İsrail'de seçim sonuçları ne anlama geliyor?

DUVAR - İsrail'de dün düzenlenen erken genel seçimlerde, Başbakan Benyamin Netanyahu ve ittifak içinde olduğu sağ partiler hükümet kurmak için yeterli parlamento çoğunluğunu kazanamadı. Bu sonuçlar, Netanyahu'nun siyasi geleceğine son verme ve yolsuzluktan yargılanmasının önünü açma potansiyeli taşıyor.

ARAP PARTİLERİ SANDIKTAN ÜÇÜNCÜ ÇIKTI

Seçimlerin bir diğer dikkat çekici sonucuysa, Arap partilerinin ortak listesinin sandıktan İsrail parlamentosundaki üçüncü büyük güç olarak çıkması oldu. Arap listesinin sandalye sayısını 13 ila 15'e yükseltmesi bekleniyor.

İKTİDARI LIEBERMAN BELİRLEYECEK

Bununla birlikte, İsrail'de aşırı sağı temsil eden eski dışişleri bakanı Avigdor Lieberman'ın partisi Evimiz İsrail, koalisyon görüşmelerinde kilit rol oynayacak. Zira en çok oyu alan iki blok da, bu partinin desteği olmadan hükümet kuramıyor. Elde ettiği iktidar belirleyici güç, seçimin asıl kazananının Lieberman olduğu yorumlarına da yol açmış durumda.

Benny Gantz, Avigdor Lieberman ve Benyamin Netanyahu.

İsrail seçimleri sonrası henüz kesin olmayan sonuçlara göre öne çıkan gelişmeler ve olası senaryolar şöyle:

SANDALYE SAYILARI EŞİT

120 sandalyeli İsrail parlamentosu Knesset'de, hiçbir ittifak bloku hükümet kurmak için gereken 61 sandalye çoğunluğunu elde edemedi. Oyların yüzde 90'ından fazlası sayılmışken, Netanyahu'nun sağ partisi Likud ile eski genelkurmay başkanı Benny Gantz'ın lideri olduğu merkez soldaki Mavi ve Beyaz Hareketi'nin sandalye sayısı başabaş gidiyor. İki parti de 32'şer sandalye kazanmış görünürken, ittifak kurdukları partilerle toplam sandalye sayıları çoğunluğu sağlamaya yetmiyor.

NETANYAHU YOLSUZLUKTAN YARGILANABİLİR

İsrail tarihinde en uzun süre başbakanlık yapmış olan Netanyahu için bu sonuçlar bir kâbus senaryosuna işaret edebilir. Sahadaki gazeteciler Likud'un genel merkezinde sessizliğin hâkim olduğunu belirtirken, Netanyahu'nun yeniden başbakan olamaması halinde hakkındaki yolsuzluk soruşturmalarından yargılanma ihtimalinin de yükseldiğine dikkat çekiliyor. Zira Netanyahu, hükümette yer alamazsa parlamentonun kendisine sağladığı dokunulmazlığı kaybedebilir.

YİNE ARAP PARTİLERİ HEDEF ALDI

Netanyahu ise ilk konuşmasında zafer ilan etmedi ama yenilgiyi de kabul etmedi. Seçim kampanyasını ülkedeki Arap azınlığı hedef alma stratejisi üzerine inşa eden ve ırkçılıkla suçlanan eski başbakan, "Önümüzdeki günlerde güçlü bir Siyonist hükümet kurmak ve tehlikeli bir anti-Siyonist hükümeti önlemek için müzakereler yapacağız" dedi. Netanyahu, İsrail parlamentosunda koltuk sayısını 13'e çıkarmış görünen Arap partilerinin 'bir Yahudi ve demokratik devlet olarak İsrail'in altını oyduğunu' öne sürdü.

BAŞBAKAN GANTZ MI OLACAK?

Netanyahu'ya böylesine güç kaybettiren madalyonun öteki yüzündeyse, Benny Gantz bulunuyor. Ancak sonuçlar, hükümet kurma görevinin Gantz'a verileceği anlamına gelmiyor. Zira oyların yüzde 100'ü sayıldığında, Netanyahu'nun partisi koltuk sayısının kılpayı farkla öne geçmesi yüksek bir ihtimal olarak görülüyor.

Benny Gantz

Bununla birlikte, Gantz'ın partisinde dün gece sevinç vardı. Eski İsrail genelkurmay başkanı, zafer ilan etmek için erken olduğunu belirtmekle beraber, potansiyel koalisyon ortaklarıyla bir birlik hükümeti kurmak için görüşmelere başladığını açıkladı. Gantz, "Bu geceden başlayarak, halkın iradesini ifade edecek kapsamlı bir birlik hükümeti kurmak için çalışacağız" dedi.

LIEBERMAN ÜÇLÜ KOALİSYON İSTİYOR

Avigdor Lieberman.

Lieberman cephesinden de birlik hükümeti çağrısı geldi. Seçim sonrası konuşmasında gayet mutlu görünen aşırı sağcı siyasetçi, Arap partiler hariç tüm kesimlere birlik çağrısı yaptı. Lieberman, "Tek bir seçeneğimiz var - İsrail Evimiz, Likud, Mavi ve Beyaz olarak ulusal, liberal, kapsamlı bir hükümet kurmak" dedi. Lieberman'ın, Arap partilerinin üçüncü çıktığı ve diğer ittifakların tek başlarına koalisyon kuramadığı sonuçları 'acil durum' olarak nitelemesi de dikkat çekti.

GÖZLER CUMHURBAŞKANI RIVLIN'DE

Şimdi gözler, Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin'in hükümet kurma görevini kime vereceğine çevrildi. Rivlin'in, istikrarsız bir sürece girilmemesi için hükümeti kurma görevini, şansını en yüksek gördüğü adaya vermesi bekleniyor. Bu görevlendirmeden sonra, yeni başbakanın altı hafta içinde koalisyon kurması gerekiyor. Eğer bu müzakerelerde sonuç alınamazsa, ikinci bir ismin başbakan olarak görevlendirilmesi bekleniyor. Ancak bu ismin de 28 gün içinde hükümet kurması gerekiyor.

YENİDEN SEÇİM Mİ?

Tarihi koalisyon hükümetleriyle dolu İsrail'de, bu sonuçlar son derece uzun bir siyasi müzakere süreci ve belki de yeni bir erken seçim anlamına gelebilir. Resmi sonuçların yarın açıklanması beklenirken yorumcular, İsrail'in uzun bir siyasi belirsizlik sürecine girdiğinde hemfikir. (DIŞ HABERLER)