Erdoğan'ın dış politika çıkmazı: Seçimden önce 'düşmansız' kaldı

DUVAR - 14 Mayıs seçimleri için geri sayım sürerken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan geçtiğimiz gün AK Parti'nin seçim beyannamesini açıkladı. Erdoğan'ın 'manevra imkanının azaldığını' söyleyen Uluslararası İlişkiler Uzmanı Prof. Dr. İlhan Uzgel, seçimlere kısa bir süre kala iktidarın olası dış politika adımlarını değerlendirdi. 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerin ardından Yunanistan ile ilişkilerde 'yumuşama' olduğuna işaret eden Uzgel, seçime yaklaşırken Atina ile yeni bir gerilim ihtimalinin oldukça düşük olduğunu söyledi.

"Seçimden önce Erdoğan'a puan kazandıracak fazla bir hareket alanı kalmadı. Depremlerin ardından Ege'de gerginlik ihtimali azaldı. Bunun olması için Yunanistan'ın yeniden 'düşman' konumuna getirilmesi gerekiyor veya Yunanistan'ın bir adım atması gerekiyor" diyen Uzgel, Erdoğan'ın Batı'yı 'karşısına almak istemediğini' dile getirdi ve şu ifadeleri kullandı: "Erdoğan, seçimlere giderken bu alanda daha dikkatli davranıyor. Kafkasya'da da zaten bir açılım süreci yürütüyor ve Ermenistan'la normalleşme sürecinin Erdoğan'a oy getirme ihtimali yok. Erdoğan'ı Putin ve Körfez destekliyor."

'SEÇİME FAYDALI OLACAK YOLLAR TIKANIK'

Washington ile ilişkilere de değinen Uzgel, seçimlere kadar ABD'den F-16 alımı konusunda bir gelişme yaşanmayacağı görüşünü paylaştı: "F-16 yolu şu an kapalı. Kıbrıs'ta belki bir hareketlenme olabilirdi ancak depremde Kıbrıslı gençlerin hayatını kaybetmesiyle oradaki hava da çok değişti. Bu yüzden seçimler söz konusu olduğunda, dış politikada hareket alanı çok dar. Örneğin, Mısır'la ilişkilerin düzelmesinin seçimlere bir etkisi olmayacak. Seçimlere faydalı olacak yollar tıkanık görünüyor. Bu yüzden Erdoğan, seçim beyannamesinde olduğu gibi muhalefetten çalıntı politikalar ile hamleler yapmaya çalışıyor."

'BATI, ERDOĞAN'A MALZEME VERMEKTEN KAÇINIYOR'

"Batılı devletler, Erdoğan'a seçimlerde kullanabileceği bir malzeme verme konusunda çok dikkatli. Batı bundan kaçınıyor, seçim öncesi pozitif veya negatif bir adım atmak istemiyor" diyen Uzgel, ABD'nin seçim sürecinde Türkiye iç politikasının bir aktörü gibi görünmek istemediğini dile getirdi. 

'PUTİN'DEN BİR ZİYARET KOPARMAYA ÇALIŞIYORLAR'

Batı'dan seçim sürecinde olumlu veya olumsuz bir adım gelmeyeceğini dile getiren Uzgen, Türkiye-Rusya ilişkilerine de değindi. Moskova yönetiminin doğrudan Türkiye'deki seçimlere yönelik adımları olduğunu söyleyen Uzgel, şöyle devam etti: "Örneğin, Rusya'nın Türkiye'de doğalgaz merkezi kurma kararı doğrudan Türkiye kamuoyunu etkilemeye yönelikti."

Uzgel, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye'ye ziyaret olasılığını değerlendirdi. "Erdoğan, Amerika'dan yüz bulamayınca Putin'e döndü" ifadelerini kullanan Uzgel, geçtiğimiz günlerde Türkiye'ye gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un ziyaretine işaret etti: "Erdoğan, Lavrov'u davet etti. Bir Putin ziyareti koparmaya çalışıyorlar. Bu kapsamda iki liderin Akkuyu Nükleer Santrali'nin açılışını yapması bekleniyor."

'YENİ BİR ORTA DOĞU VAR'

"Erdoğan'ın elindeki seçenekler eskisi kadar bol değil" diyen gazeteci Musa Özuğurlu ise, Orta Doğu ile ilişkilerde politika değişikliğine gidildiğini belirtti. "Erdoğan, Orta Doğu'ya yeniden dönmeye çalışıyor ve bunu da bugüne kadar küstürdüğü Arap ülkeleriyle barışarak yapmaya çalışıyor" diyen Özuğurlu, Orta Doğu'da yeni bir ilişki modelinin kurulduğuna işaret etti.

"Yeni bir Orta Doğu var ve Türkiye'nin de bunun dışında kalabilmesi mümkün değil. Ankara'nın buna uyum sağlaması gerekiyor" ifadelerini kullanan Özuğurlu, şöyle devam etti: "Suudi Arabistan ile İran'ın anlaştığı yeni bir Orta Doğu kuruluyor. Türkiye'nin eski politikalarını sürdürebilmesi mümkün değil. Burada da, Erdoğan'ın elinin çok da rahat olmadığını görüyoruz."

'ERDOĞAN, BATI'YI RAHATSIZ ETMEK İSTEMİYOR'

14 Mayıs sürecini geçtiğimiz seçim dönemleri ile karşılaştıran Özuğurlu, "Seçimler yaklaşırken Erdoğan'ın eskisi gibi agresif bir politika izleyeceğini düşünmüyorum" dedi. Özuğurlu, şu açıklamalarda bulundu: "Erdoğan, Batı'yı da rahatsız etmek istemeyecektir. Zaten, bu süreçte de Batı'ya yönelik açıklamalarda bulunmadı. Geçtiğimiz seçim dönemlerinde gerek Almanya, gerek Hollanda olsun, bir takım başkentlerde olay yaratacak açıklamaları olmuştu.  Bu süreçte bunları göremiyoruz. Bir tek konuda öne çıkabilir, o da Filistin meselesi. Filistin konusu dışında, başka hiçbir konuda sert söylemlerde bulunmayacaktır."

Son haftalarda Süleymaniye'de yaşananlara da değinen Özuğurlu, "Erdoğan'ın doğrudan ABD'yi karşısına alacak bir hamle yapacağını düşünmüyorum" dedi.