Vergi paketi değil borçlanma paketi

DUVAR - Dijital Hizmet Vergisi, Konaklama Vergisi ve Değerli Konut Vergisi olmak üzere üç yeni vergi getiren kanun teklifi, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye başlandı.

45 maddelik kanuun teklifi getireceği yeni vergiler kadar Yeni Ekonomi Programı kapsamında Hazine’ye ilave borçlanma sağlayan 40. maddesiyle de tartışma konusu. Teklif ile Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna geçici bir madde ekleniyor. Maddeye göre net borç kullanım tutarı 2019 yılı için 1/1/2019 tarihinden geçerli olmak üzere, Bakan ve Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım tutarına 70 milyar TL ilave edilerek uygulanacak.

Teklifte bu maddenin gerekçesi de, “2020-2022 Yeni Ekonomi Programında (YEP) yer alan bütçe büyüklükleri ve bütçe dengesi çerçevesinde oluşan finansman ihtiyacının karşılanması ve Hazine nakit rezerv düzeyinin artırılması amacıyla sene başında yılı Bütçe Kanunu ile belirlenen net borç kullanım tutarının arttırılması hedeflenmektedir” sözleriyle açıklandı.

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu üyeleri bu maddeye tepki gösterdi. Eski Bakan, CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener,  paketin asıl amacının 40’ıncı madde olduğunu söyledi. Tümü 5-6 milyar gelir tahsili sağlayan paketin bu maddeyle 70 milyar ilave borçlanma getirdiğini anlatan Şener şöyle devam etti:

“Bütçe Kanunu’na ve düzenlemeye göre 80 milyar hazine borçlanabiliyor, yüzde 5 bakan, yüzde 5 Cumhurbaşkanı, o da 90 küsur eder, 70 de buradan, 2019 için 160 milyar borçlanmayı düzenleyen bir madde. Bu paket dolayısıyla bir vergi paketi değil, doğrudan doğruya borçlanma paketi. Ya kardeşim, siz krizi zaten borçlanmayla ilgili böyle rastgele yaptığınız düzenlemeler yüzünden çıkardınız. Şu kriz ortamını, sürekli krizi derinleştirecek, yeniden tekrar etmesini sağlayacak düzenlemeler yaptınız ve memleketi mahvettiniz, yine aynı şeyle geliyorsunuz önümüze.  Yapacağınız en iyi şey bu teklifi çekmek.”

PAYLAN: 140 MİLYAR DOLARLIK AÇIK SÖZ KONUSU

HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan da Bakanlığın Merkez Bankası'nın yedek akçesine el koymasına rağmen şu anda tahmini olarak 130-140 milyar TL arasında bir bütçe açığıyla karşı karşıya kalacağını belirtti ve ekledi: "Eğer tek seferlik gelirler de olmasaydı gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 5 veya 6’sı kadar bütçe açığı vermiş olacaktık yani bu yıl için bu açığı verdik. Şimdi diyorsunuz ki: “70 milyar TL daha borç yetkisi alsın bu torbayla."

TATLIOĞLU: BÜTÇE AÇIĞINA KAYNAK YARATMA TEKLİFİ

İYİ Parti Milletvekili İsmail Tatlıoğlu da “Teklifin en önemli özgül ağırlığı 40’ncı madde” dedi. 70 milyar lira ilave borçlanma tanındığına dikkat çeken Tatlıoğlu şu değerlendirmede bulundu: "Bütçede bütçe dengesi, açığı vardır; bunun kadar Hazine borçlanabilir diyoruz? Bu yetmezse ilaveten yüzde 5’i kadar borçlanabilir diyoruz. Bu da yetmezse bu açığın yüzde 5’i kadar Cumhurbaşkanının kararıyla borçlanabiliriz diyoruz. Yani 2 tane yüzde 5 aşağı yukarı 8 milyar lira ediyor. Biz, Cumhurbaşkanına bir kalemde 70 milyar lira borçlanma yetkisi veriyoruz. Birden hepsini aşan bir borçlanma yetkisi veriyoruz. E, o zaman burada verebiliyorsak, bu sınırlara ne gerek var? Gerçekten bu sistem, bu teklif hiçbir sorunu çözmek için değil ama bütçe ve nakit açığına, hazine nakit açığına kaynak sağlama amacıyla getirilmiş."

EMECAN: BASİT BİR BORÇLANMA YETKİSİ DEĞİL

CHP Milletvekili Emine Gülizar Emecan, teklifle 70 milyar lira ilave iç ve dış borç alacak bir yasal düzenleme yapılmasını eleştirdi. “Neden bu kanun teklifi böyle sıkışık zamanda, bütçenin öncesinde geliyor?” diye sorduğunda "Bütçeden önce çıkması gereken maddeler var" yanıtını aldığını belirten Emecan, şöyle devam etti: "Sanırım, o madde bu madde; gördükten sonra da anlamış olduk” dedi.

CHP’li Akif Hamzaçebi de, 40’ıncı madde düzenlemesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu söyledi. Bütçe yasasının nasıl görüşülüp yasalaşacağının anayasada belirlendiğine dikkat çeken Hamzaçebi, “Bu, basit bir borçlanma meselesi değildir. Borçlanma limitine 70 milyar Türk lirası daha ilave etmek bütçe hedeflerinin tutmayacağını kabul etmek demektir. O zaman yapılması gereken TBMM ek bütçe yasası getirmektir. Bu yanlıştır. Bütçe hakkı milletindir. Bir maddeyle bu hakkı milletten alamazsınız” dedi.

ZEYBEK: YOL YAKINKEN AKLINIZI BAŞINIZA ALIN

CHP’li Gökan Zeybek de söz konusu maddenin 2019 yılında 80,6 milyar liralık bir bütçe açığı öngörüyorduk ama 70 milyar lira daha bütçe açığının artırılmasını öneriyoruz anlamına geldiğini söyledi ve ekledi: “2019 yılı bütçesi bu Meclise geldiği zaman toplam bütçenin yüzde 8’i kadar bir bütçe açığını öngörüyordunuz, 2019 yılının sonuna gelindiğinde bütçe açığı yüzde 17’ye çıktı. Arkadaşlar, yol yakınken aklınızı başınıza alın. Vergiyi artıran iktidarların sonu küçük muhalefet partisine dönüşmektir.”