Döviz yükseldi, raflarda ambalajlar küçülüyor

DUVAR - Dövizdeki dalgalanmalar, üreticileri çeşitli önlemler almaya itti. Çalışanlarını bayram tatiline erken çıkaranların yanısıra gıdada daha düşük gramajlı ürünler raflardaki yerini almaya başladı. Fiyat artışlarının yanısıra işten çıkarmalar da gündemde.

Dünya gazetesinden İrem Çetingöz ve Serkan Akıncı'nın haberine göre İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Adil Pelister, sektörün ithalata bağımlı olduğuna dikkat çekti. Ürettikleri ürünleri yurtiçinde en az 6 ay vadeli sattıklarını kaydeden Pelister, hedge etmeyen firmaların bu süreçte ciddi zarar ettiğini belirtti. Vadeler nedeniyle darbe yiyen firmaların iç pazara vadeli mal satışını yok denecek seviyeye kadar indirdiğini anlatan Pelister "Şu anda vadeli mal satan biri hammaddeyi yerine koyamıyor. Dövizdeki hareketlilik nedeniyle bin 500 çalışanı olan bir temizlik şirketi çalışanlarını 1 hafta önceden bayram iznine çıkardı. Mal satmak istemiyorlar. Bayram izni bitene kadar dövizin stabil hale gelip, siyasi gerilimin azalmasını bekliyoruz” dedi.

BANKALAR KREDİ VERMEK İSTEMİYOR

Bayram izninin ardından dalgalanmanın devam etmesi durumunda hammadde ithal edip, işleyip, ürününü iç pazara satan firmaların doların artış oranında küçülmeye gideceğine işaret eden Pelister, bankaların da bu ortamda kredi vermek istemediğini anlattı.

Pelister, sektörün, dolar 5 liraya da inse bayramdan sonra akaryakıta ciddi bir zam geleceğini düşündüğünü söyledi.

ALIM GÜCÜ DÜŞTÜ, GRAMAJ DA DÜŞÜYOR

Bakliyat sektörünün önde gelen firmalarından Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis ise tüketicinin alım gücüne göre düşük gramajlı ürünleri yakın zamanda raflarda satışa sunacaklarını duyurdu. Dövizdeki her yüzde 10’luk artışın enflasyona yüzde 1.5 olarak yansıdığını belirten Reis'in değerlendirmeleri şöyle: “Yarım kilogram paketlerin olmasında fayda var. Alım gücü zayıfladığı için ekonomik ürünlere doğru yönelme olacak. Yayla ve Duru gibi markalar da bu uygulamaya geçti. Para değer kaybediyor. Tüketici önce aldığı fiyatla hiçbir ürünü alamayacak. İki üç kişilik ailenin tüketebileceği gramajlar yapılmalı.”

KOZMETİK AMBALAJLARI KÜÇÜLDÜ

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Kimya Sektör Konseyi Başkanı Murat Akyüz de ithalata bağlı olan sektörün döviz kurundaki dalgalanmalar nedeniyle zora girdiğini anlattı. Kurdaki dalgalanmadan dolayı kozmetik sektöründeki ürünlerin küçüleceğini vurgulayan Akyüz “Firmalarda ambalajlarda gramaj düşüklüğünü ıslak mendiller, sabunlar ve aerosoller de yoğun bir şekilde görüyoruz. Ambalajlarda yüzde 25 küçülme görülecek” diye konuştu.

AKSA AKRİLİK ÜRETİMİ DÜŞÜRÜYOR

Aksa Akrilik, hammadde fiyatlarındaki aşırı yükselme ve pazardaki daralmalar nedeniyle 16 Ağustos tarihinden itibaren üretim faaliyetlerinde yaklaşık yüzde 20 kapasite azaltımına gideceğini duyurdu. Şirketten KAP’a yapılan açıklamada, “315 bin/ton yıl üretim kapasitesine sahip olan dünyanın en büyük ve Türkiye’nin tek akrilik elyaf üretim tesisi olan şirketimiz son beş faaliyet döneminde yaklaşık yüzde 98.6 kapasite kullanım oranına ulaşmış olup belirsizliklerin ortadan kalkması ile tekrar tam kapasite üretime ulaşmayı hedeflemektedir” denildi.

KOBİLER FATURA KESEMİYOR

İflasın ilanı olacağı düşüncesiyle üretimi durduramayan KOBİ’ler ise gün içinde yüzde 10- 15’lik fiyat değişimleri yaşandığı için fatura kesmekten imtina ediyorlar.

Yazılımda ise döviz üstünden yapılan bakım anlaşmaları sektörü oldukça zorluyor. Müşteriler ya kur fiyatının aşağı çekilmesi talep ediyor ya da anlaşmaları iptal ediyorlar.

ÖDEMELER AKSIYOR, 'HAFTAYA GEL' ZİNCİRİ OLUŞUYOR

Yabancı turistlerin AVM’lere yoğun ilgisi üzerine açıklama yapan Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel durumun bu şekilde gitmesi halinde cadde ve AVM’lerde mağazası olanların ellerindeki stokları bitirme imkanı bulacağını söyledi. Bunun işin olumlu tarafı olduğunu vurgulayan Öncel, şöyle devam etti: “Ancak perakendeci aynı ürünü yerine aynı fiyatla koyamayacak ve maliyetler biraz daha artacak. Maliyetlerin fiyatlara nasıl yansıyacağını ise şimdiden öngörmek zor. Çünkü imalatçılar son birkaç gündür TL üzerinden fiyat veremiyor.”

AVVA Yönetim Kurulu Başkanı Volkan Atik de yukarı yönlü ani dalgalanmalar yaşayan döviz ile ilgili “Böyle zamanlarda reel ekonomi konuşmak lazım. Daha çok üretim konuşmak lazım. Türkiye’de su akıp yatağını bulacağına inanıyorum. Bir de böyle zamanlarda ödeme alışkanlıkları bozuluyor. Buna dikkat etmek gerek. Özellik küçük işletmeler, dolar değerlendikçe ödeme yapmıyor, ’haftaya gel’ zinciri başlatıyor” dedi.