Boris Johnson'ın 'Cummings' sınavı

Ayşegül Dikenli Williams

LONDRA - Korona skandallarının biri biterken diğeri başlıyor İngiltere’de. İlk skandalda sevgilisini evinde ağırlayan ülkenin en önemli epidomoloji uzmanı istifa etmişti hemencecik. Diğerinde ise İskoçya’nın sağlık şefi yazlık evini ziyaret ettiğinin ortaya çıkmasıyla özür dileyerek görevinden ayrılmıştı geçtiğimiz ay.

Boris Johnson'ın başdanışmanı, kampanya dehası Dominic Cummings ise evde kalma kısıtlamalarını ihlal eden en yüksek profilli kişi ve tartışmalar çabucak durulacağa benzemiyor. Üstelik özür dileyip istifa eden de yok bu kez.

Seçilmiş birisi ya da parti üyesi dahi olmamasına rağmen Boris Johnson Cummings’e karşı aşırı derecede vefalı çıktı. Cummings’in çocuğunun sağlığı için yapması gerekeni yaptığını savundu ancak bu açıklama henüz kimseyi yatıştırmadı. Boris Johnson yol arkadaşı Cummings’in görevinden alınması baskılarına direnebilecek mi ve neden?

Cummings’i Johnson için bu kadar vazgeçilmez kılan şey hem Brexit Referandumu’nu hem de 2019 seçim zaferini kazandıran ‘fikirler’in yaratıcısı olması. Başbakan olmak için yanıp tutuşan hayattaki tek arzusu bu olan Johnson yola ve görevine devam etmek için Cummings’e muhtaç.

'ŞEYTANİ ZEKA' 

Cummings, Brexit sürecinin en önemli kahramanlarından biriydi. Aynı zamanda Muhafazakar Parti’nin gelmiş geçmiş en başarılı halkla ilişkilercisi. Oxford Üniversitesi yıllarından beri zekası ve tartışmacı kişiliğiyle ün kazanmış.

Oxford’daki hocalarında biri “Ona tarih öğretmek çok eğlenceliydi” demişti bir yerlerde. O kadar ki diğer muhazakarlara bile burun kıvırır, tepeden bakardı kıvrak ya da başka bir deyimle ‘şeytani zekasıyla’. Yıllardır yazdığı kişisel blogunda partililerle dalga geçtiği bilinir.

'350 MİLYON POUND' YALANINI UYDURAN DANIŞMAN

Manipülasyon sanatını elinde bir oyun hamuru gibi kullanabilen bir danışman Cummings. Seçim kazandıran sloganların, yaratıcı fikirlerin arkasındaki hünerli el. Brexit kampanyası kapsamında İngiltere hükümetinin her hafta Avrupa Birliği'ne 350 milyon pound gönderdiği yalanını kırmızı otobüslere ilan verme fikrinin sahibi aynı zamanda. Bu ilanlar çok etkili olmuştu. Ardından Brexit kampanyaları için yasa dışı bağışlar toplandığı iddiaları gelmiş ama sonuçlanan bir şey olmamıştı.

Etkili bir mesajı en basit haliyle sürekli olarak tekrarlamak dünyadaki tüm politikacıların yıllardır uyguladığı bir taktik olsa da Cummings’in ‘Get Brexit Done’ yani 'Brexit’i Halledelim' sloganı,  politika kültüründe bu kadar abartılı konseptlere çok da alışık olmayan İngiltere seçmenini adeta hipnotize etmişti. Boris Johnson aylarca başka hiçbir şey söylemedi dersek abartmayız.

Cummings’in işi yıllardır yaşanan tabandaki göçmen karşıtlığına çanak tutan aşırı sağ UKIP’in (Türkiye’nin MHP’si gibi) yükselişinin önüne geçerek UKIP’in konseptini alıp allayıp pullayarak seçmenin aklını çelmekti ve başarılı oldu.

Benedict Cumberbatch’ın Cummings’i canlandırdığı Kanal 4’ta yapımı bir belgesel-drama vardı, ‘Brexit: The Uncivil War’. Sanırım hala Netflix’te gösteriliyor. Eleştirmenler tarafından Brexit sürecindeki yalanlar üzerine kurulan ayrılık kampanyasının suç içerdiği yönündeki iddialara gereken ağırlığı vermediği için çok eleştirilmişti bu TV draması. Cummings’in ilginç kişiliği üzerinde biraz fazla durulmuştu.

Ama en azından Cummings’i yakından tanıma fırsatı bulmuştuk. Oyuncu Cumberbatch’ın geleneksel zekası ve enerjisi ile canlandırılan Dominic Cummings'in gözünden olaylara odaklanıyor drama. Cummings'in seçmen datalarını kullanarak mikro düzeyde hedeflenen insanları yönlendirmesi anlatılıyor bu dramada. Amaçsa en arzu edilen grup olan kararsız seçmeni kazanmak.

Güzelim Cumberbatch’i Cummings olarak izlemek biraz acı verdiyse de gerçek bir oyuncu olduğu için hep yakışıklı olmasa da olur dedik affettik. Bu belgesel-dramaya kadar özel hayatı hakkında çok fazla bir şey bilmeyen seçmenler Cummings'in çalışmalarını ise çok iyi biliyorlar.

AYRICALIK KABUL EDİLEMEZ

Günümüze, korona skandalına dönecek olursak. Yakınlarının cenaze törenine dahi gidemeyenler, bekar ebeveynler, ekonomik gücü ve koşulları dezavantajlı olanlardan eleştiriler şiddetle devam ediyor. “Bize evde kalın diyenler kendileri elit ve seçkin olunca dilediklerini yapmakta özgürler mi?” eleştirisi başı çekiyor.

Cummings, eşinin korona virüsü geçirmesi ve kendisinde de semptomların başlamasıyla çocuklarına bakacak kimse olmaması endişesiyle ailesinin yanına gittiğini söylemişti savunmasında. Savunma bile demek zor aslında çünkü pişman olmadığını da ekledi ve özür dilemedi.

Çocuğu olan biri olarak eğer hastalanırsak ne yaparız diye düşünmedim değil bu süreçte. Yakınlardaki yaşlı aile üyelerinden destek ister miydim; kendime tam anlamıyla yanıt veremedim açıkçası.

Verilen tepkilere göre semptomları geçiren çocuklu aileler her şeye rağmen evde kalmaya devam ettiklerini ve komşularının yaptığı alışverişle süreci geçirdiklerini aktarıyor.

Kurallara uymayı seven İngiltere kamuoyu yöneticilerinin kendilerinden ayrıcalıklı yaşamasını kabul edeceğe benzemiyor. Boris Johnson’ın seçim zaferi kazandıran Cummings’e olan vefası ne kadar devam edecek merakla izliyoruz.