Enflasyonda üstü örtülen hesap
Enflasyonda hem zam yağan gıda, konut gibi kalemlerin ağırlığı düşürüldü hem de yüzde 93'e ulaşan üretici enflasyonu ile tüketici enflasyonu ayrıştırıldı. Böylece enflasyon daha düşük hesaplanıyor.
DUVAR - Ekonomist ve akademisyenlerin oluşturduğu ENAG, ocak ayı enflasyonunu yüzde 114,87, Türkiye İstatistik Kurumu ise yüzde 48,69 olarak hesapladı. TÜİK'in açıkladığı rakam halk tarafından inandırıcı bulunmazken, ekonomistler hissedilen enflasyon ile açıklanan enflasyonun neden farklı olduğunu yorumladı.
KUBİLAY: 2003'TEKİ 10 TL'NİN DEĞERİ 12 TL'YE DÜŞTÜ
Ekonomist Dr. Murat Kubilay, AK Parti iktidarı döneminde 19 yıllık enflasyonun yüzde 727'yi bulduğunu belirterek, 1 Ocak 2003'teki 100 TL'nin bugünkü reel değerinin 12 TL'ye düştüğüne dikkat çekti. Hissedilen enflasyon ile açıklanan resmi enflasyon arasındaki farkın, 2018 yılından itibaren tüketici enflasyonu (TÜFE) ve üretici enflasyonu (ÜFE) arasındaki ayrışmadan kaynaklandığını belirten Kubilay, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Öyle ki TÜİK'e göre, üreticilerin maliyetleri artsa da bunu tüketicilere ısrarla az yansıtıyorlar. Herkesin açıklananın üstünde enflasyon hissetmesinin nedeni burada üstü örtülen kısım. ÜFE'de var, TÜFE'de yok ama herkes hissediyor" dedi.
DEMİR: İKİ İHTİMAL VAR, İKİSİ DE DOĞRU
Doç. Dr. Oğuz Demir de ÜFE'deki artışa dikkat çekerek, "Bakın asıl bu bir dramdır... Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 93,53, aylık yüzde 10,45 arttı... Asıl dram burada..." değerlendirmesinde bulundu.
Kubilay'ın paylaştığı tabloyu da yorumlayan ekonomist Demir, bu durumda iki ihtimal olduğunu ve ikisinin de doğru olduğunu belirterek, bunları şöyle sıraladı:
1. İşletmelerin sermayesi eriyor.
2. Tüketici fiyatları hesaplananın üzerinde.
Hem üreticiye hem tüketiciye kaybettiren ekonomi politikası yap deseler daha iyisini yapabilir miydik sanmıyorum."
MAAŞLAR YENİDEN DÜZENLENMELİ
Enflasyon verilerine göre ücret artışlarının da yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirten Demir "Geçen yılın enflasyon farkını bir kenara koyarsanız memur ve memur emeklisinin aldığı zam yüzde 7,5! Ocak ayında memur zammı eridi. Bir yıllık enflasyon yüzde 50'ye geldi. Asgari ücret zammı da ilk aydan eridi. Bütün ücretler gözden geçirilmelidir" çağrısında bulundu.
ÖZATAY: ÜCRETLER ŞİMDİDEN ERİDİ
İktisatçı Fatih Özatay da, ocak ayı enflasyonunun yüzde 11,1, ilk altı aylık memur maaşı artışının ise yüzde 7,5 olduğuna işaret ederek, "Memurların daha ilk ayda alım güçleri düştü. Asgari ücret artışının %22'si ise Ocak ayında enflasyona kurban verildi. Şaka gibi... Enflasyonla mücadele, hemen, şimdi..." dedi.
ÖZGÜR: ZAM YAĞAN KALEMLERİN AĞIRLIĞI DÜŞÜRÜLDÜ
Ekonomi yazarı Bahadır Özgür ise enflasyon hesaplamasında yapılan değişikliğe dikkat çekerek, "Enflasyon hesabında esas zam yağan kalemler olan gıda, alkol ve sigara ile konut giderlerinin ağırlığı düşürüldü. Özellikle konut harcaması yani elektrik, su, kira, doğalgaz vb. düşüş çok büyük, 1,24 puan!" dedi ve şu tabloyu paylaştı:
GÜRSES: HANGİ KAFA YÜZDE 30'UN ALTINDA ENFLASYON BEKLİYOR
Ekonomi yazarı Uğur Gürses, ekonomi yönetiminin yıl sonu enflasyon beklentisini eleştirerek, "Üreticinin son 12 ayda ara malı fiyat artışı yüzde 106, enerji maliyet artışı yüzde 142. Hangi kafa baz etkisiyle yıl sonunda yüzde 30'un altında enflasyon bekliyor?" sorusunu yöneltti.
EĞİLMEZ: İKİ KONU TEKRAR KANITLANDI
İktisatçı Mahfi Eğilmez'in enflasyon yorumu ise şöyle oldu:
Son dönemde iki konu tekrar kanıtlandı;
1- Bankalar faiz yükseldiğinde değil düştüğünde kârlarını artırırlar (banka kârları 2021'de katlandı.)
2- Riskleri düşürmeden faizi düşürürseniz önce kurlar sonra da enflasyon artar.
YILDIRIM: 5 GIDA ÜRÜNÜ ENLASYON HESAPLAMASINDAN ÇIKARILDI
Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, TÜİK'in 5 gıda ürününü enflasyon sepetinden çıkardığını belirterek, şu açıklamayı yaptı: "Türkiye İstatistik Kurumu, enflasyon hesaplamasında baz alınan ürün sepeti ve ağırlıklarını değiştirdi. Mısır özü yağı, kuru barbunya, kayısı, kiraz, yeşil soğan ve kanepe sepetten çıkarıldı. Sepete eklenen yeni ürün yok." (EKONOMİ SERVİSİ)