Erdoğan: Ben ekonomistim, bugüne kadar dediklerim hep çıktı
Her şey, ABD'nin 2008-2014 arasında piyasalara pompaladığı doları kısmasıyla başladı. Türkiye'ye de akan sıcak para azalınca ekonomik illüzyon bozuldu, Erdoğan'dan 'iktisat teorileri' gelmeye başladı.
DUVAR - Türkiye ekonomisinin özellikle son üç yıldır içine girdiği kriz, eylül ayından bu yana kasırgaya dönüşmüş durumda. Peki ekonomiyi hangi koşullar uçuruma sürükledi? 2014 yılında, o dönem başbakanlık koltuğunda oturan Tayyip Erdoğan'a iktisat bilimini tersyüz edecek şekilde hangi şartlar “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” sözünü ettirdi? Ekonomi alanında oluşturulan illüzyon, 2014 yılından sonra nasıl ortadan kalkmaya başladı?
SICAK PARA İLLÜZYONU BİTTİ, EKONOMİ ÇATIRDAMAYA BAŞLADI
Bu sorulara yanıt verebilmek için 2008 yılındaki ABD merkezli finans krizine bakmak gerekiyor. ABD Merkez Bankası (Fed), ülke ekonomisini sarsan krizden çıkışın yolunu piyasalara dolar pompalamakta buldu. Fed'in faizi sıfıra çekmesi üzerine de uluslararası piyasalardaki sıcak para, yüksek faiz veren ülkelere aktı. Türkiye, faizin en yüksek olduğu ülkeler arasında yer aldığı için sıcak para bolluğu, ülke ekonomisinde bir ferahlamaya neden oldu. Bu finans bolluğu üretime kanalize edilmediği için Fed'in 2014 yılında politika değişikliğine gitmesiyle işler tersine döndü. Dış borçla oluşturulan ekonomik görünüm çatırdamaya başladı. AK Parti'nin iktidara geldiği 2002 yılında 129 milyar dolar olan dış borç günümüzde 450 milyar doları aştı. Ancak Erdoğan her konuşmasında, IMF'den alınan 25 milyar doları ödedikleri vurgusunu yapmayı tercih etti. Üstelik bu paranın büyük bölümü, iktidar değişikliği nedeniyle AK Parti hükümetinin ilk yıllarında kullanıldı.
ERDOĞAN: ENFLASYON SEBEP, FAİZ SONUÇTUR
Ancak bu değişimi görmek istemeyen dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan, Mayıs 2014'teki AK Parti Grup Toplantısı'nda, iktisat çevrelerinde garip karşılanan “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” deyiverdi. Daha önce de benzer 'teorisini' dillendirse de tek cümlelik bir netliğe dönüştüren Erdoğan, faiz politikası nedeniyle hedef aldığı Merkez Bankası yönetimine “Yıl içinde bir kere, iki kere, üç kere hep revize ettiniz. Faizi de aynı şekilde... Ama artık yetti, bunu söylemek zorundayım. Faiz sebeptir, enflasyon neticedir. Bize değişik yerlerden değişik gerekçeler getiriyorlar. Bırakın o işleri” diye seslendi.
Bu tarihten sonra her fırsatta faiz-enflasyon ilişkisine yönelik açıklamalar yapan Erdoğan, ekonomide işlerin sadece talimatla düzelmediğini görünce daha fazla sesini yükseltmeye başladı. Son dönemde ise sık sık “Ben ekonomistim” diyen Erdoğan'ın, hafızalarda yer edinen belli başlı açıklamaları şöyle: