BES başladı: Cayan çok!
Önce maaş alıp sonra çalışanlar BES'e girer girmez caydı... Sistemin akıbeti Şubat ayında belli olacak ancak başlangıç iyi değil.
DUVAR - Adına otomatik katılım da denilen Otomatik BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) pek hoş başlamadı. Büyük bölümü banka çalışanı 39 bin kişinin 21 bini cayma hakkını kullandı. Yılbaşından itibaren çalışan sayısı binden fazla olan 450 şirket sisteme dahil oldu. Kanun gereği çalışanların ücretlerinin ödendiği günden 1 gün sonra maaşın binde 3’ünün otomatik olarak kesilip emeklilik şirketine aktarılması gerekiyor. İşte bu nedenle gerçek fotoğraf şubat başında ocak ayı maaşları yattığında ortaya çıkacak. Ancak öncü göstergeler de gelmeye başladı.
Çalışanlar genellikle önce çalışıp sonra ücret alıyor. Çok az bir kesim olmakla birlikte bazı çalışanlar ise önce maaş alıp sonra çalışıyor. İşte Türkiye genelinde önce maaş alan 39 bin 77 kişi de yasa gereği otomatik olarak BES’e kaydedildi.
AKIBETİ ŞUBAT'TA BELLİ OLACAK
Habertürk gazetesinden Rahim Ak'ın haberine göre, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kayıtlarına göre bu kişilerin 18 bini aşkın kesimi Ziraat Emeklilik bünyesinden otomatik katılıma girdi. Diğer katılımcılar ise yine kamu kurumları olan Halk ve Vakıf Emekilik kanalıyla sisteme giriş yaptı. Ancak sisteme giriş yapanların yüzde 55’i daha 2 hafta dolmadan cayma hakkını kullanarak otomatik BES’ten çıktı. Sisteme girenlerin Ziraat ve Halk bankaları ile Kuveyt Türk çalışanı bankacılar olduğu ve çalıştıkları banka tarafından işveren katkılı BES’e sahip oldukları için otomatik BES’ten çıktıkları belirtiliyor. Bu olasılık ve 39 bin kişi bir gösterge olsa da sayının küçük olması şubatta her şeyin terse dönmesi ihtimalini henüz yok etmiş değil. Bu nedenle asıl şubat ayında önce çalışıp sonra ücret alan yaklaşık 2 milyon kişinin davranışı ile otomatik BES’in akıbeti belli olacak.
Sisteme giren kişi ve toplanan fon büyüklüğü açısından bakıldığında sisteme daha çok yüksek ücretlilerin giriş yaptığı görülüyor. Örneğin Ziraat Emeklilik’e giriş yapan 18 bin 685 kişiden toplam 3 milyon 610 bin lira kesildiği görülüyor. Bu kişi başı 193 lira kesinti anlamına geliyor ki bu da ortalama brüt 6 bin 500 lira ücret alanlara işaret ediyor. Bu kişilerden de yüksek ücret sahibi ortalama 210 lira kesilen 11 bin 255 kişi ayrılınca Ziraat’te şu anda kalanların ortalama kesinti tutarı 166 liraya inmiş durumda.