Venezuela'daki elektrik kesintileri halkı nasıl etkiliyor?

Mustafa Özdemir

VENEZUELA - Ekonomik ve siyasi krizlerin ülkesi Venezuela’da şimdi de ciddi elektrik kesintileri yaşanıyor. 7 mart saat 17 civarı başlayan ve bütün ülkeyi etkileyen kesintiler yaşamı felç etmiş durumda.

Kesintilerin ilk kurbanları hastaneler oldu. Resmi olmayan kaynaklara göre jeneratörleri çalışmayan hastanelerde, hayatları elektrikli cihazlara bağlı en az 21 kişi hayatını kaybetti.

Muhalefet ölümlerden ve kesintilerden altyapıya gerekli yatırımı ve bakımı yaptırmayan Maduro hükümetini sorumlu tutarken, başkan Maduro da ülkedeki elektrik üretim ve dağıtım sistemlerine mütemadiyen tekrarlanan fiziki, sibernetik ve elektromanyetik* sabotajlar düzenlendiğini ve bunun ABD önderliğinde yürütülen asimetrik savaşın bir parçası olduğunu iddia ediyor.

Siyasetçiler sorunun kimden kaynaklandığını tartışadursun, elektriksizliğin faturasının Venezuela halkı için anlamı, sadece karanlıkta geçirilen birkaç geceden ibaret değil. Su, telefon, internet, alışveriş, ulaşım, güvenlik, yiyeceklerin muhafazası gibi konuların hepsi de elektriğe bağlı.

EVLERE SU VERİLEMİYOR

Büyük şehirlerde daha yoğun olmak üzere, her binada bulunan depolarda toplanan suyun apartmanlara pompalanarak dağıtılması için kullanılan elektrikli cihazlara ihtiyaç var. Yani elektrik yoksa, su da yok.

Caracas'da kuyudan su çekmeye çalışan Venezuelalılar.

İNSANLAR RADYOYA MAHKÛM

Neredeyse tüm GSM operatörleri servis dışı kaldı, internet erişimi keza yoktu. Telefonunda şarjı ve arabası olanlar, olan biteni tek iletişim aracı olarak kalan radyolardan takip ettiler.

METRO ELEKTRİKLE ÇALIŞIYOR

Az sayıda jeneratörü olan benzin istasyonu olduğundan kuyruklar oluşuyor. Ayrıca başkent Caracas’ta günlük 2 milyon kişinin kullandığı metro, elektrikle çalışıyor.

Caracas'ta jeneratörle çalışan bir restoranın dondurucusunda tutulan ilaçlar.

ALIŞVERİŞ YAPILAMIYOR

Para birimi Bolivar’ın hiper enflasyon karşısında değersizleşmesi ülkede nakit sıkıntısı yaratıyor, nakitle alışveriş neredeyse yok. Alışverişler kart ya da havale ile yapılıyor, yani elektriğe ve internete ihtiyaç duyuyor. Bankalar, AVM’ler ve marketler kapalı. Nakit Bolivar'ı kalmayanlar, acil ihtiyaçlarını ellerindeki dolarlarla sokakta su, buz, yiyecek, motor yağı vs satanlardan ya da az sayıda açık yerlerden karşılıyor.

BOZULMAYA YÜZ TUTMUŞ GIDALAR ÜCRETSİZ DAĞITILIYOR

Elektrikle çalışan soğutucular düzensiz elektrik voltajından ve bunlarda saklanan yiyecekler ise sıcaktan bozulma riski taşıyor. Sıcak şehirlerdeki bazı şarküterilerin, bozulmaya yüz tutan et ve süt ürünlerini ücretsiz dağıttıkları konuşuluyor. Zaten gıda sıkıntısı ve hiper enflasyon yaşayan ülkede, alım gücü düşük, yatırımı buzluktaki yiyeceği olan milyonlar için yiyeceklerin ve soğutucuların bozulmaması kritik bir konu.

SUÇ VE ŞİDDET ENDİŞESİ

Yüksek suç oranlarının yaşandığı Venezuela’da kesintiler güvenlik zaaflarına neden olduğundan halk dışarıya çıkmaya tedirgin yaklaşıyor. Geceleri deyim yerinde ise sokaklarda in cin top oynuyor. Pazar akşamı itibariyle ülkenin farklı yerlerinden toplu yağmalar ve protestolar düzenlendiği haberleri geliyor.

HALK NE DÜŞÜNÜYOR?

Sabotaj ya da değil, elektrik altyapısına ve hastanelere gerekli bakımın yapılmamasında, dolayısıyla ölümlerde hükümetin sorumluluğu olduğu düşüncesi hakim. Muhalefet bakım için harcanan payın hortumlandığını iddia ediyor.

Kesintiden iki gün önce elektrik şirketi CorpoElec sendikası yöneticilerinin, muhalif Guaido ile bir araya geldiği biliniyor ve kesintinin orada planlanmış olabileceği iddia ediliyor.

San Cristobal'da jeneratörle hizmet vermeye çalışan bir hastane.

Elektrik kesintileri boyunca, Maduro ve kabinesini devirmeye yönelik olası bir darbe girişimine zemin hazırlandığını düşünenler az değil, asker ve polis teyakkuzda, milisler de hazır kıta bekliyor.

Problem acilen giderilemediği takdirde, suç artışının ve toplu yağma girişimlerinin artacağından endişe ediliyor.

SAĞ MUHALEFET İŞGALE AÇIK, CHAVİSTLER KARARLI

Sağ muhalefet içinde hâlâ küçük bir azınlık olsalar da, “Gerekirse ABD işgal etsin, bize yaşamı zehir eden bu hükümetten bizi kurtarsın’ diyenlerin sayısının arttığı konuşuluyor.

Olası bir darbede karşı hamle yapacaklarını dile getiren Chavistler, “Hayal kurmamıza izin vermeyenler, bizim de onlara uykuyu haram edeceğimizi bilsinler” diyerek kararlılıklarını dile getiriyorlar.

Venezuela halkı, 200 yıllık tarihinin en zor ve karanlık günlerini yaşıyor.

Yalnızlığın daha zor, dayanışmanın zaruri olacağı günleri...

* Maduro, bugüne kadar yüzlerce kez elektrik sistemlerine saldırılar düzenlendiğini ancak bugün sadece ABD’de olduğu bilinen ve yüksek teknoloji içeren elektromanyetik saldırı ile ilk kez karşılaştıklarını söylüyor. Maduro’nun selefi Chavez, benzer saldırılardan bahsederek elektriği stratejik önemdeki ulusal güvenlik unsuru olarak atfedip, Elektrik Enerjisi Bakanlığı kurmuş ve elektrik santrallerinin ve dağıtım birimlerinin yönetimini ve güvenliğini askerlere tahsis etmişti.