, ithalat yapmak ise cazip hale geldi. Ve dış ticaret açığı 100 milyar dolara vurdu.
Özetle ihracatçıların 'Dolar 25 TL olsun' talebini, 'Şımarıklık yapmayın' diye küçümseyip kulak arkası edecek durumda değiliz. İktidar da bunu görüyor. Ama seçim öncesinde doların artmaması da lazım. Nasıl çıkılacak bu çift bilinmeyenli denklemden?" (YAZININ TAMAMI)