Gıda zamlandı, birikimler eridi
MB, gıda zamlarının enflasyonu çift hanelere taşıdığını belirtti. TL'deki değer kaybına dikkat çekti.
DUVAR - Merkez Bankası, enflasyondaki hızlı yükselişin, gıda fiyatlarındaki artış ve liradaki 'birikimli değer kaybının' etkisinden kaynaklandığını açıkladı. Merkez Bankası'nın 'Aylık Fiyat Gelişmeleri' raporunda, şubat ayında gıda fiyatlarının yaklaşık yüzde 1 oranında zamlandığı tespitine yer verildi. Ayrıca, geçici vergi indirimlerinin de TL'deki değer kaybını engelleyemediği ifade edildi.
Merkez Bankası raporunda, şu analize yer verildi:
"Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 0.81 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0.91 puan yükselerek yüzde 10.13 oldu. Bu dönemde, gıda yıllık enflasyonundaki yükseliş sürmüş; başta temel mal ve enerji grupları olmak üzere genele yayılan döviz kuru etkileri gözlendi. Geçici vergi indirimlerine karşın, Türk lirasındaki birikimli değer kaybının etkisiyle temel mal enflasyonunda kaydedilen belirgin artış sonucunda çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi yükseldi" denildi.
Tüketici fiyatları Şubat ayında yüzde 0.81 ile yüzde 0.5 dolayında olan beklentileri aştı ve yıllık enflasyon yüzde 10.13'e yükselerek, 2012 yılı Nisan ayındaki yüzde 11.14'ten sonra ilk kez iki haneye çıktı. Yurt içi üretici fiyat endeksi de Şubat ayında yüzde 1.26 arttı ve üretici fiyatlarında yıllık enflasyon da yüzde 15.36'yı buldu.
ENFLASYON EĞİLİMİNDE YÜKSELİŞ SÜRÜYOR
Raporda, "Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimdeki yükselişin sürdüğü gözlendi" denildi ve gelişmeler şöyle açıklandı:
- Bu gelişmede, geçici vergi indirimleri tarafından kısmen sınırlansa da, Türk lirasındaki birikimli değer kaybına bağlı olarak temel mal grubu ana eğiliminde gözlenen sert yükseliş belirleyici oldu.
- Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma ve haberleşme grubunda yükselirken diğer alt gruplarda nispeten yatay seyretti.
- Ulaştırma hizmetleri grubunda, akaryakıt fiyatlarındaki birikimli artışa bağlı olarak karayolu ve havayolu yolcu taşımacılığı fiyatlarındaki artış eğilimi sürdü.
- Lokanta otel grubunda fiyatlar, yemek hizmetlerinde yükselirken, konaklama hizmetlerinde gerilemiş, böylelikle konaklama hizmetleri yıllık enflasyonu düşük seviyesini korudu.
- Kira ve diğer hizmetler grubunda yıllık enflasyon yüksek seviyesini korurken diğer hizmetlerin bu seyrinde okul öncesi eğitim ve ilköğretim yüzde 12.31 ve sağlık hizmetleri yüzde 10.67 ile öne çıktı.
- Temel mal grubu yıllık enflasyonu Şubat ayında 1.65 puan artarak yüzde 8.83 düzeyine yükseldi. Bu dönemde, alt gruplar genelinde Türk lirasındaki değer kaybının etkileri izlendi.
- Giyim fiyatlarında Şubat ayı indirimi tarihsel ortalamaların belirgin olarak altında kaldı.
- Dayanıklı tüketim malı fiyatları otomobil ile elektrikli ve elektriksiz aletler grubu öncülüğünde yükselirken mobilya ve beyaz eşya fiyatlarında Şubat ayında gerçekleşen geçici vergi indirimlerinin etkisi ile düşüş kaydedildi.
- Vergi indirimlerinin mobilya fiyatlarına kısmen, beyaz eşya fiyatlarına ise sınırlı bir oranda yansıdığı izlendi.
Vergi indirimlerine karşın dövizin gecikmeli etkileri görüldü
- Ayrıca, bu dönemde giyim ve dayanıklı tüketim dışında kalan temel mallarda da fiyatlar kur geçişkenliği ile kayda değer bir artış gösterdi.
- Söz konusu gelişmede bakımonarım, yedek parça, kişisel bakım, ilaç ve ev ile ilgili malzemelerdeki fiyat artışları öne çıktı.
- Özetle, Şubat ayında geçici vergi indirimlerine karşın temel mal grubu genelinde döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkileri izlenmiştir.
AKARYAKIT YÜZDE 27 ZAMLANDI
- Enerji fiyatları Şubat ayında grup geneline yayılan fiyat artışları sonucunda yüzde 1.52 arttı.
- Tüp gaz, katı yakıt ve su fiyatları bir önceki aya kıyasla sırasıyla yüzde 5.08, 1.78 ve 1.61 yükseldi.
- Buna ek olarak, akaryakıt fiyatları bu dönemde yüzde 1.97 arttı, bu kalemde son altı aylık birikimli artış yüzde 27.40’a ulaştı.
- Böylelikle enerji grubu yıllık enflasyonu bu dönemde 2.34 puanlık yükselişle yüzde 13.94 oldu.
Bakliyet ve pirinçte güçlü fiyat artışları
- Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu Şubat ayında 0.95 puan artarak yüzde 8.72’ye yükseldi.
- Bu gelişmede, taze meyve grubuna bağlı olarak işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenen yükseliş etkili oldu.
- Bu dönemde kırmızı et fiyatları ılımlı bir seyir izlerken kuruyemiş, bakliyat ve pirinç gibi alt gruplardaki güçlü fiyat artışları dikkat çekti.
- Katı-sıvı yağlar, peynir ve diğer süt ürünleri ile alkolsüz içeceklerde yüksek oranlı fiyat artışları gözlendi. (DHA)