Eğitim Sen Şırnak Şubesi: Kürtçe anayasal güvence altına alınmalı

Şirin Bayık

ŞIRNAK - Ortaokullarda 2022-2023 eğitim ve öğretim yılında okutulacak seçmeli dersleri tercih süreci 3 Ocak 2022 tarihinde başladı. Seçmeli Kürtçe dersler için sosyal medya üzerinden veliler ve öğrencilere çağrılar yapılmasına rağmen talep 20 bin civarında kaldı. Eğitimcilere göre, bunun önemli sebeplerinden biri öğretmen yetersizliği…

’20 BİN SAYISI YETERSİZ’

Eğitim Sen Şırnak Şubesi, anadilde eğitim kampanyasına destek kapsamında Kürtçe dersi düzenliyor. 10 gün önce başlayan derse şimdiye kadar 30 öğrenci başvurdu. Talep devam ettiği için ikinci bir sınıf daha açıldı. Şube yöneticisi Adnan Şenbayram, Kürtçe seçmeli derslerin müfredata girmesini değerli bulduklarını fakat esas olanın anadilde eğitim ve anayasal güvenceler olduğunu söyledi. Talebin 200-300 bin olmasını beklerken 20 bin gibi bir sayının yetersiz olduğunu belirtti. Bunun sebebinin yürütülen politikalar olduğunu ifade eden Şenbayram, “Kürtçe dili ile ilgili uzun bir süre yasak ve asimilasyon politikalarının uygulanması, 2013’ten itibaren bu bölgede çok yoğun bir şekilde yaşandı. Öğrencilere yönelik bazı şehirlerde, bazı ilçelerde öğretmenlerden ‘Kürtçe dersini seçmeyin, size daha faydalı olacak başka dersler seçin’ gibi yönlendirmeler oldu. Bu bölgelerde bir kırım yaşandı ve tabi ki bu da korkuyu beraberinde getirdi. Çocuklarda ‘acaba Kürtçe dersini seçersek bir sorun olur mu? Ya da deşifre olur muyuz, bize etiket vurulur mu?’ gibi endişeler oluştu. Bu durumların oluşması bugün bize 40 binden 20 bine düşen bir sayıyı ortaya çıkardı. Oysa beklenilen, 2012’de yürürlüğe girmiş bir düzenleme ile birlikte bugün belki 200-300 binlere varan bir sayıya ulaşmasıydı. Ama maalesef 20 binlerde kaldı.”

‘KÜRTÇE EĞİTİM İÇİN ATAMALAR YAPILACAK MI?’

Kürtçe seçmeli dersler ile ilgili en büyük sorulardan biri de öğretmen sorunu. Konuyla ilgili yeterli açıklama olmamakla birlikte önümüzdeki süreçte atama yapılıp yapılmayacağı konusunda da net bir bilgi verilmedi. Mevcut öğretmenlerin atanmış olmayıp farklı branşlardan olması da eğitimciler arasında tartışma konusu. Şırnak’ta yalnızca bir okulda bir sınıflık Kürtçe dersinin olduğunu belirten Adnan Şenbayram, “Bu sene yapılan seçmeli derslerde ise Kurmanci, Zazaki, Arapça diller de seçmeli dersler arasında yer aldı. Ama maalesef seçmeli derslerde yer almasına rağmen onları okutacak öğretmen yok. Mili Eğitim Bakanı, Kürtçe seçmeli dersle ilgili seçilen öğrenci sayısının 20 bin olduğunu söyledi. Oysa Güneydoğu, Doğu Anadolu ve diğer bölgelerde de 5-6 milyona yakın Kürt öğrenci nüfusu var. Sayıya baktığımızda 20 bin gibi rakamlarla sınırlı kalmasının sebeplerinden biri de okullarda yeteri kadar Kürtçe dersi verebilecek öğretmenin atanmamış olması. Diğer bir sebep ise bölgede Kürtçeye karşı uygulanan politikalar” diye konuştu.

600 BİN NÜFUSLU ŞEHİRDE KÜRTÇE SEÇMELİ DERS İÇİN TEK OKUL TEK SINIF

Şırnak’ta bu sene de dahil son yıllarda yapılan atamalarda Kürtçe eğitim verebilecek öğretmen ataması olmadı. Şenbayram, “Şırnak Milli Eğitim Müdürlüğü’nden aldığımız bilgiye göre Şırnak’ta Kürtçe dersi verebilecek öğretmen yok. Ama Şırnak Merkez’de bir okulda bir Kürtçe sınıfının açıldığı ve seçmeli ders verildiğini biliyoruz. Bu da baktığınız zaman nüfusu 600 bine varmış bir şehir için Kürtçe dersi verebilecek bir öğretmenin olması ve kendi branşının olmadığı sadece sertifika ile almış olduğunu görüyoruz. Bunların hepsi tartışılması gereken konular” dedi.

‘ANADİLİMİZ ANAYASAL GÜVENCEYE ALINMALI’

Şenbayram, anadilin anayasal hak olduğunu ve gerekli düzenlemelerle bunun güvence altına alınması gerektiğini söyledi. Anayasal güvenceye alınmış bir dilin daha özgür tercih edilebileceğini de ekleyerek “Böyle bir düzen olsa herhangi bir sıkıntı durumu oluşmaz öğrenciler için” dedi. “Yüzyıllardır bu bölgede bir dili yok etme politikası uygulanıyor” diyen Şenbayram, “Siz bir bireye kendi anadilini unutturma konusunda baskı politikası uygulayamazsınız. Bizler de diyoruz ki, bu politikaların karşısında bir birey, bir toplum kendi anadilinde eğitim görsün, sağlık hakkına kavuşsun. Böyle olursa daha fazla rağbet görecek hem öğrenci hem de veliler nezdinde daha kitlesel bir destek alacaktır. Ama bunun bir anayasal güvence altına alınması gerekiyor” ifadelerini kullandı.  

‘BÖLGEDEKİ ÖĞRENCİLER ANADİLLERİNDE KENDİLERİNİ DAHA İYİ İFADE EDİYOR’

8 yıldır psikolojik danışman olarak görev yapan Adnan Şenbayram öğrencilerin kendilerini Kürtçe daha iyi ifade ettiklerini söyledi. Kürtçe eğitimin hem veliler hem de öğrenciler nezdinde yıllardır bir talep olduğunu belirterek, “Şu an müfredata girmesi konusundan bu politikayı değerli bulmakla birlikte hangi amaçla ve ileriye dönük ne olacağını bilemiyoruz” diye konuştu. Şenbayram esas taleplerini ise şöyle dile getirdi. “Şunu belirtmek isterim ki, biz seçmeli ders olarak bunu önemsiyoruz ve değerli buluyoruz ama bizim önceliğimiz anadilde eğitim. Biz herkesin kendini iyi ifade ettiği dille konuşmasını talep ediyoruz. Bu bölgede bu dil Kurmanci’dir. Biz Eğitim Sen olarak talebimiz, anadilde eğitim hakkı, anadilde sağlık hakkı, anadil bir toplumun vazgeçilmezidir. Kimseyi kendi diliyle sınayamazsınız ya da bir toplumun dilini yok sayamazsınız. Bir toplum bir dili istiyorsa o dil anadil olmalı ve Kürtçe anayasal güvence altına alınmalıdır.”