Kirmanşah Depremi İnceleme Raporu hazırlandı
Kirmanşah depremi raporlaştırıldı: Mühendislikten yoksun yapılar tespit edildi.
DİYARBAKIR - TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu, 12 Kasım 2017 tarihinde Irak-İran sınırında, merkez üssü İran'ın Kirmanşah Eyaleti'nde meydana gelen 7.3 büyüklüğündeki depremle ilgili Kirmanşah Depremi İnceleme Raporu hazırladı. Süleymaniye’ye bağlı Darbendixan ilçesi ve Darbendixan Barajı’nda yapılan incelemelerde, barajın depremde hasar gördüğü, yıkılan ya da zarar gören yapıların da mühendislik hizmetinden yoksun, tamamen süregelen alışkanlıklar ve geleneksel metotlar kullanıldığı tespit edildi.
TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu, 12 Kasım 2017 tarihinde Irak-İran sınırında, merkez üssü İran'ın Kirmanşah Eyaleti'nde yerel saatle 21.18’de yerin 19 km altında meydana gelen 7.3 büyüklüğündeki depreme ilişkin Kirmanşah Depremi İnceleme Raporu hazırladı. İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Diyarbakır Şubesi’nden İnşaat Mühendisi Nihat Noyan, TMMOB İKK adına Dicle Üniversitesi’nden bir grup öğretim üyesiyle 16 Kasım’da Irak Kürdistan Bölgesine giderek Süleymaniye’ye bağlı Darbendixan ilçesi ve Darbendixan Barajı’nda incelemelerde bulundu. İnşaat Mühendisi Noyan, incelemeler sonucunda deprem raporu hazırladı.
GEVŞEK ZEMİN RİSKİ
Depremin etkilediği alanın, merkez üssünde Mercalli şiddet ölçeğine göre 8 şiddetinde etki yaptığı ve ciddi yıkımlara neden olduğu kaydedilen raporda, merkezden uzaklaşıldıkça yıkıcı etkisi azalan depremin 543 km uzakta bulunan Batman’da yaklaşık 5, 612 km uzaklıkta bulunan Diyarbakır’da ise yaklaşık 4 şiddetinde hissedildiğine dikkat çekildi. Raporda, “Bazı bölgelerin deprem merkez üssüne yakın olmasına rağmen sağlam zeminden dolayı az etkilenmiş ancak depremin merkez üssünden daha uzakta bulunan ve gevşek zeminler üzerinde bulunan yerlerde deprem etkisi daha fazla hissedilmiştir” denildi.
BARAJ HASAR GÖRDÜ
Darbendixan ilçesinde 1965 yılında yapımı tamamlanan Darbendixan Barajı’nda incelemeler yapıldığı kaydedilen raporda, barajın derin, dar ve dik yamaçlı bir vadide HES amaçlı inşa edildiği belirtildi. Raporda, şunlara yer verildi: “Depremde barajın bulunduğu vadi dik yamaçlı olduğundan yer yer heyelanlar ve kaya yuvarlanmaları meydana gelmiş, bundan dolayı yapılarda maddi hasarlar oluşmuştur. Hasar gören yapılar barajın güvenlik ve idari hizmet binalarından oluşmaktadır. Bazı yapıların da heyelan riski düşünülmeden inşa edildiği görülmüştür. Deprem sonucu hasar gören Darbendixan Barajı üzerinde yapılan inceleme sonucu, zeminde kil çekirdekli kaya dolgu barajın mansap tarafında bulunan kaya dolgu ile çekirdek arasında bir açılma olduğu gözlenmiştir. Ayrıca barajın gövdesinin vadinin yamacına bağlayan iki uçta boydan boya çatlak oluştuğu gözlenmiştir.
Bu depremin baraj gövdesini zorlamasından dolayı kil çekirdek ile kaya dolgu arasında gerçekleşmiş olabilecek dinamik etkiler (çarpma ve sürtünme) sonucu meydana geldiği düşünülmektedir. Ayrıca deprem sonucunda baraj gövdesi altındaki zeminin hareket etmesi sonucu farklı oturmaların oluşmuş olabileceği kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak barajın hasar gördüğü ve buna karşılık yeni denge konumunda olduğu düşünülmektedir. Şu anda baraj güvenli olsa bile ilerleyen zamanlarda daha büyük hasarın meydana gelebileceği ve barajın güvenliğinin azaltacağı düşünülmektedir. Bundan dolayı baraj gövdesinde oluşan hasarların onarılarak güçlendirilmesi gerekmektedir.
MÜHENDİSLİKTEN YOKSUN YAPILAR
Darbendixan ilçesinde ise yapıların mühendislik hizmetinden yoksun, tamamen süregelen alışkanlıklar, geleneksel metotlar kullanılarak inşa edildiklerinin gözlendiği kaydedilen raporda, “Geleneksel olarak rijit döşeme ve güçlü kiriş ile zayıf kolon şeklinde yapılar inşa edilmiştir. Beton mukavemeti yetersiz olup donatıların da yeterli miktarda ve istenilen düzende konmadığı görülmüştür. İncelemeye aldığımız yıkılan b+z+2 katlı bir bina örnek olabilecek tipik bir bina niteliğindedir. Söz konusu yapıda döşeme kalınlığı 20 cm’den fazla, konsol kiriş açıklığı 2,5 metreden fazla olduğu kirişlerin kolonlara göre ebatları daha fazla olduğu gözlenmiştir. Bununla beraber birçok hasarlı yapı da tespit edilmiştir. Hasarların çoğu kolon-kiriş kesme bölgesinde olduğu tespit edilmiştir” diye kaydedildi. (DUVAR)