Yüzde 7.4: Ağaoğlu büyümesi!

DUVAR - Ekonominin 2017 yılında yüzde 7.4 büyüdüğü açıklandı. Bu oran beklentilerin de üzerinde oldu ve Türkiye ekonomisi İrlanda'dan sonra dünyada en iyi ikinci büyüme rakamına ulaştı. Kağıt üzerinde gerçekten parlak bir tablo duruyor. Ama gerçekte işler böyle mi?

Önce üretim cephesine bakalım...

* Tarım yüzde 4.66, sanayi yüzde 9.2, hizmetler sektörü yüzde 10.65, banka ve finans yüzde 3.87, kamu ise yüzde 3.7 yıllık büyüdü. Gayrimenkul yüzde 2.64, idari hizmetler yüzde 9.99, bilgi-iletişim sektörü de yüzde 12.39 büyüdü.

* Büyüme hesabı yapılırken her sektörün ağırlığı farklı olduğundan, yüzde 7.4'e kimin nasıl etki ettiği önemli oluyor. Elbette TÜİK böyle bir veri yayınlamıyor. Yaptığımız hesaba göre, sektörlerin büyümeye katkıları şöyle oldu: Tarım 0.3, sanayi 1.82, hizmetler 2.33, bilgi-iletişim 0.32, finans 3.87, gayrimenkul 0.22, kamu 0.37, idari destek hizmetleri de 0.14 puan büyümeye katkı sunmuş.

* Burada dikkat çeken şey en büyük katkının hizmet sektöründen gelmesi. Yani asıl büyük etki sanayiden değil. Sanayi içinde de imalat sanayinin payı önemli. İmalatın büyümeye katkısı 1.46 puan oldu. Bu, yine kağıt üzerinde sanayide durumun o kadar da kötü olmadığını gösteriyor.

* Ancak detaya bakıldığında tablo değişiyor. Yıllık yatırımlardaki artışlar dikkate alındığında inşaat yatırımları yüzde 12 ile rekor kırmış. Makine teçhizat yatırımındaki artış ise sadece yüzde 0.69'da kaldı. Finansa yatırım yüzde 7.3 gibi yine yüksek bir artış. Yani yatırım cephesinde inşaat yine ana dinamik olmayı sürdürdü.

Şimdi gelelim tüketime. İşte asıl tablo orada beliriyor.

* Vatandaşın 2017 yılı boyunca yaptığı harcamalardaki artış yüzde 6.11. Devletin tüketimi ise yüzde 5.01 yükseldi. Vatandaşın tüketiminin büyümeye katkısı 3.14 puan gibi oldukça ciddi bir düzeyde oldu. Peki bu harcamaları nereye yaptı?

* 191.6 milyar lira dayanıklı tüketim mallarına gitmiş. Artış yüzde 24.1. Hizmetler için ise tam 790 milyar liralık bir harcama gerçekleştirmiş. Buradaki artış ise yüzde 17.2. Temel ihtiyaçlar için yapılan harcama da 646 milyar lira civarında ve artış oranı da yüzde 17.2.

Sonuçta yüzde 7.4 rekor büyüme, inşaat ağırlıklı bir yatırım ile vatandaşın temel ihtiyaçlarına yaptığı oldukça yüksek harcamalardan geliyor. Kısaca yüzde 7.4'lük rekorun yarısı vatandaştan, kalanı inşaattan geldi.

Bu tablo, yüksek büyümelere rağmen neden işsizliğin azalmadığını, gelir dağılımının düzelmediğini, 10 bin 500 dolarlık kişi başına gelirin kağıt üzerinde kaldığını açıklıyor.

Yıllık büyümeye kim ne kadar katkı verdi?

TABLO 1

TABLO 2

TABLO 3