İzmir'de 'tarihi' grev

İZMİR - İzmir ulaşımının bel kemiği İZBAN'daki grev nedeniyle İzmir Büyükşehir Belediyesi ek otobüs ve vapur seferleriyle ulaşımdaki aksamaların önüne geçmeye çalışırken, Demiryol İş Sendikası İzmir Şube Başkanı Hüseyin Ersöz, "Grevin asıl nedeni işverenin yüzdelere takılmış olmasıdır" dedi. İzmirliler ise işçilerin haklarının verilerek, uzlaşmaya varılmasından yana olduklarını dile getirdiler.

İzmir'de Demiryol-İş Sendikası'yla İZBAN A.Ş. arasında süren görüşmelerden sonuç çıkmaması üzerine, kentin kuzeyi ile güneyini birleştiren ve toplu ulaşımın ana hattı olan 111 kilometrelik raylı sistem salı sabahı itibariyle devre dışı kaldı. Sendika ve kurum arasında 6 Haziran’dan bu yana süren görüşmelerden sonuç alınamamış, Demiryol-İş Sendikası grev kararı almıştı. 340 işçinin çalıştığı İZBAN’da greve katılım tam oldu.

DEMİRYOL-İŞ: YÜZDE 15 ALDATMACA

Demiryol İş Sendikası İzmir Şube Başkanı Hüseyin Eryüz, grevin hiçbir sendikacının öncelikli amacı da, hedefi de olmadığını belirterek, İZBAN işvereniyle anlaşamadıkları için zorunlu olarak eyleme gittiklerini anlattı. Grev kararının asıl nedeninin, işverenin yüzdelere takılması olduğunu söyleyen Eryüz, şu bilgileri verdi:

"İZBAN'da bizim yoksulluk sınırının altında çalışan 105 üyemiz var. Onları açlık sınırının üzerine çıkarabilmek amacımız. İşveren yüzde 15 zam önermiş gibi görünüyor. Ancak, bu tamamen bir aldatmaca. Gerçekte yüzde 12 önerdiler. '80 lira da seyyanen performans iyi olursa verelim' dediler. Bu şu anlama gelir: İşçi hiç izine çıkmazsa, hastalanmazsa, gün içinde hiçbir insani ihtiyaç için dışarı çıkmazsa bu parayı verecek. Yani buradan gelecek 80 lirayı verildi kabul edersek yüzde 15 oluyor. Bu bir tuzaktır. Bizim bunu kabul etmemiz söz konusu olamaz. Bu yola '3 gün, 5 gün grev yapalım, sonra olmazsa vazgeçelim' diye çıkmadık. İşçi arkadaşlarımız haklarını alıncaya kadar bu greve devam edeceğiz. Dün emniyetten de geldiler. 'Kanunun 11.maddesine göre suç işliyorsunuz, burada basın açıklaması yapamazsınız' dediler. Megafon kullanmadan açıklama yapmak zorunda kaldık. Ama biliyoruz ki bu süreçte pek çok kurum gibi, İzmir halkı da bizi destekliyor. Tepki aldığımız da oluyor tabii ama ağırlıklı olarak bize destek veriyorlar. Yanımıza güllerle, karanfillerle gelen, emeğin gücü kazansın diyenler de var."

BİR İLK

İZBAN grevinin, diğer grevlerden farklı olarak, tarihi bir misyonu da olduğunu belirten Eryüz, "Türkiye’de ki toplu iş sözleşmeleri kanunlarına göre, şehir içi raylı taşımacılıkta grev yasağı vardı. Bu anlamda Anayasa Mahkemesi'nin 2015'deki iptal kararından sonra Türkiye’de bir ilktir bu grev" dedi.

Anayasa Mahkemesi kararıyla geçen yıl şehir içi raylı ulaşımda grev yasağı kaldırılmıştı.

BTS'DEN DAYANIŞMA

Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası'ndan da İZBAN işçilerine destek geldi. BTS'den yapılan açıklamada, "Tek talepleri insanca yaşanacak bir ücret olan İZBAN çalışanlarının bu talepleri gayet insani ve karşılanabilirdir. İZBAN yönetimini, Demiryol İş Sendikası'yla en kısa zamanda çalışanların hak çıkarlarına saygı duyan bir sözleşmeyi imzalamaya çağırıyoruz" denildi.

MAAŞLAR DÜŞÜK

İZBAN da çalışan Mücahit Yavuz adlı işçi ise en büyük sıkıntılarının işe çok düşük ücretlerle başlatılmaları olduğunu ifade etti. 2010 yılından bu yana İZBAN'da çalıştığını belirten Yavuz, iş koşullarıyla ilgili şunları söyledi: "Makinist olarak çalışıyorum. 750 lira maaşla işe başladım. Benim net ücretim şu anda 1517 lira. Yeni giren bir işçi 1277 lira alıyor. Durum buyken, yüzde 15 zam konuşulduğunda kamuoyunda çok büyük zamlar istiyormuşuz gibi görülüyor. İzmir halkı şunu bilsin ki biz onlara eziyet etmek için bu grevi yapmıyoruz. Bu yüzden süreç için İzmir halkından özür diliyoruz ancak, onlardan bu haklı taleplerimizden dolayı yanımızda olmalarını bekliyoruz. Şu ana kadar olumsuz bir tepki almadık. İşveren şunu bilsin ki, biz haklarımızı alana kadar buradan gitmeyeceğiz. Pes etmeye hiç niyetimiz yok."

6 yıllık İZBAN çalışanı makinist Mücahit Yavuz, net 1517 lira maaş aldığını söyledi.

İZMİRLİLER NE DİYOR?

Bayraklı’ya gitmek için Alsancak’tan İZBAN’a binmek isteyen Nuh Aslan, çalışanların hak mücadelesini desteklediğini söyledi. Adliyeye gitmek üzere Alsancak İzban istasyonuna geldiğinde 'Bu işyerinde grev vardır' pankartıyla karşılaştığını anlatan Aslan "Haliyle adliyeye taksiyle gitmek zorunda kaldım. Belki de hayatımda ilk defa taksi ücreti bana koymadı! Gezi'den sonra ilk defa içimi bir huzur kapladı" dedi.

Karşıyaka'daki işine gitmek için İZBAN’a gelen Hülya Kaya da, "Biz bu çileyi çekmeye razıyız. Emekçinin yanındayız. Yeter ki haklarını alsınlar" diyerek, işçilere desteğini dile getirdi.

Gaziemir’deki işine gitmek için İZBAN’a geldiğini söyleyen Osman Karayazı ise "İşçiler haklı olabilir ama olan her zaman bize oluyor. Ben işime geç kaldım. Belediye buna bir çözüm bulmalı. Kimsenin bizi böyle mağdur etmeye hakkı yok’’ diyerek tepkisini dile getirdi.

NEDEN GREVE GİDİLDİ?

Demiryol-İş'in örgütlü olduğu İZBAN A.Ş., TCDD ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin ortak şirketi. Kararlar Ulaştırma Bakanlığı ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nce ortaklaşa alınıyor. İZBAN trenlerini, Aliağa – Torbalı hattında günde ortalama 300 bin kişi kullanıyor.

Grevdeki 340 personelin 105'i asgari ücret alıyor. En yüksek ücreti brüt 2056 lira ile tekniker ve 1990 lira brüt ücretle makinistler alıyor. Yan haklarla birlikte net ücretler 1500-1600 lira dolayında.

İşçi-işveren kesimi arasındaki görüşmeler 6 Haziran'da başlayıp 8 Kasım'da grevle sonuçlandı. Sendika, taban ücret olarak brüt 1900, tavan ücret olarak ise brüt 2450 lira talep ediyor.

Grevle ilgili soruları yanıtlayan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ise düşük ücretten başlayan çalışanların isteklerinin, hem TCDD hem de Büyükşehir Belediyesi olarak belli bir orana kadar haklı olduğunu düşündüklerini söyledi. Kocaoğlu, enflasyonun yuvarlak hesapla yüzde 8 olarak kabul edilmesi durumunda sendikaya enflasyonun 4 puan üzerinde yüzde 12 artış önerdiklerini, kabul görmeyen bu teklif ardından pazartesi günü TCDD yetkilileriyle bir araya gelerek bunu 3 puan daha arttırarak yüzde 15'e yükselttiklerini anlattı. Bu teklif için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakan ve Müsteşarı'yla da yapılan görüşmeler sonucunda aldıkları yüzde 15'lik teklifi sendikaya ilettiklerini belirten Kocaoğlu, "Ama sendika yüzde 16.5 civarında bir rakamı telaffuz etti" iddiasında bulundu. (DUVAR)