Okyanus kıyısında balık ağı yiyen bir inek!
Dünyanın karşı karşıya olduğu plastik atık sorunu tüm canlı yaşamına zincirleme bir etkide buluyor. Çok yakında, denizlerdeki plastik atıklar canlı yaşamını sona erdirebilir.
Tess Riley*
Yirmi dokuz yaşındaki Cal Major uzak bir İskoç adasının yakınlarında kürek çekmeye çıktığında, dalgalara ve olası bir sağanak yağmura hazırdı. Bununla birlikte, takılıp kaldığı bir balık ağının yarısını yiyip bitiren ve kalan kısmını da en az 30 dakika daha çiğneyen bir ineğin yürek burkan görüntüsünü izlemek zorunda kalacağını aklından bile geçirmemişti.
Sonuçta, inek ağlardan kurtulmayı başardı. Ancak Major’ın kaydettiği videoda belirttiği üzere, o ineğin ya da sahildeki diğer hayvanlardan birinin “balık ağının bir parçasını lezzetli bulması” sadece zaman meselesi. “Bu durumdan etkilenenler yalnızca okyanuslardaki hayvanlar değil” diyor, “her şey etkileniyor.”
Mercan resifinin yok oluşuna ilk elden tanıklık eden bir dalgıç olan Major, 'okyanuslara karşı daima bir tutkusu olduğunu' söylüyor. Yakın zamanda İngiltere’nin güneybatısına taşındı ve iki sene önce düzenli olarak sörf yapmaya başladı; denizlerdeki plastik kirliliği sorununun ne kadar yaygın olduğunu da ancak bunun ardından gördü.
'BU SAÇMA DURUM DEĞİŞMELİ'
Bir veteriner olan Major, “Yalnızca tüm bunların ne kadar saçma olduğunu düşünüp durdum,” diyor. “İnsanlara sadece neler olup bittiğini değil, çareleri de gösterecek bir yol bulmam gerektiğini anladım.”
Major, Cornwall sahilinde kürek çektiği sırada yol boyunca binlerce plastik şişe toplamasının ardından (“Şişeler yüzüyor, bu sayede onlarla ilgili bir şeyler yapmak kolay”), bu yılın başlarında İskoçya’nın Skye Adası’nın çevresindeki 200 millik bir alanı kapsayan 12 günlük bir macera için yola koyuldu.
Gündüzleri çöp topladı, yol aldıkça karşılaştıklarını filme aldı. Geceleri, ulaştığı yerlerdeki sahilde konaklıyordu. Issız olmasına rağmen bu sahiller şişe, ambalaj ve kıyıya dökülen diğer plastik atıklarla kaplanmıştı. Tüm bu sıkı çalışmanın neticesinde, geçtiğimiz sonbaharda İngiltere’de prömiyeri yapılan filmi “Skye’s The Limit” ortaya çıktı. Şu anda dünya çapında çeşitli film festivallerine katılıyor ve 2018 yılında internet üzerinden ücretsiz olarak izlenebilecek. Major açısından hedef basit: “Değişime ilham vermek.”
Bir şeyler değişmezse, okyanuslarda 2050 yılına dek balıklardan daha fazla miktarda plastik atık olacağı tahmin ediliyor. 2014 yılında Amerika’da 33 milyon ton plastik çöpe atılmış, Çevre Koruma Dairesi’ne göre sadece yüzde 9.5’i geri dönüştürülmüştü. Bu atıkların yüzde 75’inden fazlası düzenli depolama alanına gömüldü.
TEHDİT BÜYÜK AMA ÇÖZÜMLER DE VAR
Tek bir plastik şişenin bozunarak doğaya karışması (kaldı ki okyanusta bu süre daha uzundur) 450 yılı bulabilir. Bozunduktan sonra da çoğu plastik tamamen ayrışmaz, ardından “mikroplastikler” olarak adlandırılan daha küçük ve mikroskobik parçalara ayrılır; daha sonraysa deniz canlıları tarafından tüketilir ve insanların gıda zincirine girer.
İşin politik tarafına gelecek olursak, İngiltere ve Portekiz dahil olmak üzere çoğu ülke plastik poşetlere vergi uyguluyor. ABD’de, Boston Kent Konseyi plastik torbalara vergi uygulamak için oy birliğiyle karar aldı. Washington, Chicago ve California dahil olmak üzere, ABD’nin her yerinde benzer dava ve yasaklar söz konusu; ancak kimi muhalifler, bu tip önlemlerin market alışverişini yoksul insanlar için daha pahalı bir hale getirdiğine dikkat çekiyorlar.
Bazı şirketler plastik atıkları yaşamımızdan nasıl çıkarabileceğimizi araştırıyor. Florida’nın Delray sahilindeki Saltwater Bira Fabrikası, okyanusa atılsa bile deniz yaşamını öldürmek yerine besleyecek, yenilebilir bir malzeme üretti. Amerikalıların yılda 146 milyar kahve bardağı kullandığı düşünüldüğünde, “Carry Your Cup” (Bardağını Kendin Getir) kampanyası sayesinde, standart bardaklara plastik olmayan JOCO bardağı benzeri alternatifler üretilmesi de plastik atıklarını ciddi oranda azaltma potansiyeli barındırıyor.
Major, “Plastikleri çok yaygın bir hale getirdik” diyor, “ancak böyle olması gerekmiyor. Karşı karşıya olduğumuz plastik atık sorunu, bizlere, plastik olmadan hayatı sürdürmemizin daha kolay olduğunu hatırlatıyor. Ben yalnızca tek bir kişiyim; temel politik değişikliklere ihtiyaç duyuyoruz ve şirketlerin de bu konuda adım atması gerekiyor. Öte yandan, hepimizin dünyamızı koruma sorumluluğu var ve sevdiğimiz şeye bakarken gurur duymamız gerekiyor.”
(Çeviren: Tarkan Tufan, Kaynak: Huffingtonpost)