Zimbabve'de darbe krizi

DUVAR - Ordunun yönetime müdahale ettiği Zimbabve'deki son duruma ilişkin açıklama yapan Güney Afrika Cumhurbaşkanı Jacob Zuma, Zimbabve Cumhurbaşkanı Robert Mugabe'nin ev hapsine alınmış olduğunu duyurdu.

Jacob Zuma'nın ofisinden yapılan açıklamada, iki liderin telefonda konuştuğu, Mugabe'nin Zuma'ya "iyi olduğunu" söylediği de açıklandı.

Zimbabve Silahlı Kuvvetleri adına yapılan açıklamada, 93 yaşındaki Cumhurbaşkanı Robert Mugabe ve ailesinin güvende olduğu duyurulmuştu.

NELER OLDU?

Zimbabve ordusu, sabah saatlerinde bir müdahalede bulunarak, yönetimi ele geçirdi. Gece boyunca başkent Harare'deki patlama ve silah sesleriyle alakalı olarak "suçlular hedef alınıyor" açıklaması yapıldı.

Devlet kanalı ZBC'de ordu bildirisini okuyan Tümgeneral Sibusiso Moyo, yaşananların askeri bir darbe olmadığını da söyledi. Başkent Harare'de bulunan parlamento binasının ve iktidardaki Zanu-PF partisinin genel merkezinin etrafının askeri araçlar tarafından kuşatıldığı belirtiliyor. Günün erken saatlerinde, Mugabe'nin özel konutunun etrafında ve başkentin kuzey bölgelerinde silah sesleri ve patlamalar duyuldu.

Daha sonra askerler, devlet kanalı ZBC'ye girerek, burayı ele geçirdi. Tümgeneral Moyo daha sonra ekrana çıkarak ordunun bildirisini okudu.

Çarşamba sabah saatlerinde de Twitter'da Zanu-PF partisinin resmi hesabı olduğunu söyleyen bir hesap üzerinden, bunun bir darbe olmadığı, "iktidarın kansız bir şekilde" el değiştirdiği açıklandı. Aynı hesap, Mugabe'nin ailesiyle birlikte gözaltında olduğunu da duyurdu.

Ancak kısa bir süre sonra bu hesabın gerçek olup olmadığıyla ilgili soru işaretleri doğmaya başladı. Hesaptan daha sonra atılan bir Twitter mesajında resmi hesap oldukları belirtildi ve geçen hafta görevden alınan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Emmerson Mnangagwa'ya bağlılıklarını açıkladı.

Tüm bunlar yaşanırken hükümet kanadından hiç bir yorum yapılmadı. Uzmanlar, bu durumun Mugabe'nin yönetimi kaybettiğinin önemli bir göstergesi olarak yorumluyor.

Şu ana kadar Mugabe'yi korumakla görevli olan Başkanlık Muhafızları'nın nasıl bir duruş sergilediğiyle ilgili de bir bilgi bulunmuyor. Muhafızlar'ın Mugabe'yi desteklemek adına devreye girmeleri halinde şiddet olaylarının artmasından endişe ediliyor.

BU NOKTAYA NASIL GELİNDİ?

Zimbabve'de yaşananların temelinde, Mugabe'nin halefiyle ilgili tartışmalar yatıyor. Yalnızca ülkesi değil, kıta için de en güçlü liderler arasında gösterilen Mugabe'den sonra iktidara kimin geleceğine dair tartışmalar son dönemde alevlendi. Mugabe, geçen hafta içerisinde yerine geçmesi muhtemel yardımcısı Mnangagwa'yı görevden almıştı.

Robert Mugabe ve eşi grace Mugabe. Kaynak: Reuters

Bu hamle, haleflik yarışında Mugabe'nin 52 yaşındaki eşi Grace Mugabe'nin bir adım öne çıktığı yorumlarının yapılmasına neden oldu. 93 yaşındaki Robert Mugabe'nin 52 yaşındaki eşini, kendisinden sonra devlet başkanlığı koltuğu için düşündüğü uzun süredir konuşuluyordu. Grace Mugabe de söylentiler ortaya çıktığından beri iktidar isteğini gizlemiyor.

First Lady, 2014 yılında yaptığı bir konuşmada, "Benim cumhurbaşkanı olmak istediğimi söylüyorlar. Neden olmasın? Ben Zimbabveli değil miyim" demişti. Ancak bu gelişme ordunun sert tepkisini çekti. Genelkurmay Başkanı Constantino, 90 üst düzey subayın katılımıyla düzenlediği basın toplantısında bu karar sert tepki gösterdi.

Constantino, Zanu PF'deki tasfiyelerin "net bir şekilde bağımsızlık mücadelesine katılanları hedef aldığını" ve bu süreci sona erdirmek için ordunun harekete geçmeye hazır olduğunu söyledi. Görevden alınan Mnangagwa, 1970'lerde ülkenin bağımsızlık mücadelesinde yer alan isimler arasında bulunuyor. Ordunun yönetime el koymasının ardından Grace Mugabe'nin komşu ülke Nambiya'ya iddia edildi ama daha sonra Brace Mugabe'nin de ev hapsinde olduğu ortaya çıktı..

BBC'nin güney Afrika muhabiri Andrew Harding, bu yaşananları "sıra dışı tek gecelik kumar" olarak nitelendirdi.

Harding, ordunun müdahalesinin Mugabe'nin meşruiyetinin Batılı devletler tarafından sorgulanmadığı, Zimbabve'de güçlü bir siyasi muhalefetin bulunmadığı ya da yaşanan ekonomik sorunlar nedeniyle güçlü sokak eylemlerinin olmadığı bir dönemde yaşandığına dikkat çekti.

Harding, "Bu yaşananlar, esas olarak Zanu-PF partisinin içindeki bir iktidar mücadelesi. Kim kazanırsa, muhalif kanadı tasfiye etmesi çok yüksek bir ihtimal" dedi. (BBC Türkçe)