Başlangıçtan bugüne IŞİD: Nasıl büyüdü, sona nasıl geldi?

DUVAR - Dünyanın kanını donduran infaz görüntüleri... Onlarca bombalı saldırı... Kendinden olmayan herkese karşı şiddetli bir baskı... Ezidi soykırımı... Türkiye tarihinin en kanlı terör saldırısı...

2014 yılında dünyanın adını fazla duymadığı bir örgüt olarak Irak'ta yayılmaya başlayan IŞİD, beş yıl boyunca fanatik dünya görüşü ve hilafet iddiasıyla insanlık tarihinin gördüğü en acı dönemlerden birine yol açtı. Şimdi, Suriye Demokratik Güçleri (SDG), IŞİD'in Suriye'de elinde tuttuğu son nokta olan Bağuz'dan da temizlendiğini açıkladı.

İşte IŞİD'in ortaya çıkış süreci ve bugüne dek düzenlediği saldırılar...

2004 - Ebu Musab el Zerkavi Irak'taki El Kaide'yi kurdu.

2006 - Irak'taki El Kaide, Zerkavi yönetiminde nüfusun çoğunluğunu oluşturan Şiilere karşı saldırılar düzenleyerek iç savaş çıkarmaya çalıştı.

7 Haziran 2006 - Zerkavi bir Amerikan hava saldırısında öldürüldü. Irak'taki El Kaide'nin lideri olarak yerine Ebu Eyüp El Masri geçti.

2006'DA KURULDU

Ekim 2006 - El Masri, 'Irak İslam Devleti'ni kurduğunu açıkladı ve lider olarak Ebu Ömer el Bağdadi'yi 'atadı'.

Nisan 2010 - Ebu Ömer el Bağdadi ve Masri'nin ABD-Irak ortak operasyonunda öldürülmesi sonrası Ebu Bekir Bağdadi, Irak İslam Devleti'nin liderliğine geçti.

Nisan 2013 - Irak İslam Devleti örgütü, Suriye'deki El Nusra Cephesi isimli Kaide bağlantılı örgütün kendilerine katıldığını açıkladı. Bağdadi, lideri olduğu örgütün adını da Irak ve Levant İslam Devleti (Irak-Şam İslam Devleti - IŞİD) olarak değiştirdi. El Nusra Cephesi ise El Kaide'ye bağlılık yemini ederek Bağdadi'nin örgütü ile birleştiği açıklamasını reddetti.

Ocak 2014 - IŞİD, Irak'ta Sünnilerin kalesi sayılan Anbar vilayetinde Felluce'nin kontrolünü ele geçirdi.

3 Şubat 2004 - El Nusra ile IŞİD arasında birkaç aydır devam eden çatışmaların ardından El Kaide IŞİD'le bağlantılı olduğunu reddetti.

140 KÜRT ÖĞRENCİ KAÇIRILDI

Mayıs 2014 - IŞİD, Suriye-Türkiye sınırındaki Kobani'de 140 Kürt öğrenciyi kaçırdı. Örgütün çocuklara zorla radikal İslami teoloji dersi verdiğine dair haberler dünya çapında tartışma yarattı.

MUSUL VE BEİCİ IŞİD KONTROLÜNDE

9-11 Haziran 2014 - IŞİD, Musul ve Tikrit'in kontrolünü aldı. Irak'ın ikinci büyük kenti olan petrol zengini Musul'un kontrolünün de örgüte geçmesi dünya çapında alarm zillerini çalmaya başladı.

Irak hükümet güçleri Musul'da ağır bir yenilgi alırken, örgüt cezaevlerindeki çok sayıda Sünni tutukluyu serbest bıraktı; bankaları yağmaladı (örgütün bu yolla yaklaşık 425 milyon dolar elde ettiği belirtiliyor); havalimanı, hükümet ve ordu binaları, karakollar gibi kurumları işgal etti. Kentten yaklaşık yarım milyon insan kaçarken, askerler de onlara katıldı.

Örgüt Musul'un ardından Tikrit'i de ele geçirerek ülkenin en büyük petrol rafinerisi olan Beici'de de kontrolü aldı.

Şii lider Ayetullah Ali Sistani, tüm Iraklılara IŞİD'le savaşma çağrısı yaptı; Sistani, "Eli silah tutan herkesin ülkeyi, vatandaşlarını ve kutsal alanlarını koruması yasaldır ve ulusal bir sorumluluktur" dedi. IŞİD bu dönemde ülkenin kuzeyinde ve batısında yayılmayı sürdürürken, Sistani'nin çağrısına uyarak savaşa katılan binlerce Şii hayatını kaybetti.

20 Haziran 2014 - Birleşmiş Milletler, Irak'ta 1 milyon kişinin IŞİD saldırıları nedeniyle yerinden yurdundan olduğunu açıkladı.

20 Haziran 2014 - Örgüt, Irak-Suriye sınırındaki El Kaim de dahil, Irak'ta üç kasabayı daha ele geçirdi.

HİLAFET İLANI

29 Haziran 2014 - IŞİD bu tarihte, Irak'ın Diyala vilayetinden Suriye'nin Halep kentine uzanan bölgede 'hilafet' ilan ettiğini duyurup Bağdadi'nin tüm Müslümanların lideri olduğunu öne sürdü. Örgüt, ismini de 'İslam Devleti' olarak değiştirdi.

Ebu Bekir El Bağdadi

30 Haziran 2014 - Pentagon, ABD'nin Irak'a 300 asker daha göndereceğini açıkladı. Bu kararla Irak'taki Amerikan askerlerinin sayısı 800'e yaklaşırken, Iraklı güvenlik güçlerinin destekleneceği, Bağdat havalimanı ile kentteki Amerikan Büyükelçiliği'nin örgütten korunmasının amaçlandığı açıklandı.

SURİYE'DE DE PETROL SAHASINI ELE GEÇİRDİ

Temmuz 2014 - IŞİD Suriye'nin Humus kentinde ülkenin en büyük petrol sahası olan Şaar'ın yanı sıra Cahar gaz sahasını ele geçirdi. Örgütün düzenlediği baskınlarda onlarca işçi hayatını kaybetti.

Irak'ta ise örgüt dini ve kültürel mirasa yönelik saldırılarını sürdürdü. Bu tarihte IŞİD, Musul'da tarihi 8'inci yüzyıla dayanan Hz. Yunus Türbesi'ni dinamitle havaya uçurdu. Ezidileri hedef alan saldırılar başladı.

MUSUL'DA HIRİSTİYANLARA TEHDİT

Ağustos 2014 - IŞİD ağustos ayının başında Musul'da İslam dinini seçmeyen bütün Hıristiyanları öldürmekle tehdit etti; kentteki Hıristiyan neredeyse tamamı - 60 bin kişi- evlerini terk etti. IŞİD militanları şiddetten kaçanların evlerini yağmaladı.

Musul'da binlerce Süryani'nin 2014'te kaçmak zorunda kaldığı Karakuş'ta iki yıl sonra ilk ayin, IŞİD'in hasar verdiği bir kilisede yapıldı.

EZİDİ SOYKIRIMI

3 Ağustos 2014 - IŞİD, işlediği en büyük suçlardan biri olacak Ezidi Soykırımı'na başladı. Örgüt bu tarihte, Ezidi yurdu Şengal'e (Sincar) saldırdı. Yaklaşık 50 bin aile Ezidi aile yaz sıcağında aç susuz Şengal Dağı'na sığındı; 500 erkeğin öldürüldüğü, 70 çocuğun susuzluktan hayatını kaybettiği ve kadınların 'satıldığı' haberleri, sadece kucaklarında çocuklarıyla kaçan 200 bine yakın Ezidinin görüntüleri hafızalara kazındı... İlerleyen günlerde hemen her Ezidi köyünden katliam haberleri gelecek; erkeklerin öldürülüp toplu mezarlara gömüldüğü, kadın ve çocukların satıldığı soykırım yakın tarihin en kara lekelerinden biri olacaktı...

ABD İLK KEZ MÜDAHİL OLDU

8 Ağustos 2014 - İki Amerikan savaş jeti Erbil yakınlarındaki IŞİD birliklerini bombaladı. Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, özellikle Erbil'deki Amerikan personelini korumak ve azınlıkların soykırıma uğramasını engellemek adına 'hedefli hava saldırıları'na izin verdi.

13 Ağustos 2014 - ABD ordusu, Şengal Dağı'nda tutsak kalan Ezidilere havadan gıda yardımı yaptı.

19 Ağustos 2014 - IŞİD, Suriye'de 2012'den bu yana haber alınamayan Amerikalı gazeteci James Foley'nin kafası kesilerek öldürüldüğü görüntüleri yayınladı. Görüntüler, Amerikan saldırılarına misilleme olarak yayımlanırken, IŞİD saldırıların devam etmesi halinde bir diğer Amerikalı gazeteci olan Steven Sotloff'un da öldürüleceği tehdidi savurdu.

Ağustos aylarının sonlarında, IŞİD'le Özgür Suriye Ordusu ve Ahrar ül Şam arasında çatışmalar çıktı. IŞİD bu iki örgütün liderlerini öldürmekle suçlanırken, yaz sonunda Türkiye sınırındaki Halep'te bazı bölgeleri de ele geçirdi.

CIA: SAYILARI SANDIĞIMIZDAN ÜÇ KAT FAZLA

2 Eylül 2014 - Time dergisi için çalışan ve 2013'te Suriye'de kaçırılan Sotloff da iki hafta sonra öldürüldü.

11 Eylül 2014 - CIA, IŞİD savaşçılarının sayısının önceki tahminlerin üç katından fazla olabileceğini açıkladı.

13 Eylül 2014 - IŞİD, İngiliz yardım görevlisi David Haines'in öldürüldüğü görüntüleri yayınladı.

KOBANİ KUŞATMASI

13 Eylül 2014 - IŞİD, PYD'nin kontrolündeki köylere saldırarak Kobani kuşatmasını başlattı. 100 bini aşkın Kürt sığınmacı IŞİD dehşetinden kaçarak, Kobani'den tek çıkış yolları olan Türkiye sınırına akın etti. Türkiye'nin ilerleyen günlerinde mülteci akınını gerekçe göstererek sınırı kısmen kapatması  tepki çekti.

17 Eylül: IŞİD zihniyetinin dehşet verici ayrıntıları netleşiyordu... Örgüt militanlarının kadınlara toplu cinsel saldırılarda bulunduğu, kız çocukları savaşçılarla evlendirdiği haberleri gelmeye başladı. Örgüt, Facebook hesabında kutsal mekanların tahrip edilmesini eleştiren Iraklı avukat ve insan hakları savunucusu Samira Salih al Nuaimi'yi Musul'da kaçırıp beş gün işkence yaptı; 23 Eylül günü sokak ortasında infaz etti.

23 Eylül 2014 - IŞİD'e karşı Suriye'de hava saldırıları düzenlendi. Örgütün başkenti addettiği Rakka'daki üs ve eğitim kampları vuruldu. Bir dizi Arap ve Avrupa ülkesinin de katılımıyla, IŞİD'e karşı düzenli hava saldırıları düzenlendi; hava tersine dönmeye başladı. Eylül sonunda, ABD ve İngiliz hava saldırıları ile peşmergenin karadan ilerlemesi ile, Irak-Suriye sınırındaki Rabia bölgesi geri alındı. Peşmerge, Kerkük'ün güneyinde de ilerleme sağladı. Bu tarihte, örgütün kontrol ettiği nazı petrol bölgeleri de bombalanarak gelir kaybı yaşatılması amaçlandı.

27 Eylül - ABD, Kobani'de IŞİD'e karşı ilk hava saldırılarını düzenledi.

KOBANİ TARTIŞMASI: ERDOĞAN'IN SÖZLERİ TEPKİ ÇEKTİ

3 Ekim 2014 - Suriyeli sığınmacılara yardım götürürken kaçırılan İngiliz taksi şoförü Alan Henning'in başı kesilerek öldürüldüğü görüntüleri yayınlandı.

Ekim ayında Irak'ta dönemin başbakanı Haydar Abadi Sünnilere IŞİD'le savaşa katılmaları için çağrı yaparken, dünyanın gözü büyük ölçüde IŞİD kuşatması altındaki Kobani'deydi. 6-11 Ekim tarihleri arasında örgüt Kobani'de ilerlerken, IŞİD bayrağı artık Türkiye sınırından da görünebiliyordu. Bir ay süren savaşta, 300'e yakını IŞİD militanı olmak üzere 500'ü aşkın kişi öldü.

Gözler, Kobani'nin fiziki olarak dünyayla tek bağlantısı olan Türkiye'deydi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın 7 Ekim günü sarf ettiği "Şu anda Kobani düştü, düşüyor" sözleri tartışma yarattı; Erdoğan Kobani'ye yardım için "Üç şey istedik. Bir, uçuşa yasak bölge ilan edilmesi lazım. İki, o bölgeye paralel güvenli bölge ilan edilmesi lazım. Ve eğit donat anlayışıyla Suriye’de ve Irak’ta orada ılımlı muhalif kesimin hem eğitilmesi hem donatılması lazım" diyordu.

Sonuç olarak, ABD ordusu 20 Ekim günü Kobani'de IŞİD'e direnen YPG'ye havadan silah, cephanelik ve tıbbi yardım malzemesi yardımı yaptı. 10 gün sonra, IŞİD'le savaşa katılmak üzere Iraklı peşmergeler Türkiye üzerinden Suriye'ye girecekti.

3 Kasım 2014 - Irak hükümeti, IŞİD militanlarının bir Sünni aşiretine mensup 322 kişiyi öldürdüğünü açıkladı.

4 Kasım 2014 - Birleşmiş Milletler, IŞİD'in yaptıklarının savaş ve insanlık suçu olduğu yönünde bir açıklama yaptı.

10 Kasım 2014 - Mısır'daki Ensar Beyt el Mekdis örgütü IŞİD'e bağlılık yemini etti.

16 Kasım 2014- IŞİD, sivillerin iç savaştan kaçmasına yardım eden Amerikalı rehine Peter Kassig'in cansız bedeninin görüldüğü bir video yayınladı.

İKİ JAPON REHİNE ÖLDÜRÜLDÜ

9 Ocak 2015 - Fransız siyasi hiciv dergisi Charlie Hebdo'ya Yemen'deki El Kaide üyesi olduklarını söylenen iki kişinin saldırı düzenlemesinden iki gün sonra, IŞİD'e bağlılık yemini ettiğini söyleyen Amedy Coulibaly isimli bir kişi Paris'te bir süpermarkette müşterileri rehin aldı. Operasyonda dört rehine hayatını kaybetti.

22 Ocak 2015 - ABD, bu tarihe dek düzenlenen hava saldırılarında tahminen 6 bin IŞİD savaşçısının öldürüldüğünü açıkladı.

24 Ocak 2015 - IŞİD, Japon rehine Haruna Yukawa'nın öldürüldüğünü gösteren bir fotoğraf ve ses kaydı yayınladı.

KOBANİ KUŞATMASI KIRILDI

26 Ocak: IŞİD Kobani'den çekilmeye başladı. Beş ay süren çatışmaların ardından, Kobani'de geriye çok büyük bir yıkım ve acı kaldı.

31 Ocak 2015 - Örgüt, ikinci Japon rehine olan Kenji Goto'nun parçalanmış cesedinin görüntülerini yayınladı.

Ocak aynı zamanda, IŞİD'in sosyal medyayı, yüksek kalite videoları ve Dabiq isimli dergisini kullanarak militan toplamaya çalıştığı bir dönem oldu. Örgüt, militanların Amerikan askerlerini öldürürken görüldüğü 'film'ler de yayınladı. Bu dönemde Libya'da en az üç örgüt de IŞİD'e bağlılık yemini etti.

ÜRDÜNLÜ PİLOT DİRİ DİRİ YAKILDI

3 Şubat 2015 - IŞİD, hava saldırıları sırasında uçağı düşünce rehin aldığı Ürdünlü pilot Muaz al Kasasbeh'in kilitli tutulduğu bir kafeste diri diri yakıldığı görüntüleri yayınladı. Ürdün savaş uçakları 5 Şubat günü örgütün Rakka'daki silah depolarını vurarak misilleme yaptı. IŞİD ise ertesi gün, bu saldırılarda Amerikalı rehine Kayla Jean Mueller'in de öşdüğünü öne sürdü.

11 Şubat 2015- ABD Başkanı Barack Obama, Kongre'den IŞİD'e karşı askeri güç kullanılması için resmen onay istedi.

15 Şubat 2015 - IŞİD, Libya'da bir plajda 21 Mısırlı Kıpti Hıristiyan'ı başlarını keserek öldürdüğü görüntüleri yayınladı. Mısır savaş uçakları ertesi gün Libya'da IŞİD hedeflerini vurdu.

PEŞMERGELERİ KAFESTE GEZDİRDİLER

22 Şubat 2015 - IŞİD, esir aldığı en az 21 peşmergenin Irak sokaklarında kafes içinde dolaştırıldığı görüntüleri yayınladı.

26 Şubat 2015 - IŞİD'in Batılı rehineleri infaz ettiği videolarda İngiliz aksanıyla tanınan 'Cihatçı John' isimli militanının Kuveyt doğumlu bir Londralı olan Mohammed Emwazi olduğu tespit edildi.

Aynı gün, IŞİD Musul Müzesi'ndeki eserlerin militanlarca tahrip edildiği görüntüleri yayınladı.

EŞCİNSEL OLDUĞU İÇİN ÇATIDAN ATTILAR

Mart 2015 - IŞİD, bir erkeğin eşcinsel olduğu gerekçesiyle Rakka'da bir binadan aşağı atıldığı görüntüleri yayımladı.

Örgüt Mart 2015'te 19 Süryani esiri serbest bırakırken, Nijerya'daki Boko Haram örgütünden IŞİD'e bağlılık yemini geldi.

Irak'ta ise ordu Tikrit'in büyük kısmında kontrolü yeniden sağladı. IŞİD buna, Ramadi'de bir ordu karargâhına saldırıp 40 askeri öldürerek yanıt verdi.

Nisan 2015 - Tikrit'in kontrolü tamamen Irak yönetimine geçti.

Kürt yetkililer, IŞİD'in aralarında kadın, çocuk, hasta ve yaşlıların bulunduğu 200'den fazla Ezidi'yi serbest bıraktığını açıkladı. 19 Nisan'da ise IŞİD Libya'da, Etiyopya vatandaşı ve çoğunluğu Hıristiyan olan 30 işçinin öldürüldüğü görüntüleri yayımladı.

HDP MİTİNGİNE SALDIRI

5 Haziran 2015: Türkiye'de 7 Haziran'da genel seçimlerine iki gün kala, HDP'nin Diyarbakır mitingi IŞİD tarafından hedef alındı. Çöp kutusuna yerleştirilen iki ayrı bomba ile gerçekleştirilen saldırıda beş kişi yaşamını yitirdi, 400'ün üzerinde kişi yaralandı. Saldırının IŞİD üyesi faili Orhan Gönder kaçtığı Gaziantep'te ertesi gün yakalandı. Gönder'in annesi, oğullarının IŞİD’e katıldıktan sonra emniyet ve valiliğe defalarca başvurduklarını ve dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu ile de görüştüklerini açıkladı. Gönder'in saldırıdan iki gün önce de Diyarbakır'da kaldığı otelde asker kaçağı olduğu polis tarafından sorgulanıp serbest bırakıldığı ortaya çıktı.

SURUÇ'TA KATLİAM

20 Temmuz 2015 - IŞİD, Kobani ile dayanışmak amacıyla Suruç’ta toplanan Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu üyesi gençleri hedef alındı. Örgütün düzenlediği intihar saldırında 33 kişi yaşamını yitirdi.

17 Mayıs 2016 - IŞİD, Irak'ın batısındaki en büyük kent ve Anbar vilayetinin başkenti olan Ramadi'de kontrolü, bir dizi bombalı saldırı sonrası hükümet güçlerini çekilmek zorunda bırakarak, aldı.

21 Mayıs 2016 - UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan 4. yüzyıldan kalma Palmira antik kenti IŞİD'in kontrolüne geçti.

PALMİRA'DA YIKIM

24 Haziran 2015 - IŞİD Palmira'da, 'çok tanrılı türbeler' iddiasıyla Müslümanlara ait iki kutsal mekanı havaya uçurdu. 500 yıllıkbir türbe ile Hz. Muhammed’in yeğeni Hazreti Ali’nin silah arkadaşı olarak bilinen Muhammed Bin Ali’nin mezarı dinamitle havaya uçuruldu.

26 Haziran 2015 - Tunus'ta en az 38 kişinin bir plajda ve Kuveyt'te en az 27 kişinin bir camide öldürüldüğü saldırıları IŞİD üstlendi.

1 Temmuz 2015 - IŞİD, Mısır'da beş askeri kontrol noktasında 17 Mısır askerini öldürdü.

4 Temmuz 2015 - IŞİD'in Palmira antik tiyatrosunda 25 esiri infaz ettiği görüntüler yayınlandı.

17 Temmuz 2015 - Irak'ta şeker bayramı sırasında kalabalık bir pazar yerinde bombalı saldırı düzenleyen örgüt 120 kişinin ölümüne, 140 kişinin yaralanmasına yol açtı.

81 YAŞINDAKİ ARKEOLOG ÖLDÜRÜLDÜ

Ağustos 2015 - IŞİD, Palmira'da en iyi korunmuş ve en önemli yapılardan biri olan 2 bin yıllık Baalşamin Tapınağı ile 5. yüzyılda inşa edilmiş bir Roman Katolik manastırını tahrip etti.

Örgüt, Palmira'daki çalışmalarıyla dünya çapında tanınan 81 yaşındaki arkeolog Halid Esad'ı, kentteki kıymetli eserlerin nereye saklandığı hakkında bilgi vermesi için işkence yaptıktan sonra öldürdü. Halid Esad'ın başının kesildiği, cansız bedeninin sergilendiği belirtildi. IŞİD'e göre ünlü arkeoloğun suçları arasında 'dinden dönmek', 'Suriye'yi kâfir konferanslarda temsil etmek', 'Palmira'da putların yöneticisi olmak' ve 'kâfir İran'ı ziyaret etmek' gibi eylemler bulunuyordu...

UNESCO, Palmira'da yaşananların savaş suçu olduğunu açıkladı.

Eylül 2015 - Yemen'de IŞİD bağlantılı bir grup başkent Sana'daki camilerde bombalı saldırılarda en az 57 kişinin ölümüne ol açtı.

Bangladeş'te bir İtalyan yardım görevlisi ile bir Japon vatandaşının öldürülmesini IŞİD üstlendi.

8 Ekim 2015 - Mısır'ın Sina Yarımadası üzerinde, bir Rus yolcu uçağı IŞİD'le bağlantılı olduğunu iddia eden bir örgüt tarafından düşürüldü. 224 kişi hayatını kaybetti.

ANKARA KATLİAMI: TÜRKİYE TARİHİNİN EN KANLI SALDIRISI

10 Ekim 2015 - IŞİD, ülkenin dört bir yanından gelen binlerce kişinin 'Emek, Barış ve Demokrasi Mitingi' için Ankara Tren Garı önünde toplandığı sırada Türkiye tarihinin en kanlı terör saldırısını düzenledi. Üç saniye arayla iki bomba patladı; barış için yürümeye hazırlanan 109 kişi hayatını kaybetti.

30 Ekim 2015 - Obama yönetimi, Suriye'nin kuzeyinde IŞİD'le mücadeleye destek için özel kuvvetler gönderme kararını açıkladı. İlk açıklamada en fazla 50 asker gönderileceği belirtilirken, bu sayı 2019'a gelindiğinde 2 bine çıkmıştı.

'CİHATÇI JOHN' ÖLDÜRÜLDÜ

12 Kasım 2015 - IŞİD'in Batılı rehineleri öldürdüğü videolarda görülen, İngiliz aksanı nedeniyle 'Cihatçı John' diye anılan Emwazi ABD'nin hava saldırısında öldürüldü.

12 Kasım 2015 - Lübnan'ın başkenti Beyrut'ta düzenlenen çifte saldırıda 40'dan fazla kişi öldü, yüzlercesi yaralandı. Saldırıları IŞİD üstlendi.

ŞENGAL KURTARILDI

13 Kasım 2015 - Peşmerge güçleri, iki günlük yoğun çatışmadan sonra Ezidi yurdu Şengal'in IŞİD'den kurtarıldığını açıkladı.

PARİS'TE TERÖR: 129 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

13 Kasım 2015 - IŞİD'in Fransa'nın başkenti Paris'te altı farklı noktada, üç timle düzenlediği silahlı saldırılarda 129 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi öldü. Bataclan konser salonunda 87 kişi ölürken, diğer saldırılar restoranlar ve bir stadyumda düzenlendi. Fransa Rakka'ya hava saldırıları düzenledi.

2 Aralık 2015 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinde 14 kişinin hayatını kaybettiği saldırının zanlılarından Tashfeen Malik'in, başka bir kişinin ismini taşıyan bir Facebook sayfasında, "IŞİD'e bağlıyım lideri Ebu Bekir El Bağdadi'yi destekliyorum" dediği açıklandı.

28 Aralık 2015 - Irak ordusu Ramadi'yi geri aldı.

Şubat 2016 - Suriye'nin Humus ve Şam kentlerinde 122 kişinin hayatını kaybettiği saldırıları IŞİD üstlendi.

ABD Özel Kuvvetleri'nin, IŞİD'in kimyasal silah uzmanlarından Süleyman Davud El-Afari'yi yakaladığı açıklandı; koalisyon güçlerinin bu yolla IŞİD'in kimyasal depoları hakkında hayati bilgiler edindiği belirtildi.

BRÜKSEL'DE HAVALİMANI VE METRO HEDEF

22 Mart 2016 - IŞİD, Belçika'nın başkenti Brüksel'de Zaventem havalimanı ile Maelbeek metro istasyonuna düzenlediği saldırılarda 30 kişiyi öldürdü, 270'den fazla kişi yaralandı.

11 Mayıs 2016 - IŞİD, Bağdat'ta 80 kişinin ölümüne yol açan üç farklı bombalı saldırıyı üstlendi.

30 Mayıs 2016 - Irak ordusu, Amerikan hava saldırılarının da desteğiyle Felluce'ye operasyon başlattı.

13 Haziran 2016 - Fransa'nın Magnanville kentinde iki polis öldürüldü, saldırıyı IŞİD üstlendi.

FELLUCE İKİ YIL SONRA KURTARILDI

18 Haziran 2016 - Irak'ın Felluce kenti, iki yıldan sonra IŞİD'den temizlendi.

ATATÜRK HAVALİMANI'NA SALDIRI

28 Haziran 2016 - IŞİD'in İstanbul'daki Atatürk Havalimanı'na saldırısında 44 kişi hayatını kaybetti, 230 kişi yaralandı.

1-2 Temmuz 2016 - Bangladeş'in başkenti Daka'nın lüks bir bölgesinde bir restorana düzenlenen baskında 20 rehine ve iki polis hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlenirken, saldırganlarının aileleri oğulalrının altı aydır kayıp olduğunu açıkladı.

IRAK'TA 13 YILDIR EN KANLI SALDIRI

3 Temmuz 2016 - Bağdat'ta halkın bayram alışverişi yaptığı kalabalık bir pazar yerinde düzenlenen bombalı saldırıda en az 292 kişi hayatını kaybetti. Irak'ın 2003'ten bu yana sahne olduğu en kanlı saldırıyı IŞİD üstlendi.

85 YAŞINDAKİ RAHİP BOĞAZI KESİLEREK ÖLDÜRÜLDÜ

26 Temmuz 2016 - Fransa'nın Normandiya bölgesinde bir Katolik kilisesine patlayıcılarla baskın düzenleyen iki kişi, aralarında bir rahip ve iki rahibenin de bulunduğu beş kişiyi rehin aldı. 85 yaşındaki rahip Jacques Hamel'in mihrapta diz çöktüğü sırada boğazı kesildi. Saldırganlar üç rehineyle kiliseden çıkmaya çalışırken polis tarafından vuruldu. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

ANTEP'TE DÜĞÜN KATLİAMI

20 Ağustos 2016 - IŞİD'in Gaziantep'te bir sokak düğününü hedef alan bombalı saldırısında 57 kişi yaşamını yitirdi.

31 Ağustos 2016 - IŞİD, iki numaralı komutanı olduğunu söylediği Muhammed el Adnani'nin Halep'te öldürüldüğünü açıkladı. Adnani'nin Amerikan müttefiki ülkelerde düzenlenen saldırıları planladığı belirtiliyordu.

16 Eylül 2016 - Pentagon, Amerikan hava saldırısında IŞİD'in sözcüsü Ebu Muhammed el Furkan'ın öldürüldüğünü açıkladı. 'IŞİD'in enformasyon bakanı' olarak anılan bu kişinin işkence ve infaz videoları ile yapılan propagandadan sorumlu olduğu belirtiliyor.

17 Ekim 2016 - Irak Başbakanı Haydar Abadi, Musul operasyonunun başladığını açıkladı.

24 Ekim 2016 - Pakistan'da bir polis akademisine düzenlenen saldırıda 61 öğrenci hayatını kaybetti. IŞİD saldırıyı üstlense de, Pakistanlı yetkililer başka bir örgütten şüphelendiklerini açıkladı.

Şİİ HACILAR HEDEF: 80 KİŞİ ÖLDÜ

24 Kasım 2016 - Bağdat yakınlarında Şii hacıları taşıyan şehirlerarası otobüslerin hedef alındığı intihar saldırısında en az 80 kişi hayatını kaybetti, 105 kişi yaralandı.

22 Aralık 2016 - IŞİD, TSK mensubu olduğu belirtilen iki askerin yakılarak katledildiği bir video yayınladı. 19 dakikalık videonun sonunda isimleri de verilen iki asker yakılarak öldürülüyordu. Erlerden Sefter Taş’ın babası Aydın Taş, 10 ay sonra "Perişan haldeyiz, kimse bize ulaşmadı" diyerek oğlunun akıbetiyle ilgili gaiplik davası açacaktı.

REINA KATLİAMI

1 Ocak 2017 - IŞİD, yılbaşı gecesi İstanbul'da Reina'ya düzenlenen saldırıyı üstlendi. Saldırıda 39 kişi yaşamını yitirdi.

Şubat 2017 - Pakistan'daki bir Sufi tağınağında 88 kişinin hayatını kaybettiği saldırıyı IŞİD üstlendi.

KIPTİ HIRİSTİYANLARA KUTSAL GÜNDE SALDIRI

Nisan 2017 - Mısır'da Kıpti Hıristiyanların kutsal Palmiye Pazarı ayini sırasında biri İskenderiye'de diğeri Tanta'da olmak üzere iki büyük kiliseye düzenlenen bombalı saldırılarda en az 49 kişi yaşamını yitirdi, 119 kişi yaralandı.

23 Mayıs 2017: IŞİD bağlantılı bir grup, Filipinler'in Maravi kentini ele geçirdi. Sıkı yönetim ilanı ve ordunun harekete geçirilmesi sonrası kent beş ay süren çatışmalardan sonra ancak geri alınabildi. Militanlar bu sırada kentteki okulları yakıp hastaneyi ele geçirdi.

MUSUL'DA KATLİAM

26-28 Mayıs 2017 - Birleşmiş Milletler, IŞİD'in bu tarihlerde Musul'da 200'den fazla sivili katlettiğini açıkladı.

26 Mayıs 2017 - Mısır'da Kıpti Hıristiyanları taşıyan otobüsler hedef alındı; en az 29 kişinin hayatını kaybettiği silahlı saldırıları IŞİD üstlendi.

RAKKA OPERASYONU BAŞLADI

Haziran 2017 - IŞİD karşıtı koalisyon ve Suriye Demokratik Güçleri'nin, IŞİD'in başkenti addettiği Rakka'ya operasyonu başladı. Zafer ilanı eylül ayında geldi.

Bu tarihte, İngiltere'nin başkenti Londra'nın merkezinde yayalara bıçaklı saldırılar düzenlendi; IŞİD üstlendi.

10 Temmuz 2017- Musul IŞİD'den tamamen temizlendi. Bu gelişme örgütün Irak'ta hızla gerilemeye başlayacağı bir süreci başlatırken, Musul'da hâlâ toplu mezarlar bulunuyor.

BARSELONA'DA YAYALARIN ÜZERİNE ARAÇ SÜRÜLDÜ

17 Ağustos 2017 - İspanya'nın turistik kenti Barselona'nın en işlek caddesi La Rambla'da yayaların üzerine araç sürülerek düzenlenen saldırıda 13 kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

6 Aralık 2017 - Pentagon, Irak'ta 5 bin 200, Suriye'de 2 bin askerinin bulunduğunu açıkladı. Açıklamada, Irak ve Suriye'de IŞİD'in bir zamanlar yayıldığı bölgelerin yüzde 97'sinin geri alındığı belirtildi.

9 Aralık 2017 - Irak ordusu, üç yıldan uzun bir süre sonra IŞİD'e karşı nihai zafer ilan etti.

18 Şubat 2018 - Rusya'nın Dağıstan bölgesinde 22 yaşındaki bir saldırgan, pazar ayininde bir kilisede ateş açtı. Beş kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

13 Temmuz 2018 - Genel seçimlere hazırlanan Pakistan'da, iki seçim mitingine düzenlenen saldırılarda 150'den fazla kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

SURİYE'DE İNTİHAR SALDIRISI: EN AZ 166 ÖLÜ

25 Temmuz 2018 - IŞİD, Suriye'nin Ürdün sınırına yakın Süveyde kentinde biri intihar saldırısı olmak üzere bir dizi bombalı saldırı düzenledi. En az 166 kişi hayatını kaybetti.

23 Ağustos 2018 - Örgütün, bu tarihe dek birçok kez öldürüldüğü iddia edilen lideri Bağdadi'ye ait olduğunu savunduğu bir ses kaydı yayınladı. 55 dakikalık videoda konuşan kişi örgütün kayıplarını kabul etse de savaşın devam etmesi çağrısı yapıyordu.

6 Eylül 2018 - ABD'nin Suriye özel temsilcisi Brett McGurk, Amerikan askerlerinin 'IŞİD kalıcı bir yenilgiye uğratılana dek Suriye'de kalacağını' söyledi.

19 Aralık 2018 - ABD Başkanı Donald Trump, IŞİD'in yenilgiye uğratıldığını savunarak Suriye'den çekileceğini açıkladı.

16 Ocak 2019 - Suriye'nin Menbic kentinde Amerikan askerlerini hedef alan bombalı saldırıda dördü Amerikalı olmak üzere en az 10 kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı IŞİD üstlendi.

Şubat 2019 - Suriye Demokratik Güçleri, IŞİD'i Irak sınırında giderek daralan bir alana sıkıştırdı. Şubat ortasına gelindiğinde örgüt sadece Bağuz bölgesinde birkaç kilometrekarelik bir alanı kontrol ediyordu. SDG'nin operasyonu bölgedeki sivillerin ve teslim olmak isteyen militanların tahliyesi için askıya alındı; yaklaşık bir hafta Bağuz'dan binlerce kişi çıktı. Bu kişilerin büyük çoğunluğu, IŞİD militanlarının eşleri ve çocuklarıydı.

23 Mart 2019 - Tahliye sürecinin ardından SDG, Bağuz'u da temizledi. Kontrolün tamamen IŞİD'den alındığı açıklandı.

Geriye, IŞİD'in yabancı savaşçılarının akıbeti, örgütün uyuyan hücreleri ve Suriyeli Kürtlerin geleceğine ilişkin sorular kaldı... (Dış Haberler)