1 kilo etin bedeli Almanya’da 1, Türkiye’de 7 saat

ANKARA - CHP'nin Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, hazırladığı ekonomi raporunu partisinin Merkez Yönetim Kurulu'na (MYK) sunudu. Rapora göre, AK Parti iktidarında Türkiye’de kırmızı etin fiyatı ABD doları bazında 2,5 kat artış gösterdi. 1 kilo kıyma için Almanya’da 1 saat, Türkiye’de 7 saat çalışmanın gerektiğini ortaya koyan raporda, “AKP’den önce doğal kaynaklarının bereketi sayesinde et ithal etmeyen ülkemiz artık kriz olsun ya da olmasın ithal ete muhtaçtır. Doğal bereketin yerini siyasi kıtlık almıştır” denildi.

8 YILDA 1 FİYATLAR 2’YE KATLANDI

Erdoğdu'nun son MYK toplantısında sunduğu raporda enflasyon, et fiyatları ve sanayi üretimiyle ilgili analizler yer aldı. Türkiye’nin enflasyonla mücadele ve fiyat istikrarı konusunda dünyadaki en başarısız ülkelerden biri olduğu belirtilen raporda Merkez Bankası’nın enflasyon tahminlerinin tutmaması da eleştirilerek şöyle denildi:

“Merkez Bankası 2017 enflasyon tahminini 0,2 puanlık bir artışla revize ederek yüzde 8,7 olarak açıkladı. Yıllardır hedeflerin üzerinde çıkan enflasyon Merkez Bankası Başkanı açısından ferdi bir başarısızlığa ülkemiz açısından ise artan yoksulluğa ve gelir adaletsizliğine işaret etmektedir. 2006’dan bu yana ortalama yüzde 8,5 olan enflasyon yaklaşık her 8 yılda fiyatların iki katına çıkması demektir. 2010’da fiyatı 1 TL olan bir malın fiyatı yaklaşık 2 TL olmuştur. Dünyada hiper enflasyonun bittiği bir dönemde “tek haneli enflasyonu” bir başarı olarak sunmak fiyat istikrarına ilişkin on beş senelik kronik hezimetin üstünü örtme çabasına işaret etmektedir. Türkiye enflasyonla mücadele ve fiyat istikrarı konusunda dünyadaki en başarısız ülkelerden biridir. Fiyat istikrarının sağlanamaması ülke ekonomisini mali krizlere karşı savunmasız bırakmakta ve yapısal sarsıntılara zemin hazırlamaktadır.”

ALMANYA’DA ET 17 LİRA

Raporda en geniş bölüm et fiyatlarındaki artışla ilgili oldu. AK Parti iktidarı döneminde Türkiye’deki kırmızı etin fiyatının ABD doları bazında 2,5 kat arttığına dikkat çekilen raporda ülke karşılaştırmaları yapılarak şu örnekler verildi:

“AB üyesi ülkeler ve ABD’de halkın kolaylıkla erişebildiği market zincirlerinin internet sayfalarında ilan ettikleri güncel kıyma fiyatları karşılaştıırldığında Türkiye’de kıyma fiyatı yüksek gelirli birçok ülkenin üzerindedir. Almanya ve İngiltere’de kilosu 17 TL’den kıyma bulmak mümkündür. Polonya, Hollanda, İspanya ve Avustralya’da ise fiyatlar 20-24 TL aralığındadır. Türkiye’de ortalama bir yurttaşımızın bir kilo kıyma alabilmek için yaklaşık 7 saatlik gelirini harcadığını görüyoruz. Bir Alman ise aynı ürüne erişebilmek için sadece 1 saatlik gelirini harcamaktadır.”

'ZENGİNLEŞEN ÜLKE NEDEN DAHA AZ ET TÜKETİYOR?'

2003 Ocak ayında 5,45 dolar olan dana etinin kilosunun dolar bazında yüzde 225 zamlanarak 2017 Temmuz’unda 12,3 dolar olduğuna dikkat çekilen raporda, bu artışın tüketimi düşürdüğü yine verilerle anlatıldı. 1990’larda et tüketiminde dana ve koyun yüzde 60’ları bulan bir ağırlık taşırken 2010’lu yıllarda bu oranın yüzde 40’lara düştüğü belirtilen raporda “Pahalılık nedeniyle Türkiye’de kişi başına et tüketimi dünyanın gerisindedir. Türkiye’yi zenginleştirdiğini iddia eden AKP cephesinin zenginleşen bir ülkenin nasıl olup da et tüketiminde dünya ortalamasını bile yakalayamadığına ilişkin kendisini savunması gerekmektedir” denildi.

'EN PAHALI ET ÜRETEN 3'ÜNCÜ ÜLKEYİZ'

Rapora göre, kırmızı et tüketimindeki düşüşün nedeni Türkiye'nin kırmızı eti pahalı üretmesi. Diğer ülkelerle yapılan karşılaştırmaya göre Türkiye’de kırmızı etin üretim fiyatı Fransa ve Avusturya’nın 2, Avustralya’nın ise yaklaşık 4 katı. FAO’nun dana eti üretim fiyatlarına ilişkin verilerine göre de 2010-2015 yılları ortalaması alındığında Türkiye bu listedeki ülkeler içinde en pahalı dana eti üreten üçüncü ülke durumunda. Norveç, Finlandiya, Fransa ve Avusturya gibi Türkiye’den geliri çok daha yüksek ülkeler dahi Türkiye’den çok daha ucuza dana eti üretebilmekte. Raporda bu durum eleştirilirken, “AKP’den önce doğal kaynaklarının bereketi sayesinde et ithal etmeyen ülkemiz artık kriz olsun ya da olmasın ithal ete muhtaçtır. Doğal bereketin yerini siyasi kıtlık almıştır” denildi.

Sanayi üretimi verilerinin de değerlendirildiği raporda, KGF kredilerine ve hükümetin aldığı istihdam destekleri/SGK-vergi ödemleri ertelemesi gibi uygulamalarına rağmen yatırımların düştüğüne dikkat çekildi.