Merkez Bankası zorunlu karşılıkları 3 puan artırdı

DUVAR - Bankaların Merkez Bankası'nda tutmaları gereken zorunlu karşılıklar üç puan artırıldı. Resmi Gazete'da yayınlanan 'Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ'e göre vadesiz, ihbarlı, bir aya kadar, üç aya kadar, altı aya kadar ve bir yıla kadar vadeli mevduat/katılım fonu yabancı para yükümlülükler zorunlu karşılık oranı yüzde 19’dan yüzde 22’ye çıkarıldı. Bir yıl ve bir yıldan uzun vadeli yabancı para yükümlülükler için zorunlu karşılık oranı ise yüzde 15’ten yüzde 18’e yükseltildi.

Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada bu kararla, piyasadan yaklaşık 9,2 milyar dolar tutarında döviz ve altın cinsinden likidite çekilmesinin beklendiği belirtildi. Söz konusu tutar, TCMB brüt rezervlerine eklenecek.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

“Covid-19 salgınının olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla 17 Mart 2020 tarihinde açıklanan tedbirler çerçevesinde; reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalar için yabancı para zorunlu karşılık oranları 500 baz puan indirilmiş, 5,1 milyar ABD doları karşılığı likidite serbest bırakılmıştı. Buna ek olarak, reel kredi büyüme koşullarını ilk defa sağlayan bankalara yaklaşık 9,2 milyar ABD doları karşılığı likidite verilmiş, böylece bankacılık sistemine toplam 14,3 milyar ABD doları karşılığı likidite sağlanmıştır. Bu defa, normalleşme sürecinin bir parçası olarak, finansal istikrarın desteklenmesi amacıyla, yabancı para zorunlu karşılık oranlarının tüm bankalar için tüm yükümlülük türlerinde ve vade dilimlerinde 300 baz puan artırılmasına karar verilmiştir. Alınan bu kararla, piyasadan yaklaşık 9,2 milyar ABD doları tutarında döviz ve altın cinsinden likidite çekilmesi beklenmektedir. Söz konusu değişiklik, tesisi 24 Temmuz 2020 tarihinde başlayacak olan 10 Temmuz 2020 tarihli yükümlülük döneminden itibaren geçerli olacaktır."

Merkez Bankası'nın 'normalleşme adımı' diye nitelendirdiği bu kararı ekonomistler ise eriyen döviz rezervlerini desteklemek için bir adım olarak değerlendirdi.

Prof. Dr. Yalçın Karatepe Twitter hesabından şu değerlendirmeyi yaptı:

"MB’nin döviz zorunlu karşılıklarını 300 baz puan artırması ne anlama geliyor? Sanırım enflasyonda bir patlama yaşanmasından endişe ediyorlar. Şöyle ki; bankalar ek 9,2 milyar doları nereden bulup MB’ye yatıracaklar? En kolay yöntem MB ile yaptıkları swapların bir kısmını sonlandırmak ve/veya ROM’da bulunan dövizleri TL ile takas etmek. Her iki durumda da MB’ye TL verip oradan döviz almak gerekecek. Bunun için yaklaşık 63 milyar TL MB’ye verecekler ve bu tutarda TL piyasadan çekilmiş olacak. MB’den aldıkları dövizler de tekrar MB’ye döneceği için brüt rezervlerde bir azalma olmayacak. Son zamanlarda yaşanan kredi patlamasından endişe ettikleri için bu yolu seçmiş olabilirler. Çünkü karşılık oranlarındaki artış kredi genişlemesi yapan bankalara da uygulanacak."

Ekonomist Erdem Ateş, şu yorumu yaptı: "Yabancı para zorunlu karşılık oranı yüzde 3 artırılmış. Kararın nedeni olarak covid-19 salgını sonrası normalleşme olarak belirtilmiş. MB’nin piyasadan döviz çekerek, Brüt döviz rezervlerini artırmayı amaçladığı düşünülebilir."

İktisatçı Mustafa Sönmez ise şöyle dedi: "Merkez Bankası, bankalara buyurdu ki, topladığınız döviz mevduatlarından zorunlu karşılık olarak bana yatırdıklarınızı 3 puan daha artırıyorum. Yani, bana cephane lazım. Cephane darlığığı ifadesidir bu. Döviz varlıkları eksiye düşmüş. Devamı daha önemli. Acaba neler göreceğiz?" (HABER MERKEZİ)