Duvar Arkası... Kalkınma planı sorusu: Kayyuma devam mı?

KALKINMA PLANI 'İNSAF' DEDİRTTİ

On İkinci Kalkınma Planı Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldü. Planla ilgili komisyon raporu da yarın (30 Ekim 2023 Pazartesi) Meclis Genel Kurulu’nda ele alınacak. Plan birçok yönüyle tartışma konusu oldu. Muhalefet partileri içeriği ve konulan hedefleri eleştirdi. Bunlardan biri de yerel yönetimlere katılımın güçlendirilmesi hedefiydi. Komisyon görüşmelerinde planda yer alan, “Belediyelerin karar alma süreçlerinde vatandaşların ve muhtarların katılım rolü güçlendirilecek” ifadesine dikkat çeken HEDEP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç, sunumu yapan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a kayyımları hatırlatarak “Sayın Yılmaz, gerçekten insaf demek istiyorum. Yurttaşın özgür iradesine ipotek koyan, halkın iradesini tanımayan bu iktidar değil mi? Şimdi nasıl oldu da birdenbire böyle bir noktaya gelindi?” diye sordu. Planda geçen, “Kadın, genç, yaşlı ve engellilerin yerel yönetimlerdeki temsil ve karar alma süreçlerine katılım mekanizmaları güçlendirilecek” ifadelerine de vurgu yapan Oluç, “Çok güzel, yani bizim kadın ve gençlik yapılarımızı kayyumlar yasakladı, engelledi ama şimdi bu iktidar kadınların ve gençlerin yerel yönetimlerdeki temsil ve karar alma süreçlerine katılımından bahsediyor. 2024’te yerel seçimler var, bu seçimlere giderken iktidar 'Kayyumlara devam edeceğiz' mi diyor yoksa 'Halkın iradesine saygı duyacağız' mı diyor, bunu öğrenmek istiyoruz” dedi. Yılmaz bu soruya yanıt vermedi.

CUMHUR İTTİFAKI’NDA YEREL SEÇİM MESAİSİ: HAFTADA İKİ KEZ TOPLANACAK

Yerel seçimlere işbirliği içinde gitmeye hazırlanan AK Parti ve MHP geçtiğimiz hafta ilk adımı attı. İki partiden heyetler AK Parti Genel Merkezi’nde bir toplantı gerçekleştirdi. Heyetlerin görüşmesinde yerel seçimde işbirliğine ilişkin genel ilkeler ve prensipler ele alındı, seçeneklere dair değerlendirmeler yapıldı. Partiler buluşma öncesinde geçmiş seçimleri dikkate alarak il bazlı değerlendirmeleri içeren kapsamlı raporlar hazırlamıştı. Son yerel ve genel seçim sonuçları, oy oranlarındaki değişimler ve aday profillerini içeren bu raporlar doğrultusunda il il değerlendirme yapılması bekleniyor. Edinilen bilgiye göre heyetler bu çalışma için gelecek salı gününden başlayarak haftada iki kez toplanacak. Çalışmanın aralık ayı başına kadar süreceği daha sonra genel başkanlara teslim edileceği ifade ediliyor. Son karar genel başkanlarda olacak.

'SARAYDAN GELEN KANUNLAR'IN DÖRTTE BİRİ MECLİS’TE DEĞİŞTİ

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmesinin ardından “tek başına hükümet” olan Cumhurbaşkanının yasa teklifi verme hakkı sadece bütçe ile sınırlı. Yeni sisteme göre yasalar sadece Meclis’te bulunan milletvekillerince teklif ediliyor. Teoride böyle ama eski sistem büyük ölçüde devam ediyor. Bakanlıklar ve Cumhurbaşkanlığında hazırlanan teklifler AK Parti milletvekillerince Meclis’e sunulup birçok eleştiriye karşın çok fazla değişiklik yapılmadan yasalaştırılıyor. Muhalefet partileri bu duruma “Yasa teklifleri Saray’da hazırlanıyor, bir tek kelimeyi değiştiremiyoruz” diye tepki gösteriyor. Meclis bütçe görüşmelerinde konuşan CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, “Merak ediyorum, bu sistemi değiştirelim, Anayasa’yı değiştirelim! Altı yılda saraydan gelen tek bir kelimeyi, cümleyi değiştirdi mi bu parlamento?” diye sordu. Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş yasaların hazırlık süreciyle ilgili bir şey söylemedi ama değişiklik oranlarıyla ilgili dikkat çekici bir veri paylaştı. Kurtulmuş’un verdiği bilgiye göre bir önceki Meclis döneminde Genel Kurul’un 60 birleşiminde 953 madde üzerinde 217 değişiklik yapıldı. Bu da kanun tekliflerinde yüzde 25 oranında değişiklik olduğu anlamına geliyor. Kurtulmuş, “Ali Mahir Bey’in tabiriyle söyleyeyim, külliyeden gelen 4 tekliften 1 tanesinin değiştirildiğini görüyoruz ki bu da Meclis bakımından önemli bir şey” dedi.

MECLİS’E HER GÜN 11 YASA TEKLİFİ, 35 SORU ÖNERGESİ VERİLİYOR

Meclis’te milletvekillerinin en önemli çalışmalarından biri yasa teklifi sunmaktır. Ayrıca milletvekilleri denetim görevi kapsamında tüm çalışmalarla ilgili bakanlıklara yazılı soru önergeleri verir. Meclis Başkanlığının 2024 bütçe görüşmeleri sırasında kanun teklifleriyle ilgili son rakamlar da kamuoyuna açıklandı. Buna göre seçimlerin ardından haziran ayında başlayan yasama sürecinde bugüne kadar milletvekilleri bin 700 kanun teklifi sundu. Bu da yaklaşık 5 ay üzerinden hesap yapıldığında Meclis’e her gün ortalama 11 yasa teklifi verildiğini gösteriyor. Tekliflerin yasalaşma oranına baktığımızda ise tablo çok kötü. 5 ayda sunulan bin 700 tekliften sadece 9’u yasalaşmış!
Bu arada soru önergesi sayısı da ortaya çıktı. 28’inci Yasama Döneminde milletvekilleri 5 bin 265 soru önergesi verdi. Bunlardan sadece bin 610’u süresi içinde cevaplandırıldı.