Yunanistan'da 'Hayır' bayramı

Jinda Zekioğlu

DUVAR - İkinci Dünya Savaşı’nın Nazi işgali sadece orta Avrupa’yı değil, Yunanistan’ı da esir etmiş, o günlerde bundan güç alan İtalyan diktatör Benito Mussolini, Yunan halkına taciz mesajları gönderiyor ve teslim bayrağı çekmelerini emrediyordu. Yunanistan için her açıdan zor geçen o günlerde, halkı da umutsuzluk bağlamıştı ve Mussolini’ye teslim olma fikri halk içinde konuşulur olmuştu.

28 Ekim 1940 günü, Yunan lider Giannis Metaksas, İtalyan Büyükelçi Emmanuel Grazzi tarafından kendisine iletilen, ‘Arnavutluk’taki İtalyan askerlerinin Yunanistan’a girmesi’ konusundaki ültimatoma tek bir cevap yazdı:

Όχι! (Hayır)

İtalyan ordusu tek başına gücünün yetmeyeceğini anladığında hemen yanında Nazi savunmasını buldu. Birlikte işgal ettiler Yunanistan’ı. Tam üç yıl sürdü, Yunanistan’daki Nazi işgali. Binlerce insan öldü, onlarcası yaralandı, aileler parçalandı, göçler yaşandı.

Metaksas’ın 28 Ekim’deki ‘Hayır’ cevabına yürekten katılan Yunan halkı, Mussolini İtalya’sı ile Nazi Almanya’sının işgaline ‘Hayır’ diye bağırarak direndikleri için, 28 Ekim tarihe ‘Επέτειος του Όχι’ yani ‘Hayır Bayramı’ olarak geçti.

Bu hafta Yunanistan genelinde Hayır Bayramı kutlamaları kapsamında birçok etkinlik düzenlendi.

Yunanistan Milli Savunma Bakanı Nikos Panagiotopoulos, Selanik’teki yıldönümü kutlamalarında Yunan Ordusu’nun bugünkü gücünü almıştı gündemine;

“Yunan Silahlı Kuvvetleri güçlü, onurlu ve savaşmaya hazırdır” dedi.

Aynı saatlerde bir başka etkinlikte konuşan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopoulos ise, sınır güvenliğine vurgu yaparak Orta Doğu’yu işaret etti:

“Türkiye, Orta Doğu’daki uluslararası meşruiyeti acımasızca ihlal ediyor ve keyfi davranıyor.”

Bayram nedeniyle etkinlikler dizi dizi olunca eski Cumhurbaşkanı Kostas Karamanlis de konuşacak bir kürsü bulmuştu. Belki yılların tecrübesi, belki de ilerleyen yaşla gelen cesarettir bilinmez, Karamanlis, cümlelerini bugün siyasetin içinde yürüyenlerden daha net kurdu;

“Türkiye ile ilişkilerimiz yıllar içinde defalarca test edildi. Yunanistan bu ilişkiye daima ‘Uluslararası Hukuk’ çerçevesinde cevap verdi. Şu net bilinmelidir ki, sorun sadece Türk-Yunan sorunu değildir. Avrupa-Türk sorunudur. Zira bu nedenle biz ulusal bir krizle karşı karşıya kalabiliriz” diye konuştu.

En az kendisi kadar siyasi tecrübesi olan bir aileden gelen Başbakan Kyriakos Mitsotakis ise 4. Avrupa-Arap Zirvesi'nde hem iç hem dış gündemini aynı anda yanıtladı. Yaptığı konuşmada Türkiye'ye güçlü bir mesaj gönderdi.

"Ülkem, son aylarda olduğu gibi mülteci ve göçmenlerin akışını büyüklüğü ve nüfusu bakımından asimetrik bir şekilde alıyor. Tek bir ülke, üç kıtanın sorunlarını omuzlarında taşıyamaz. Mültecilerin sorunlarının üstesinden gelmek için daha fazla Avrupa ve Arap koordinasyonu gerekiyor. Yani krizin merkezinde; ‘barışın sürdürülebilirliği’ yatıyor. Göçmen kaçakçılığı suç şebekelerine karşı mücadelede daha fazla işbirliğine de ihtiyacımız var. Bu kötü umut ticaretini durdurmak zorundayız. Bu nedenle lütfen Yunanistan’a karşı cümle kurarken daha dikkatli olun" dedi.

Avrupa-Arap Zirvesi’ndeki kilit ülkelerden biri olan Yunanistan için Mitsotakis’in açıklamaları oldukça netti.

“Evet, komşu Türkiye'nin eylemlerine atıfta bulunuyorum. Doğu Akdeniz'in hassas bölgelerine daha fazla yüklenmeseniz iyi olur. Uluslararası hukuk yolunu ve iyi komşuluk ilişkilerini önemseyin.”

Mitsotakis, Kıbrıs, Mısır, İsrail, Ürdün, Lübnan ve Filistin ile çok düzeyli işbirliğine değinerek, ortak bir hedefin Akdeniz'deki huzurlu ve ferah bir "mahallede" herkes için daha iyi bir yarın olacağına da dikkat çekti.

Yunanistan’da bu hafta Türkiye gündemi sadece politikacıları kapsamıyordu. Irkçılık, ayrımcılık karşıtı, eşitlik ve bağımsızlık yanlısı duruşu ile bilinen ünlü futbol takımı AEK, web sitesinde bir özür metni paylaştı.

Futbol kulübünün özür metninin konusu, Belçika ile Türkiye arasında oynanan müsabakada Türkiye’nin sınır ötesi operasyonuna destek için asker selamı veren futbolculardı. AEK’i bağlayan ne derseniz, bu eşitlik yanlısı kulübün Hentbol takımının kalecisi Türk Milli sporcusu Yunus Özmusul. Belçika ile gerçekleştirilen müsabakada asker selamı verenlerden biri de Özmusul’un ta kendisi.

Yunanlar, 28 Ekim Hayır Bayramı sebebiyle sokaklarında, okullarında, meydanlarında; işgale, bağımsızlığa, sömürgeciliğe dair marşlar, şiirler okuyarak kapata dursun, 290 Milyar Euro ile Avro Bölge’sinin en yüksek borcuna sahip ülkesi olma konumunu koruyor. Bu sebepledir ki zamanın ‘Nazi Almanyası’ bugün borçlarına karşılık Yunanistan’ın 14 ayrı havaalanını işletiyor.

İyi haber de yok değil. Yunanistan borcunun 2.7 milyarını erken ödeyebilecek ve böylece ekonomik kriz döneminde IMF’den alınan borcunu daha düşük faizlerle kapatarak 70 milyon Euro tasarruf edecek.

Elbet bir gün, Yunanistan yeniden Όχι diyebilecek.