Kıbrıs'ta gündem: Enosis!

LEFKOŞA - Kıbrıs’ta çözüm sürecinin yeni bir ivme kazandığı bir süreçte 50’li ve 60’lı yıllara damgasını vuran “Enosis” olgusu yeniden gündem maddesi oldu. Kıbrıs Temsilciler Meclisi’nde Rum tarafının aldığı yeni bir karar Kıbrıs’ın genelinde büyük tepkilere neden oluyor.

Temsilciler Meclisi’nde aşırı sağcı ELAM’ın gündeme getirdiği 1950’de yapılan ‘Enosis Plebisitinin okullarda kutlanmasını öngören kararı’ sağ partilerin desteğini alarak meclisten geçti. Karara sadece sol kulvardaki AKEL tepki gösterdi.

TÜRK TARAFINDAN SERT TEPKİ

Söz konusu öneri karşısında Rum Lider Nikos Anastasiadis’in partisi DİSİ’nin komitede oy kullandığı, Genel Kurulda ise “çekimser” kalarak dolaylı destek vermesi dikkat çekerken, Mustafa Akıncı gelişmeyi “Kıbrıs’ta çözüm çabalarına ciddi bir darbe” şeklinde niteledi. Akıncı sert tonda gerçekleştirdiği açıklamada Anastasiadis’i AKEL’le birlikte hareket ederek karara açıkça karşı çıkması ve Başkan olarak “iptal kararı” almasını istedi.

Akıncı açıklamasında şu noktaların altını çizdi: “Kıbrıs müzakerelerinde artık son aşamaya geldiğimiz ve siyasi düzeyde 5’li konferansın ikincisinin planlandığı bir ortamda, Güney Kıbrıs Meclisi’nde alınabilen bu kararla ‘Enosis’in hâlâ gündemde tutulması kabul edilebilecek bir davranış değildir. Rum gençlerine verilen çok tehlikeli bir mesaj niteliğindeki bu karar, Kıbrıs Türk halkında zaten var olan güvensizliğin daha da artmasından başka bir işe yaramayacaktır”

I. Makarios tarafından planlanan ve yalnızca Rumların oy kullandığı 1950’de yapılan plebisit Kilise tarafından yapılmış ve oy kullanan 224 Bin 700 Rum’un yüzde 96 oranında Ada’nın Yunanistan’la birleşmesine destek verdiği açıklanmıştı. Karar ile ilgili tepkiler her geçen saatle yoğunlaşıyor. Konu hakkında konuşan Başbakan Hüseyin Özgürgün Rum tarafını sert sözlerle eleştirdi ve bu yeni adımla müzakere sürecinin telafisi zor bir şekilde darbelendiğini vurguladı. Kıbrıs’taki olası erken seçimde iktidar adayı olması beklenen Halkın Partisi de aynı tonda sert mesajlar gönderiyor. Partinin temsilcileri bu son karardan dolayı Rum tarafına yoğun eleştiriler yöneltiyor. Kıbrıs Türk Solu da son gelişmeler karşısında Rum siyasi öğelerle olan diyaloğunu gözden geçiriyor. Yeni Kıbrıs Partisi bu çerçevede Yeşiller-Vatandandaşların İşbirliği Hareketi birlikte katılacağı yeni bir etkinlikten bu partilerin Elam ile beraber hareket ettikleri düşüncesiyle çekildi. Bu arada adanın güneyinde de çözüm yanlısı, liberal ve merkez sol odaklar da Anastasiadis liderliğini sert bir şekilde eleştiriyor ve kararın bir an evvel gözden geçirilmesini talep ediyor.

ELAM'IN BAŞARISI, ANASTASİADİS’İN YENİLGİSİ

Yeni gelişmeyi değerlendiren Kathimerini Gazetesi Genel Yayın Müdürü, Andreas Parashos yeni adım ile Elam’ın Kıbrıs siyaset sahnesinde sözünden bahsettirdiği gerçeğine temas ediyor.

Parashos’a göre Elam’ın yeni adım ile beraber Rum siyaset sahnesinde, cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde sağ cephe milliyetçilik rüzgarı ekseninde birleşti ve AKEL’in sağcı cumhurbaşkanına sunmuş olduğu destek sona ermiş oldu. Bu şekilde Kıbrıs’ta cumhurbaşkanlığı seçim süreci başlamış oldu.

Son gelişmeye bilimsel ve akademik bir çerçevede yaklaşan Kıbrıslı akademisyen ve tarihçi Niyazi Kızılyürek, önemli bir soruyu gündeme taşıyor: “Nikos Anastasiadis’in partisi olan ve müzakerelerde Anastasiadis’i destekleyen DİSİ neden böyle bir şey yaptı?”

Kızılyürek bu soruya şu şekilde cevap veriyor: “DİSİ tabanının eski Enosisçileri de içeren bir taban olduğunu biliyoruz. Fakat Glafkos Kliridis’in öncülüğünde pragmatist bir yönetici kadrosunun oluştuğu da bir gerçektir. Ne var ki, bu pragmatist kadrolar iki şapkalıdır. Biri, çözüm, öteki de seçim şapkasıdır. Müzakere süreçlerinde çözüm şapkasını giyerler, seçim arifesinde de Yunan bayraklarına sarılırlar. Korkarım, DİSİ bu tavrıyla, ya içinden geçtiğimiz müzakere sürecinin başarısızlıkla noktalanacağına ikna olmuştur ve bu yüzden seçim şapkasını giymeye karar vermiştir ya da çözümü seçime heba etmekten çekinmeyecek kadar çiğ bir politika izlemektedir. Nereden bakılırsa bakılsın, bu son derece sorumsuz bir davranıştır.”