May İngiltere'yi AB'den zor çıkaracak

KÖLN - Brexit yanlısı İngilizler durumlarını Avrupa kıtasının içinde bulunduğu hal kadar kasvetli görmüyorlar. Argümanları da pek hatalı sayılmaz. Sonuçta, Alman ekonomisi durgunluğun eşiğinde, Fransa'da sokak protestoları devam ediyor. Bakanlar ardı ardına istifa ettiler, Macron hükümeti zor durumda. Popülistler İtalya'da hüküm sürüyor ve İtalya'nın ekonomisi de parlak dönemini yaşamıyor. İngiltere'de durum elbette böyle değil. Brexit kaosu içinde bulunan İngiltere Avrupa'daki en yüksek yabancı yatırıma sahip, ne kitlesel gösterilerle ne grevlerle sarsılıyor. Sağ popülist partileri de henüz yok.

Ancak yanlış argümanları olmasa da bu çıkışın nasıl olacağı ile ilgili herkese çekici gelebilecek gerçekçi bir fikir ya da İngiliz siyasetindeki bölünmenin üstesinden gelme potansiyeline sahip bir düşünce de ortaya çıkaramadılar.

AB'den çıkmak için yapılan Brexit oylamasının üzerinden iki buçuk yıl geçti. İngiltere'nin AB’den ayrılması için belirlenen 29 Mart tarihine kadar da 10 hafta var. Halen de Büyük Britanya'nın durumu belirsizliğini koruyor. May, AB ile aylarca müzakere ettiği çıkış anlaşması için gerekli çoğunluğu elde edemedi. Fakat ciddi bir çoğunluk da düzenlenmemiş bir çıkış olsun istemiyor.

Bu nedenle herkes, Başbakan May'in güven alamadığı oylamadan sonra gelecek pazartesi günü şapkadan nasıl bir "B Planı"nı çıkaracağını merak ediyor . Bu May'in reddedilen AB çıkış planına yakın bir çözüm olacaksa yine kabul görmeyecektir. İngiltere ile AB arasındaki gelecekteki ilişkinin nasıl şekilleneceği konusunda daha somut tanımlamalar düşünülebilir. Ancak bu daha fazla zaman ve çekilme tarihinin ertelenmesini gerektirir. AB süreyi bir kerelik uzatma ihtimaline soğuk bakmıyor ama İngiltere başlangıç noktasında kaldı. Ultra muhafazakarlar keskin bir çıkış isterlerken, diğerleri AB'ye mümkün olduğunca yakın bir çıkış talep ediyorlar, bu karışıklık AB'nin de yeni öneride bulunmasını engelliyor. Çünkü eğer İngiltere AB'den gerçekten anlaşmasız "zor Brexit" şekliyle çıkacak olursa ülkenin ekonomisinin yüzde 8 oranında küçülme riski var, işsizlik ve enflasyon artabilir. Bu da sadece İngiltere'yi değil tüm Avrupa'yı etkileyen kalıcı bir hasar verecektir.

İngiliz siyaseti ise konuya çözüm üretmekten oldukça uzak. Çok fazla grup var ve hemen hepsi kendi oyununu oynuyor. İşçi Partisi başkanı Corbyn, Brexit sorununu pek umursamıyor. May'in zayıflığından yararlanarak yeni bir genel seçim için çabalıyor. İskoç Milliyetçiler ve Liberal Demokratlar, Brexit'in zararlı olduğunu ve yapılacak ikinci bir referandumla AB'de kalabileceklerini düşünüyorlar.

İrlanda hükümeti Kuzey İrlanda ile aralarındaki sınır için varılan yumuşak çözümün değiştirilmeyeceğinin garanti edilmesini istiyor. Dublin yönetimi en son yol haritasının bundan sonraki bölümünün ne olacağını belirlemenin Londra'ya düştüğünü bildirdi.

Theresa May Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, Hollanda Başbakanı Rutte ve Almanya Başbakanı Merkel'le cuma akşamı telefonda bir dizi görüşme gerçekleştirdi. Detaylar verilmedi ancak pazartesi açıklayacağı planla ilgili olduğu muhakkak. AB yeni bir pazarlık yapmayacak bu da net.

2019'un Eylül ayında AB parlamento seçimleri var. 27 birlik ülkesi seçimlere konsantre olmaya başlarken İngiltere'ye yeni randevu tarihleri vermek AB için zor görünüyor.

İngiliz politikası Brexit konusunda çalkantılı, hatta karmakarışık, yanlış yolda ilerliyor. Bu karışıklık aşırılıklar lehine de gelişebilir. Anlaşmasız Brexit, ciddi ekonomik problemler yaratabileceği gibi toplumun kutuplaşmasına da yol açabilir. İkinci bir referandumda da taraf ve karşı olanlar fark etmez herhangi bir grup az bir farkla kaybederse, vatandaşlar ve parlamento arasındaki güven krizi derinleşecek. May'in Brüksel ile yapacağı anlaşma ancak ülkenin stabil halini koruması açısından küçük bir avantaj sağlayabilir.

Gözler pazartesi günü May'de olacak. Bakalım "A planı" tutmayan May, "B planı" ile şapkadan hem AB için hem kendi ülkesi için sağlıklı bir çözüm çıkarıp İngiliz politikasında tekrar bir sağduyunun oluşmasına zemin hazırlayabilecek mi? İngiltere'nin AB'den ayrılması hem hâlâ çok zor hem de umdukları kadar lehlerine işlemiyor en azından şimdilik.

Özetle AB artık anlaşma olmaksızın ayrılmanın sonuçlarına odaklanmaya başlayacak. İngilizlerle bir anlaşmaya varmak hayal gibi görünüyor. AB'nin Brexit konusunu en doğru biçimde halletmesi birlik için elzem bir süreç çünkü hemen her üye ülkede sağ popülistler AB karşıtlığı üzerinden büyüyorlar. 2019 yılı İngilizlerin katkısıyla AB için sert başladı. Önceden de belliydi bu tekrar olacak ancak AB varlığının sınandığı zor bir yıl içerisinde olacak.