Zelenskiy yönetimindeki Ukrayna’yı ne bekliyor?
Ukrayna halkı 31 Mart sonuçları uyarınca ikinci tura kalan başkanlık seçimi için 21 Nisan’da sandık başındaydı. 200 bölgede yapılan seçimde sandık çıkış anketleri ve şuana kadarki sayıma göre Zelenskiy önde görünüyor. Zelenskiy’nin neden seçildiğini ve Ukrayna’yı bekleyen süreci Ukrayna Uzmanı Habibe Özdal ile konuştuk.
ANKARA- Ukrayna halkı bugün devlet başkanlığının seçiminin ikinci turu için sandık başına gitti. 200 seçim bölgesinde kurulan 30 bine yakın sandıkta 30 milyon 311 bin 505 kişi seçmenin oy vermesi bekleniyordu. Ancak seçime katılım yüzde 62’si yani yalnızca 19 milyon kişiyle sınırlı kaldı. Bunun yanında iç savaşın sürdüğü Donbass ile Rusya’nın ilhak ettiği Kırım’da seçim yapılmadı.
Ukrayna’da Cumhurbaşkanlığı Seçimi 31 Mart’ta yapılmış hiçbir aday tek başına yüzde 50’nin üzerinde oy alamadığı için seçim 21 Nisan’daki ikinci tura kalmıştı. Petro Poroşenko ve Vladimir Zelenskiy’nin yarıştığı ikinci turda devam eden sayım işlemine göre Zelenskiy açık ara önde görünüyor. Müstakbel Cumhurbaşkanı Zelenskiy döneminde Ukrayna’yı ne bekliyor? Poroşenko neden hayal kırıklığına uğradı? Bu soruları ve fazlasını Ukrayna Uzmanı Yar. Doç. Dr. Habibe Özdal ile ele aldık.
POROŞENKO’YA KARŞI ZELENSKİY YARIŞIYOR
Habibe Özdal.
Seçimin ikinci turunda 31 Mart’taki ilk turda en yüksek oyu alan iki aday yarıştı. Bu çerçevede seçmenler ilk turu yüzde 30.24 oyla bitiren komedyen Vladimir Zelenskiy ile yüzde 15.95 oy olan mevcut cumhurbaşkanı Petro Poroşenko arasında bir tercih yaptı. Siyaset sahnesinde yeni bir isim olan Vladimir Zelenskiy, Ukrayna’daki meşhur komedyenlerden biri.
Ukrayna 2014’te yönünü Avrupa’ya dönerek ekonomiden enerjiye güçlü ilişkileri olduğu Rusya’yı karşısına almıştı. Çiçeği burnundaki siyasetçi Zelenskiy gerekirse “Rusya ile masaya oturmaktan çekinmeyeceğiz” diyerek de doğu komşularına ılımlı mesajlar yolladı. Zelenskiy’nin bu mesajı toplumun genelinde olumlu karşılanıyor. Öte yandan Poroşenko’nun ekonomi başta olmak üzere Ukrayna’da beklenen atılımı gerçekleştirmemesi sert eleştiriler almasına neden olmuştu.
MÜSTAKBEL BAŞKAN ZELENSKİY’E POROŞENKO’DAN TEBRİK
Seçimin hemen ertesindeki sandık çıkış anketlerine göre Zelenskiy yüzde 73’ten fazla oyla önde çıkmıştı. Hali hazırda açılan sandık sonuçları göre Vladimir Zelenskiy, yüzde 72.8 oranında oy aldı. Ukrayna halkının Poroşenko’ya desteği yüzde 25.20 ile sınırlı kaldı. Seçimin ilk sonuçlarının gelmesinin ardından basının karşısına çıkan Poroşenko durumu şu sözlerle ele aldı:
"Anket sonuçlarına göre Zelenskiy’i arayıp tebrik etmenin zamanı geldi. Hiçbir zaman vazgeçme' sözlerini duyuyorum. Ukrayna kanunlarına göre ve birçok demokratik Avrupa ülkesinde de olduğu gibi kendisini arayıp tebrik etmem gerekiyor. ... Ukrayna halkı böyle karar verdi ve bu kararı kabulleniyorum ama siyasette kalmaya devam edeceğim.”
EKONOMİK DARBOĞAZ VE YOLSUZLUKLAR POROŞENKO’YA KAYBETTİRDİ
Petro Poroşenko 2015’te yüzde 55’lik oy oranı ile ilk turda seçilen Cumhurbaşkanıydı. Habibe Özdal’a göre Poroşenko’nun yeniden seçilememesinde ekonomik darboğazda ve halkın yolsuzlukla mücadele konusunda yönetimi başarısız bulması etkili oldu. Zelenskiy seçimin galibi ve önünde uzun bir yapılacaklar listesi var.
Özdal, Zelenskiy’i bekleyen gündem konularını şöyle özetliyor: Ülke ekonomisinde içinde bulunduğu kriz durumundan çıkarmak, yolsuzlukla etkin mücadele ederek AB fonları ve IMF kredilerinden yararlanmak, ülkenin doğusunda bulunan savaş durumunu nihayete erdirmek, 2014’te bu yana Ukraynalıların temel beklentileri olarak karşımıza çıkıyor.
Bir komedyenin Ukrayna halkından oy almasını sağlayan kampanya da diğerlerinde olmayan ne olabilir? Zelenskiy halka ne söylemişti de yüzde 70’in üzerinde oy alabilmişti?
Özdal’a göre Zelenskiy alışılmışın dışında bir seçim propagandası yaptı. Temelde karşısında bulunan adaylardan biri olan Poroşenko dönemine yönelik eleştirileri, halk desteğini sağladı. Özdal, Zelenskiy’nin seçimi kazanması izlediği başarılı seçim süreci ile açıklanabileceği gibi pekala Poroşenko’nun başarısızlığı ve halkın eski yönetime olan hoşnutsuzluğu ile de açıklanabileceğini de hatırlatıyor.
ZELENSKİY’İYİ OLİGARKLARLA MÜCADELE GİBİ ZOR BİR SINAV
Ukrayna halkı, ülkenin kaderini beş yıllığına siyasette çok yeni bir ismin ellerine bıraktı. Zelenskiy’den ne beklemek gerekiyor soruna Özdal şöyle yanıt verdi:
“Zelenskiy’nin izleyeceği politikaları ise ancak seçim sonrasında kendisi açıkladıkça ve takımı ortaya çıktıkça anlayabileceğiz. Zelenskiy’nin izleyeceği politikalara dair yaptığı sınırlı sayıda açıklamalardan ülkenin doğusundaki savaşı bitirmek için Minsk görüşmelerine devam edileceğini anlıyoruz. Diğer önemli gündem maddeleri olan ekonomik reform programını hayata geçirmek ve ülkenin ekonomisinde ve siyasetinde etkin görünen oligarkların rolünü azaltmak konusunda daha önce siyasetçiler gibi oldukça zor bir sınav ile karşı karşıya yeni Başkan. Önümüzdeki kısa vadede Ukrayna siyasetine ilişkin en temel beklenti ise belirsizlik.”
Çiçeği burnunda siyasetçi Zelenskiy’nin adımları hem Ukrayna halkı hem Rusya hem de AB tarafından yakından takip edilecek. Zelenskiy, bir yanda iç savaş, bir yanda ekonomik darboğaz ve Rusya ile köprüleri atmış bir Ukrayna’ya Cumhurbaşkanı oluyor. Ukrayna’yı bu sorunlardan kurtarıp kurtaramayacağını zaman gösterecek. (DUVAR)