Ekim ayının en fazla kazandıranları: Şampiyon belli, ikinci kim?
Süleyman Karan yazdı: Son bir yıldır, en yüksek getiriyi sağlayan altın oldu. Yılın ikinci yarısında ise başta Bitcoin olmak üzere, kripto varlıklarda yukarı yönlü ciddi bir artışa şahit olduk....
KÜRESEL BORSALARIN COŞTUĞU HAFTADA BİST 100 DE 9.000 PUANIN ÜZERİNE ÇIKABİLDİ
Ve sonunda BIST 100 endeksi 9.000 seviyesinin üzerine çıkabildi. Bunun sebebi 2 Kasım seçimlerinin ardından, küresel ölçekte borsa endekslerinin sert bir yükseliş göstermesiydi. Ancak, bu yukarı yönlü hareketin devam etmesi pek kolay görünmüyor. Zira borsaya kote şirketlerin bilançoları pek de umut verecek cinsten değil. Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 3.37, dolar/TL ise yüzde 0.10 artarken, altının gram fiyatı yüzde 1.85, Euro/TL yüzde 1 azalış kaydetti. BIST 100 endeksi, en düşük 8,566.62 ve en yüksek 9,195.83 puanı gördükten sonra haftayı, bir önceki hafta kapanışına göre yüzde 3.37 değer kazanarak 9,184.82 puandan tamamladı. Ons altın ise 3 Kasım'da sert bir düşüş yaşadıktan sonra haftanın devamında dengelendi. Ons altının yukarı yönlü hareketi büyük olasılıkla azalarak da olsa devam edecek. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı geçen hafta yüzde 1.85 azalışla 2,975 TL'ye, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 2.03 düşüşle 20,182 TL'ye indi. Bir önceki hafta sonu 5,170 TL olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 3.62 azalarak 4,983 TL'ye geriledi. ABD Doları yüzde 0.10 değer kazanarak 34.3690 TL'ye çıkarken, Euro ise yüzde 1 azalışla 36.9560 TL'ye düştü. Yatırım fonları geçen hafta yüzde 0.41, emeklilik fonları yüzde 0.69 değer kazandı. Yatırım fonları içinde en çok kazandıran yüzde 1.30 ile 'karma ve değişken' fonlar oldu. Bitcoin başta olmak üzere, kripto varlıklarda ise yükselişin sürmesi bekleniyor.
EKİM AYININ REEL GETİRİ
ŞAMPİYONU ALTIN OLDU
Son bir yıldır, en yüksek getiriyi sağlayan altın oldu. Yılın ikinci yarısında ise başta Bitcoin olmak üzere, kripto varlıklarda yukarı yönlü ciddi bir artışa şahit olduk. TÜİK verileri de bunu doğrular nitelikte... TÜİK ekim ayı finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını açıkladı. Ekim 2024’te finansal yatırım araçlarının reel getirileri incelendiğinde, en yüksek aylık reel getiri oranı külçe altında gerçekleşti. Külçe altın, yurtiçi üretici fiyatları endeksiyle (Yİ-ÜFE) indirgendiğinde yüzde 4.82, tüketici fiyatları endeksiyle (TÜFE) indirgendiğinde yüzde 3.20 oranında yatırımcısına kazanç sağladı. Diğer yatırım araçları arasında mevduat faizi (brüt), Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 2.03 ve TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 0.46 oranında yatırımcısına reel kazanç getirdi. Amerikan Doları Yİ-ÜFE'ye göre yüzde 0.71 oranında getiri sağlarken; devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) yüzde 0.99, Euro yüzde 2.42 ve BIST 100 endeksi yüzde 10.81 oranında yatırımcısına kaybettirdi. TÜFE ile indirgendiğinde ise Amerikan Doları yüzde 2.25, DİBS yüzde 2.52, Euro yüzde 3.93 ve BIST 100 endeksi yüzde 12.19 oranında kayıp yaşattı. Üç aylık dönemde külçe altın, Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 15, TÜFE ile indirgendiğinde yüzde 10.60 oranlarında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Bu dönemde, BIST 100 endeksi ise Yİ-ÜFE'ye göre yüzde 22.03 ve TÜFE'ye göre yüzde 25.01 oranlarında yatırımcısına en çok kaybettiren yatırım aracı olarak dikkat çekti. Altı aylık değerlendirmeye göre, mevduat faizi (brüt) Yİ-ÜFE ile indirgendiğinde yüzde 12.61, TÜFE ile indirgendiğinde ise yüzde 5.22 oranında yatırımcısına en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Mevduat faizini Yİ-ÜFE indirgendiğinde yüzde 11.02, TÜFE indirgendiğinde ise 3.73 reel getiriyle külçe altın takip etti. Aynı dönemde BIST 100 endeksi, Yİ-ÜFE’ye göre yüzde 16.03,
PEMBE TABLOLARDAN
UTANGAÇ REVİZYONLARA
Hiç de sürpriz olmadı açıkçası! Ne TÜİK verileri gerçekçiydi, ne ekonomi yönetiminin çizdiği pembe tablolar ne de TCMB'nin enflasyon beklentileri... Ve sonunda TCMB Başkanı Fatih Karahan, 'Enflasyon Raporu 2024-IV Bilgilendirme Toplantısı’nda kamuoyuyla yılın son enflasyon raporunu paylaştı. Enflasyon tahminlerinin güncellendiğini duyuran Karahan, "2024 ve 2025 enflasyon tahminlerini yüzde 44 (önceki yüzde 38) ve yüzde 21 (önceki yüzde 14) olarak yukarı yönlü güncelledik. Enflasyonun ana eğilimi 2024 yıl sonu tahminimizi 3.9 puan yukarı çektik. Dezenflasyon süreci devam ediyor. Makroekonomik göstergeler de dezenflasyon süreciyle uyumlu ilerliyor. İç talebin yavaşlamaya devam ederek enflasyonu destekleyici seviyelere geldiğini değerlendiriyoruz. Cari işlemler açığında düşüş sürüyor. Enflasyonun ana eğilimi öngörülerimizden yavaş olsa da iyileşiyor" dedi. Revizyona bakar mısınız? 2024 yılı için 6 puan, 2025 yılı için 7 puan yukarıya çekiliyor beklenti! Tabii ki son cümle her zamanki gibi: "Para politikasındaki sıkı duruşumuzu dezenflasyonun devamını sağlayacak şekilde sürdüreceğiz". Karahan'ın açıklamalarını özetleyerek devam edeyim: Tüketici enflasyonu üzerinde üretici kaynaklı baskılar azalıyor. Bu da TÜFE’de mal fiyatlarını olumlu etkiliyor. Enflasyon beklentilerinde iyileşme kademeli olarak devam ediyor. Ekim ayında enflasyonun ana eğilimindeki düşüş sürdü. Enflasyonun ana eğilimindeki iyileşme temel malların öncülüğünde devam ediyor. Kira dışındaki hizmetlerde fiyat artışları kademeli olarak güç kaybediyor. Son çeyrekte aylık kira enflasyonun yavaşlayacağına işaret ediyor... E tabii ki bu kadar sıkılaştırma önlemlerinin sonucunda enflasyondaki artış oranında azalma olması şart. Mesele şu ki, ekonomi yönetiminin dezenflasyon beklentileri tutmuyor, öyle küçük bir ıskalamadan da söz etmiyoruz. Ve buna rağmen halkın ekseri kesimi bu revizyon sonrası rakamları da hiç gerçekçi bulmuyor. Sonuçta hanehalklarının beklentisiyle ekonomi yönetiminin beklentisi arasındaki makasın açılmasına imkân verecek bir güvensizlik ortamı doğuyor.
CUMHURBAŞKANININ VAATLERİ BİR YANDA
EKONOMİ YÖNETİMİNİN REVİZYONU ÖBÜR YANDA!
Size de garip gelmiyor mu böylesi demeçler, en azından ciddiyetten uzak değil mi? TCMB'nin enflasyon beklentisini revize ettiği hafta içinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, enflasyonun artık sürekli olarak inişte olacağını açıklıyor. “Bundan kimsenin şüphesi olmasın” demiş olması en azından nüfusun yarısının daha da şüpheye düşmesine yol açıyor. Erdoğan, son iki ay içerisinde enflasyonda inişleri göreceğimizi ve şu an itibarıyla bu iniş emaresinin kendini gösterdiğini iddia ediyor. Zaten bunu birkaç yıldır yapıyor, ya umut veriyor ya da bir sorun varsa 'dış güçler'e ya da 'içimizdeki hainler'e' bağlıyor. Garip bir hatırlatma yapıyor bu iddiasını desteklemek için: "Hatırlayın, Mehmet Bey'in yine maliye bakanı olduğu dönemlerde faiz 4 küsur seviyesindeydi. Enflasyon da 5.6'ya kadar düşmüştü. Şimdi bunu yeniden inşallah ülkemizin gündemine getireceğiz. İstikrarlı bir mali politika ve yapısal reformların uygulanmasıyla bu olumlu trend devam edecektir”. O zamanki koşullarla sanki bugünkü koşullar aynıymış gibi!.. Erdoğan, 2025 yılında enflasyonun Türkiye'nin gündeminden çıkacağını da söylüyor. Hani TCMB'nin enflasyon beklentisini tam 7 puan yukarıya revize etmek zorunda kaldığı gelecek yıla ilişkin bunu söylüyor. Ki bu revizyon da yeni bir revizyonu kesinlikle zorunlu kılacakken...