El konulan 800 milyar dolara ne olacak?

DUVAR - Prenslerin yanı sıra işadamları ve üst düzey yöneticilerin de gözaltına alındığı bir yolsuzluk operasyonuna sahne olan Suudi Arabistan'da, 1700'ü aşkın banka hesabı donduruldu; gözaltındaki kişilerin mal varlığına el konulacağı açıklandı.

Riyad Ticaret ve Sanayi Odası'ndan bir yetkilinin tahminine göre, suçlamalara konu olan yolsuzluk, rüşvet ve yasadışı yollardan arazi edinme faaliyetlerinin hükümet açısından yol açtığı kayıp 800 milyar doları buluyor. Suudi hükümeti de, gözaltındaki kişilerin yolsuzlukla elde ettiği malvarlığının 800 milyar dolarlık kısmına el konulacağını açıkladı.

Peki Suudi hükümeti bu kaybı geri döndürmek için söz konusu kişilerin yurtdışında tuttuğu paraya gerçekten el koyabilecek mi? Yasal prosedür nasıl işleyecek, 800 milyar dolara ne olacak?

PARA YURTDIŞINDA

Suudi Kralı Salman ve yolsuzluk operasyonunun arkasında olduğu belirtilen oğlu, Veliaht Prens Muhammed bin Salman.

Rüşvet, para aklama, haraç kesme ve unvanını şahsi kazanç için kullanmakla suçlanan kişilerin birçoğunun parasını yurtdışındaki banka hesaplarında, şirket hisselerinde ve emlak yatırımlarında tuttuğu biliniyor. Gözaltındaki işadamlarının birçoğunun, biri Boeing 747 olmak üzere, özel uçağı da var.

BAE'DEN 19 KİŞİ HAKKINDA BİLGİ İSTENDİ

Öte yandan, gözaltıları gerçekleştiren yolsuzlukla mücadele komitesinin, şirket, fon ve diğer malvarlıklarına soruşturma sonuçlarını beklemeden el koyma ve 'gerekli görülen her tedbiri alma' yetkisi var. Hal böyleyken, Körfez bölgesindeki offshore yatırım ve hesapların şimdiden incelendiği, Birleşik Arap Emirlikleri merkez bankasının banka ve finans şirketlerinden 19 Suudi Arabistan vatandaşının hesapları konusunda bilgi istediği belirtiliyor.

MISIR VE TUNUS ÖRNEKLERİ 

Ancak Mısır ve Tunus'un diktatörler Hüsnü Mübarek ile Zeynel Abidin bin Ali'nin yolsuzlukla elde ettiği geliri geri döndürme girişimleri, Suudi Arabistan'ın da yurtdışındaki malvarlıkları konusunda yıllar sürecek yasal ve diplomatik bir mücadele vermesi gerekeceğini ortaya koyuyor. Mısır, Hüsnü Mibarek'in yakın çevresinin İngiltere'deki banka hesaplarında tuttuğu belirtilen yaklaşık 11 milyon doları henüz geri alabilmiş değil. İngiliz yetkililer, ülke yasalarına göre önce mahkeme kararlarını görmeleri gerektiğini söylüyor.

Tunus ise 'Arap Baharı' diye adlandırılan sürecin en başında yolsuzluk iddiaları ve halk isyanı karşısında ülkeyi terk eden Bin Ali'nin ardından İsviçre'den talep ettiği 35 milyon doların sadece küçük bir kısmını geri alabildi. Ancak İsviçre de Tunus'tan yolsuzluğu kanıtlayan mahkeme belgeleri talep etti.

'KANIT SUNMALARI GEREKECEK'

Lozan Üniversitesi'nde bankacılık yasası üzerine ders veren Profesör Carlo Lombardini'ye göre, Riyad'ın buradaki parayı geri alabilmek için söz konusu paranın yolsuzlukla elde edildiğini kanıtlaması gerekecek. Suudi Arabistan'daki yargı sürecinin de İsviçre'yi ikna etmesi gerektiğini söyleyen Lombardi, "Ve bu kişilerin Suudi Arabistan'da olması gerektiği gibi savunma yapıp yapamadığı meselesi

PRENSLERLE ANLAŞMA YAPILABİLİR

Suudi Arabistan'ın yurtdışına kaçırılan parayı ülkeye döndürmek için diğer başkentlerdeki nüfuzunu kullanması gerekeceği belirtilirken, gözaltındaki işadamları ve prenslerle anlaşma yapılabileceği de iddia ediliyor. Avrasya Group isimli araştırma şirketinden Ayham Kamel, "Hükümet aynı zamanda tutuklanmaktan kaçımak isteyen işadamları ve kraliyet üyeleriyle anlaşmalar yapacaktır. Fakat bu, yerel ekonomiye daha fazla katkı karşılığında olacaktır" dedi.

Amerikan Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu'nun verilerine göre, Suudi Arabistan'ın gayrısafi milli hasılasının yaklaşık yüzde 55'i yurt dışındaki 'vergi cennetleri'nde tutuluyor. Hal böyleyken, yolsuzluk soruşturmasının akıbeti merak konusu. (Dış haberler)