Akademisyen Dr. Ahmet Rıza Celali ölüm cezasına mahkum edildi

DUVAR - İsveç’te yaşayan İran doğumlu bilim insanı, doktor ve akademisyen Ahmet Rıza Celali, Tahran’daki Devrim Mahkemesi’nin 15. Şubesi’nin gerçekleştirdiği yargılama sonrasında “fesat fil arz,” yani “yeryüzünde yolsuzluğu yaymak” suçlamasıyla ölüm cezasına ve 200.000 Avro para cezasına mahkum edildi. Mahkeme, Ahmet Rıza Celali’nin 2000’li yıllarda İsrail için casusluk yaptığını iddia etti. Celali’nin avukatlarından biri, Celali’ye yönelik bu iddiayı desteklemek üzere mahkemenin hiçbir kanıt sunmadığını söyledi. Buna ek olarak mahkeme, kararın bir kopyasını sunmadı ve avukatlardan birinin 21 Ekim 2017’de kararı okumak üzere mahkemeye gelmesini emretti.

İRAN'A ZİYARETİ SIRASINDA TUTUKLANDI

Belçika, İtalya ve İsveç üniversitelerinde ders veren Ahmet Rıza Celali, Nisan 2016’da İran’a yaptığı bir iş seyahati sırasında İstihbarat Bakanlığı yetkilileri tarafından tutuklandı. Tutuklandıktan sonraki 10 gün boyunca ailesinin Celali’nin nerede olduğuyla ilgili hiçbir bilgisi yoktu. Celali bilinmeyen bir yerde bir hafta tutulduktan sonra Tahran’daki Evin Cezaevi’nin 209. kısmına sevk edildi ve burada üç ayı hücre hapsinde olmak üzere toplam yedi ay tutuldu. Celali, hücre hapsinde tutulduğu sırada bir avukatla iletişim kurmasına izin verilmediğini ve kendisini sorgulayan kişilerin önceden yazdığı ifadeleri video kamera önünde okuyarak “itiraflarda” bulunmaya zorlandığını söyledi. Casus olduğunu “itiraf etmesi” için kendisini, İsveç’te yaşayan çocuklarını ve İran’da yaşayan yaşlı annesini öldürmekle tehdit etmek de dahil olmak üzere işkence ve diğer kötü muamelelerle çok ağır baskı altına alındığını söyledi. Celali kendisine yöneltilen suçlamaları reddediyor ve bu suçlamaların yetkililer tarafından uydurulduğunu söylüyor. Ağustos 2017’de Evin Cezaevi’nden yazdığı bir mektupta Celali, İran yetkililerinin 2014’te “AB devletlerinden istihbarat belirlenmesi ve toplanması için kendileriyle iş birliği yapmasını” istediklerini söylüyor ve ekliyor: “Benim cevabım ‘hayır’ oldu. Casus değil, yalnızca bilim insanı olduğumu söyledim onlara.”

Tahran Başsavcısı Abbas Caferi Dolat Abadi 24 Ekim 2017’de gazetecilerle gerçekleştirdiği haftalık basın toplantısında Ahmet Rıza Celali’nin ismini kullanmadan “sanığın” [İsrail istihbarat teşkilatı] Mossad’la birçok toplantı yaptığını ve Mossad’a İran’ın askeri ve nükleer tesisleri hakkında hassas bilgileri para ve İsveç’te oturum hakkı karşılığında sağladığını söyledi.

İKİ KEZ AÇLIK GREVİ YAPTI

Ahmet Rıza Celali, acil durum ve afet tıbbı alanında çalışıyor. İsveç’te bir tıp üniversitesi olan Karolinska Enstitüsü’nde doktora yapmak üzere 2008 yılında İran’dan ayrıldı. Celali, Aralık 2016 ile Şubat 2017 tarihleri arasında tutukluluğunu ve kendi seçtiği bir avukatla iletişim kurmasına izin verilmemesini protesto etmek amacıyla en az iki kez açlık grevi yaptı. Sonunda avukatıyla düzenli olmayan bir şekilde görüşmesine izin verildi ancak yetkililer Celali’nin avukatını görmesine Şubat 2017’de son verdi. Davasına başkanlık eden hâkim, Celali’nin kendi seçtiği avukatla iletişim kurmasına ve bu avukat tarafından temsil edilmesine izin verilmediğini söylerken Celali’nin avukatına da davadan çekilmesi emri verdi. Bunun üzerine Celali, Aralık 2016’da başladığı ve birkaç gün öncesine dek sürdürdüğü açlık grevine devam etti. Hakim, Celali’nin ilk avukatını davadan almıştı. Celali, ikinci açlık grevine 2017 Şubat ayının sonlarına doğru son verdi fakat mahkemenin kendisine bir avukat atayana kadar geçen sürede yasal temsiliyetten mahrum kaldı. Celali, 2 Ağustos 2017 ve 24 Eylül 2017’de olmak üzere iki duruşmada yargılandı. Kendisi için verilen hükmü ve ceza için temyiz başvurusunda bulundu.

Ahmet Rıza Celali’nin sağlığı tutukluluğu sırasında ciddi biçimde bozuldu ve yaptığı açlık grevleri nedeniyle daha da ağırlaştı.

Uluslararası Af Örgütü, Celali'nin serbest bırakılması için bir imza kampanyası başlattı.