'Dünyanın en eski piramidi' makalesine soruşturma

DUVAR - Bir grup bilim insanının 'dünyanın en eski piramidini Endonezya’da bulduklarını' açıkladığı makaleyi yayınlayan hakemli bilimsel dergi Archaeological Prospection, makalenin yayınlanmasına ilişkin soruşturma başlattı.

20 Ekim’de yayınlanan makalede arkeologlar, Endonezya'nın Java Adası’nda inşasına 27 bin yıl önce başlanmış olabilecek bir piramit bulduklarını yazmıştı. Fakat bu iddiayı inandırıcı bulmayan bilim insanları da var.

MAKALEDE NE VAR?'

Java’da Gunung Padang (Aydınlanma Dağı) olarak bilinen yapıya dair yeni analizlerin ardından bilim insanları, bunun sönmüş bir volkanın üstüne inşa edildiğini düşünmeye başladı. Endonezya’daki Ulusal Araştırma ve İnovasyon Ajansı’ndan (BRIN) bilim insanları, bu yapının İngiltere’deki Stonehenge veya Mısır’daki Giza Piramitleri’nden daha eski olabileceğini düşünüyor. Bu iki yapı da yaklaşık 5 bin yıl önce inşa edilmişti. 

Bu teoriye göre bu yapı aynı zamanda en eski monolitik yapı. Makalenin yazarları 2011-15 yılları arasında bölgede çalışma yaparken toprağın altını incelemek için hem radarlar kullandı hem de sondajlar yaptı. Onlara göre dağın tarihi şöyle:

İnşaat son buz devrinin sonlarına doğru başladı. Bu en az 16 bin yıl önceye denk geliyor fakat bilim insanları inşaat başlangıcının 27 bin yıl kadar geriye götürülme ihtimali olduğunu söylüyor. Yapının merkezindeki kısım muhtemelen 25 bin – 14 bin yıl önce arası bir dönemde inşa edildi fakat sonra binlerce yıl boyunca terk edildi.

7 bin 900 ile 6 bin 100 önce bir tarihte inşaat tekrar başladı. Sonra yapının bir kısmının bilinçli olarak üstü kapatıldı, toprağa gömüldü. Piramit 2 bin ila 1100 yıl önce arası bir dönemde tamamlandı, günümüzde de görülen taş teraslar eklendi.

'BU BULGULAR YERLEŞİK İNANIŞLARI SARSIYOR'

BRIN jeologlarından Prof. Danny Hilman Natawidjaja bu tepenin doğal bir tepe olmadığını, katmanlı bir piramit olduğunu söyledi.

Ekibiyle birlikte yaptıkları sondajlarda, yapının merkezinden toprak örnekleri alan Natawidjaja, bu örneklerin organik zenginliğinin buna bir kanıt olduğunu belirtti. Yapının ortasında büyük ve birden fazla kata sahip bir oda keşfettiklerini ve bunun ardından bu yapının bir piramit olduğu sonucuna vardıklarını aktardı.

BBC'ye konuşan Prof. Natawidjaja inşaat ve taş üzerindeki çizimlerin, yapının en azından son taş devrinden beri ayakta olduğunu gösterdiğini de ekleyerek şöyle konuştu:

“Bu bulgular medeniyetin ve gelişmiş inşaat tekniklerinin erken holosen veya erken neolitik dönemde ortaya çıktığına dair yerleşik inanışları da sarsıyor. Gunung Padang’ın ikinci ve üçüncü katlarını inşa edenlerin sıra dışı taş işleme yetenekleri vardı. Bu, avcı toplayıcı kültüründen çok farklı bir şey."

'ZORLAMA BİR ÇIKARIM'

Fakat bu çıkarımlara itiraz eden arkeologlar da var. Onlardan biri, yine Java Adası’dan Dr. Lutfi Yondri. BBC’ye konuşan Dr. Yondri, ortada gömülü bir piramit olduğu iddiasının zorlama olduğunu, buna dair yeterli kanıt olmadığını söyledi: “Endonezya’da piramit inşa etme geleneği yoktur. Esas soru: Bu adada bir dağın tepesine bir piramit gömen kimse olmuş mudur? Olduysa bu ne zaman oldu? İnsanlar o kadar malzemeyi dağın tepesine çıkarabilir mi?”

Dr. Yondri, bunun bir piramit değil, Endonezya’ya özgü başka bir yapı olabileceğini de ifade ederek, “Endonezya hiç piramit kültürüne sahip oldu mu? Uydurmayın. Bu adada taş teras kültürü vardır" diye konuştu.

Taş teras, atalara tapma törenlerinde kullanılan masa şeklindeki kayalardan oluşan bir yapı. Dr. Yondri, Aydınlanma Dağı’nın da bu amaçla kullanıldığını ve bu yüzden bunun bir piramittense taş teras olma ihtimalinin daha fazla olduğunu ifade etti. Araştırmada kullanılan toprak örneklerini de sorgulayan Dr. Lutfi Yondri, kültürel bağlamdan kopuk çıkarımlarda bulunmamak gerektiğini savundu.

DERGİ EŞ EDİTÖRÜNDEN 'SORUŞTURMA' AÇIKLAMASI

BBC, Archealogical Prospection dergisiyle iletişime geçmek için birden fazla girişimde bulundu fakat herhangi bir yanıt alamadı.

Öte yandan hakemli bilimsel dergi Nature’a bir e-posta gönderen Archeological Prospection Eş Editörü ve Tennessee Devlet Üniversitesi’nden arkeolojik jeofizikçi Eileen Ernenwein, Yayım Etiği Komitesi’nin yönergeleri uyarınca bir soruşturma başlatıldığını söyledi.

Prof. Natawidjaja ise bir soruşturmaya gerek olmadığını, ekibinin tüm etik standartlara uyduğunu ve bulgularının yayımlanmadan önce dokuz ay boyunca her türlü teste tabi tutulduğunu belirtti. (BBC Türkçe)