Dünya Forum: Nikola Tesla... Yeryüzünde Bir Uzaylı!

DUVAR - Nikola Tesla, 10 Temmuz 1856 tarihinde bugün Hırvatistan sınırları içerisinde kalan Smiljan’ın Lika bölgesinde doğdu. Lika, o zamanlar Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun Hırvatistan bölgesinin bir parçasıydı. Babası Milutin Tesla, bir Sırp Ortodoks rahibiydi ve annesi Cuka Mandiç ev aletleri yapmak konusunda hünerli bir mucitti. Tesla, 1873’te Karlstadt’da bulunan Realschule’de, daha sonraları Avusturya-Graz’daki Politeknik Enstitüsü’nde ve Prag Üniversitesi’nde öğrenim gördü. Önceleri fizik ve matematik alanında uzmanlaşmayı amaçlamıştı ama sonradan elektrik konusuna odaklanmaya karar verdi. Kariyeri, 1881’de Budapeşte’de bulunan bir telefon şirketinde elektrik mühendisi olarak başladı. Amerika’ya gidişinden önce, Paris’te bulunan Continental Edison Company’de çalışmaya başlayarak, yeni model dinamolar tasarladı.

1883’te Strassbourg’dayken, özel indüksiyon motorunun bir prototipini inşa etti ve başarılı bir şekilde çalıştırdı. Bu radikal cihazın geliştirilmesinin ardından, Avrupa’da herhangi bir şirketten teklif alamayan Tesla, New York’ta yaşayan Thomas Edison’un iş teklifini kabul ederek ABD’ye gitmeye karar verdi. Çocukluk hayali, Niagara Şelaleleri’nin gücünü kullanmak için Amerika’ya gitmekti ve bu teklifi reddetmesi mümkün değildi.

Genç Nikola Tesla, 1884 yılında Charles Batchelor’dan Thomas Edison’a yazılmış bir referans mektubu ile birlikte ABD’ye geldi: Batchelor, “biri siz, diğeri de bu genç adam” diye yazmıştı. “Bu iki genç adamı da tanıyorum.”

EDİSON’LA GEÇEN YILLAR

New York’ta geçirdiği verimli yılların ardından, Tesla, Edison’un New Jersey’de bulunan laboratuvarında çalıştığı dönemde, dinamo çizgisini geliştirmeye karar verdi. Bu çalışma sürecinde, Edison ile doğrudan akım ve alternatif akım konusunda görüş farklılıkları başladı. Bu anlaşmazlık, Edison’un doğrudan doğruya mevcut ekipman ve tesislere yaptığı yatırımını korumak için yürüttüğü “akımlar savaşı” nedeniyle doruğa ulaştı.

Tesla, Edison’un Atlantik kıyısında yukarıdan aşağıya doğru inşa edilen doğru-akım elektrik santrallerinin verimsizliğini belirtti. Tesla’ya göre işin sırrı, alternatif akım kullanmakta yatıyordu; çünkü onun gözünde tüm enerjiler döngüseldi ve kullanılabilir hale getirmek mümkündü.

Doğru-akımla enerji verildiğinde, Edison’un lambaları zayıf ve verimsiz çalışıyordu. Bu sistem, uzun mesafeli iletim için gerekli olan yüksek gerilim seviyelerine çıkamaması nedeniyle, iki milden (1 mil: yaklaşık 1.6 km) daha fazla taşınamayacağı için, büyük bir dezavantaja sahipti. Sonuç olarak, iki mil aralıklarla bir doğru akım istasyonu (trafo) gerekiyordu.

Doğru-akım, bir yönde kesintisiz olarak akar: Alternatif-akımsa, saniyede 50 veya 60 kez yön değiştirir ve yüksek voltaj düzeylerini değiştirmek için kademeli olarak yükseltilebilir ve büyük mesafelerde güç kaybını en aza indirir.

Tesla otomobil kullanırken...

Nikola Tesla, jeneratör, motor ve transformatörler için çok fazlı alternatif-akım sistemini geliştirdi ve 1888 yılında sanayici George Westinghouse’un Amerika’da Tesla sistemini desteklemeye karar verdiği bir sistem üzerinde 40 temel ABD patenti aldı. Bu durum, doğru-akım (DC) ile alternatif-akım (AC) arasında bir savaş başlattı. Alternatif-akım, üstün bir teknoloji olduğu için Tesla-Westinghouse birlikteliği en sonunda galip çıktı. Bu, hem Amerika’nın hem de dünyanın ilerlemesi için kazanılan bir mücadeleydi.

Daha önceleri, Şubat 1882’de Tesla, fizikte temel bir ilke olan ve alternatif-akım kullanan neredeyse tüm cihazların temelinde var olan “dönen manyetik alanı” keşfetmişti. Tesla, alternatif akım indüksiyon motoru ve elektrik üretiminin, iletimi, dağıtımı ve kullanımı hususunda çok fazlı sistemin yapımı için döner manyetik alan ilkesini mükemmel bir şekilde uyarlamıştı.

Tesla’nın “asenkron motoru”, endüstri alanında dünya genelinde yaygın olarak hâlâ kullanılmaktadır.

1893'te Chicago’da düzenlenen bir icatlar sergisinde, Tesla bir gösteri yaparak dünyayı şaşkına çevirdi. Mevcut elektrik enerjisini dönüştürme konusunda neredeyse bir büyücü kadar maharetliydi. Böylece, alternatif-akım, 20. yüz yıl Amerikası’nda standart güç oldu. Alternatif-akımın son zaferi 1895 yılında Niagara Şelaleleri’ndeki ilk hidroelektrik santralinin tasarlanmasıydı. Başarı, dünya basında yaygın bir şekilde ele alındı ve Tesla, dünya çapında bir kahraman olarak övüldü.

İLKLERİN MUCİDİ

Tesla birçok alanda öncü oldu. Daha 1891 yılında icat ettiği Tesla bobini*, bugün radyo** ve televizyon cihazlarında ve diğer elektronik cihazlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Aynı yıl, Tesla’ya Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığı için tarih verildi. Onun alternatif akım indüksiyon motoru, tüm zamanların en büyük on keşfinden biri olarak kabul edilmektedir. İcatları arasında floresan lambası, lazer ışını, kablosuz iletişim ağı, elektrik enerjisinin kablosuz iletimi, uzaktan kumanda, robot bilimi, Tesla türbinleri ve dikey kalkış yapan uçaklar bulunuyor. Tesla radyo ve modern elektrik iletim sistemlerinin de yaratıcısıdır. Dünya çapında 700’den fazla patenti bulunmaktadır. Onun çevreci vizyonu, güneş enerjisinin ve dalga gücünün kullanımını da içeriyordu. Dahası, gezegenler arası iletişim sistemleri ve uydular tasarlamıştı.

Tesla 1896 yılında keşfettiği X ışınlarının kullanım sistemiyle, bugün tıp alanında yaygın biçimde kullanılan röntgen cihazının yaratılmasına da öncülük etmişti.

Nikola Tesla, 1896 yılında radyo sisteminin patentini aldı. Yayınlanan şematik diyagramları, daha sonra Marconi tarafından kullanılan radyo vericisinin tüm temel unsurlarını ortaya koymaktaydı.

1896 yılında Tesla radyo dalgalarını alacak bir araç icat etti. Böylece telsiz cihazı ve radyo da insanlığın kullanımına sunuldu. Radyo cihazlarının üretimi, 1. Dünya Savaşı sırasında kullanılan iletişim sistemleri üzerinde devasa bir dönüşüme de neden olmuştu.

Tesla, yüksek voltajlı, yüksek frekanslı elektrik ve diğer alanlardaki deneylerini yapmak için 1899’da Colorado Springs’te bir deney istasyonu kurdu. Burada kurduğu Tesla Bobini’ne yüksek akım verildiğinde devasa elektrik kıvılcımları yarattı. Dışarıdaki dağıtım anteninden yayılan bu kıvılcımlar 16 km uzaktan bile görülebiliyordu. Tesla, bu laboratuardan kilometrelerce uzaktaki alıcılara kablosuz yolla elektrik göndermeyi başarmıştı.

ÜCRETSİZ ENERJİ DAĞITIMI HAYALİ

Tesla’nın Mayıs 1899’dan 1900’a kadar kaldığı Colorado Springs’te yaptığı en önemli keşif, “karasal sabit dalgalar” olarak ifade ettiği şeyi gerçekleştirmesi oldu. Bu keşifle, Dünya’nın bir iletken olarak kullanılabileceğini kanıtladı ve belirli bir frekanstaki elektrik titreşimlerine maruz kaldığında, dünya bir alıcı anten gibi tepki verecekti. Ayrıca, 25 kilometre mesafeden, vericisi aracılığıyla 200 adet lambayı yakmayı başardı ve insan yapımı bir yıldırım yarattı. Bir süreliğineyse, Colorado laboratuvarında başka bir gezegenden sinyalleri alarak bunları kaydetmişti.

Yıllar sonra meşhur finans şirketi J.P. Morgan tarafından finanse edilmeye başlanan Tesla, 1901-1905 yılları arasında Long Island Shoreham’da Wardenclyffe laboratuvarını ve ünlü yayın kulesini inşa etti. Bu büyük dönüm noktası, büyüteç vericisini barındıran bakır bir kubbe ile somutlaşmıştı. Dünyadaki herhangi bir noktaya kablolar olmadan sinyal ve güç ileten ilk yayın sistemi olması planlanmıştı. Yüksek frekanslı elektriği boşaltan büyük verici, dünyayı, dünyanın herhangi bir yerinde sınırsız miktarda elektrik enerjisi üretebilecek dev bir dinamoya dönüştürmekteydi.

Kamunun hâyâl gücünü artırmak isteyen Tesla, bu kablosuz gücün gezegenlerarası iletişim için bile kullanılabileceğini ifade etmişti.

Kulenin nihai kullanımı konusunda Morgan ve Tesla arasında ortaya çıkan bir anlaşmazlık sebebiyle, Morgan fonlarını geri çekti. Finansçının klasik görüşü “Kimse buna para ödemezse, ne işimize yarar?” şeklindeydi.

.

Kurulmuş fakat tamamlanmamış olan kule, 1917’de, savaş zamanında güvenlik nedeniyle yıkılmıştır. 1901'de Stanford White tarafından tasarlanan Tesla'nın laboratuvarı günümüzde halen iyi durumdadır ve iki yüzüncü yıldönümünün anıldığı bir plakayla süslenmiştir.

Tesla’ya 1894’te Columbia ve Yale Üniversitesi tarafından fahri doktora dereceleri ve Franklin Enstitüsü tarafından Elliot Cresson madalyası verildi. 1934 yılında Philadelphia şehri, çok safhalı güç sistemi için John Scott madalyasını verdi. Ayrıca, National Electric Light Association’ın fahri üyesi ve American Science of Advance for Science’ın bir üyesiydi.

1915'te New York Times gazetesinde Tesla ve Edison'un Nobel Fizik Ödülü'nü paylaşacakları açıklandı. Tuhaftır ki, kimse ödülü almamıştır, nedeniyse gizemini hâlâ koruyor. Tesla’nın ödülü reddettiği ve Edison’la paylaşmayacağı, ayrıca Tesla’nın icatlarını kullanarak daha önceden bir Nobel kazanan Marconi’nin, kendisinden daha önce bu ödülü almış olması nedeniyle ödülü istemediği söylentileri ortalığa yayılmıştı.

Tesla, 7 Ocak 1943 günü hayatının son on yılını geçirdiği Hotel New Yorker’da hayata gözlerini yumdu. New York’ta bulunan Aziz John Katedrali’nde onun için devlet töreni düzenlendi. Bedeni yakıldı ve külleri, Tesla’nın Belgrad’daki Tesla Müzesi’nde sergilenmeye başlandı.

*Tesla Bobini

Mucidi olarak adını verdiği bu etkileyici makine, enerjiyi son derece yüksek gerilim seviyelerine dönüştürerek, muhteşem elektrik atımları üretebilen güçlü elektrik alanları yaratır. Tesla Bobini’nin, kablosuz telsiz teknolojisinde ve bazı tıbbi cihazlarda çok pratik uygulamaları mevcuttur. Tesla, daha 19. Yüzyıl'ın son yıllarında bobinlerini üretmişti.

**Radyonun gerçek mucidi

Tesla, 1892 yılında radyo dalgalarını kullanmayı denedi ve 1898’de bir radyo dalgasıyla kontrol edilen tekneyi, New York’taki Madison Square Garden’da düzenlenen bir elektrik sergisinde hayranlarıyla buluşturdu. Teknolojiyi ilerlettiği dönem, İtalyan mucit Guglielmo Marconi mali açıdan kısıtlı olan Tesla’dan önce radyo iletişimi ile ilgili bir düzineden fazla patent aldı ve ilk okyanus ötesi radyo iletimini gerçekleştirdi. Kullandığı teknoloji Tesla’ya ait olan Marconi ile Tesla’nın patent mücadelesi, ABD Yüksek Mahkemesi’nin Marconi’nin patentlerinden bazılarını 1943’te iptal etmesine dek on yıllar boyunca sürdü ve Tesla, en azından radyonun yasal mucidi olarak kabul edildi.

Kaynaklar:

http://www.teslasociety.com/ biography.htm

https://energy.gov/articles/ top-11-things-you-didnt-know- about-nikola-tesla

http://www.smithsonianmag.com/ history/the-rise-and-fall-of- nikola-tesla-and-his-tower- 11074324/

http://www.history.com/topics/ inventions/nikola-tesla

https://www.livescience.com/ 45950-nikola-tesla-biography. html

https://www.forbes.com/sites/ alexknapp/2012/05/18/nikola- tesla-wasnt-god-and-thomas- edison-wasnt-the-devil/# 13c80f561a21

http://free-energy.ws/nikola- tesla/

http://news. nationalgeographic.com/news/ 2013/10/131003-nikola-tesla- surprising-facts-statue- museum-science/