Gazete Duvar yazarları YEP'i değerlendirdi: 'Kriz yokmuş gibi davranalım' programı

DUVAR - Yeni Ekonomi Program (YEP), Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından bugün açıklandı. Büyüme hedeflerinin aşağı çekildiği enflasyon beklentilerinin yükseltildiği programa ilişkin Gazete Duvar yazarları Ali Rıza Güngen ve Bahadır Özgür'ün programa dair ilk değerlendirmeleri şöyle:

'Türkiye’nin dolar bazında milli gelirinin azalacağını söylemiş oldular'

Ali Rıza Güngen: Yeni adıyla Yeni Ekonomi Programı'ndan Türkiyeli sermayedarların ve sözcülerinin mali disiplinin sağlanmasını ve bütçe açığının kontrol altına alınmasını istediler. Ayrıca tutarlı hedefler konulmasını da. Toplumun daha büyük bir kesimini oluşturan ücretlilerin görüşleri program hazırlanırken zaten dikkate alınmadı.

Bazı temel göstergelerde Orta Vadeli Program hedeflerinin sürekli ıskalandığını biliyoruz. Enflasyon ve işsizlik gibi göstergelerde gerçekleşenle sürekli olarak uyumsuz hedefler söylenmiş, bunların nasıl gerçekleşeceği muğlak ifadelerle anlatılmış. Bugün açıklanan YEP’te bazı göstergelerin gerçekçi ifade edilmesi çabası başka bir trajediye işaret ediyor. Örneğin 2019 sonuna kadar yaklaşık 800 bin kişinin daha işsiz kalacağını, Türkiye’nin dolar bazında milli gelirinin 2018 yılında yüzde 10’dan fazla azalacağını söylemiş oldular.

Dünya ekonomisindeki gelişmeleri okuyamayan bu kadro, Türkiye ekonomisinin orta vadede toparlanacağını, kamuda bugüne kadar görülmedik bir tasarruf yapılacağını, Türkiye’nin son 16 yılda görülmedik bir teknolojik atılımı 3 yılda yapacağını söylüyor.

YEP hazırlanırken sermaye istekleri mümkün olduğunca dikkate alınmış ancak hangi projelerin iptal edileceği ve hangi sektörlere ne kadar darbe vurulacağı karara bağlanmamış. AKP kadrolarının yüksek büyüme ve atılım hevesleri kısmen tırpanlanmış. Kamunun önümüzdeki yıllarda nasıl bu kadar yüksek tasarruf yapacağı, vergi adaletinin nasıl sağlanacağı, hangi projelerin askıya alınacağı gibi konularda YEP, aslında kriz ortamında da beklenebileceği üzere, eski Orta Vadeli Programları aratacak kadar muğlak bırakılmış. ABD dolarının 2019'da 5,60, 2020'de 6 TL civarında olmasının zımni bir şekilde öngörülmesi ise başka bir sorun.

'Kriz yokmuş gibi davranalım programı'

Bahadır Özgür: YEP’ten anladığımız gerçekten iktidarın Türkiye’nin bir kriz sürecinde olduğunu kabul etmediği. Enflasyon hedef değil tahmin olarak belirtilmiş. En ciddi konu büyüme oranının hemen herkesin tahmin ettiği ve ekonomik daralmanın ifadesi olan bir düzeye çekilmesi. Bu zaten olacak şeydi. Yani program açıklamasan da gerçekleşecekti. 'Hedef' denilemez. Kriz sürecinde büyümenin bu orana kadar gerileyeceği bekleniyordu. Bakanın 2 milyon yeni istihdam dediği de 2021 yılı. YEP’teki beklentilere bakarsak iki yıl işsizlik ciddi artacak. Emlak Bankası inşaatçı için yeniden yapılandırılıyor. 70 milyar TL tasarruf ise askıya alınacak kamu özel işbirliği projelerinden sağlanacak gibi. Yani orada da ciddi bir kamu harcaması tasarrufu görünmüyor. 16 milyar TL’lik ek kaynak ise dolaylı vergi artışı, dolayısıyla zam anlamına geliyor.

Ortada yerel seçim varken şu aşamada kamu kaynaklarını zaten ciddi oranda kısamazlardı, öyle de oldu. Açıkçası bu 'kriz yokmuş gibi davranalım programı'dır. Zaten dün Erdoğan bu sınırı çizmişti.

Yeni Ekonomi Programı: Büyüme hedefleri düştü, enflasyon beklentisi yükseldi