EYT’de ‘kademeli prim’e tepki: Şimdi de prime takıldık

Nur Kaplan

ANKARA – Milyonlarca çalışanın beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin yasa teklifi AK Parti ve MHP milletvekillerinin imzasıyla Meclis Başkanlığına sunuldu. 4 maddelik kanun teklifine göre 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi olanlar yaş dışındaki diğer şartları karşılamak koşuluyla emekli olabilecek. Ancak kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi ve 5 bin prim gün sayısı hesabı ile emeklilik hesabı yapanlar bu kez "kademeli prim gün sayısı" ile karşı karşıya kaldı.

AK Parti Grup Başkanvekili Yılmaz Tunç, "1999 öncesi sigorta girişi olanların başlangıca göre prim gün sayısı kademeli olarak 5 bin ila 5975 gün arasında değişiyor. Düzenleme ile yaş şartı kalkıyor. Kadınlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık süresi, 5 bin-5 bin 975 arası değişen prim gün sayısını doldurmaları gerekiyor" dedi.

AK Partili yetkililerin açıklamaları üzerinden prim gün sayısı hesaplamaları yapıldığında örneğin 9 Eylül 1981 tarihinde iş girişi olan SSK’lı kadın çalışanın emekli olması için prim gün sayısı 5 bin, 24 Mayıs 1993 tarihinde işe başlamış SSK’lı bir kadın çalışan için 5 bin 675, 24 Mayıs 1999 tarihinde işe girmiş SSK’lı bir kadının emekli olabilmesi için gerekli olan prim günü sayısı 5 bin 975 olarak görünüyor. Bu durumda 5 bin prim gün sayısı üzerinden emeklilik planları yapanlar “kademeli prim gün sayısı” nedeniyle yeni bir mağduriyet ile karşı karşıya kalacak.

‘1999 YILINDAKİ DÜZENLEMEYE TAM ANLAMIYLA GEÇİLMELİ’

Sosyal Güvenlik Uzmanı Ali Tezel, tam anlamıyla 1999 yılında yapılan düzenlemeye göre bir çalışma yapılarak 5 bin olan prim gün sayısına devam edilmesini ve kademeli prim şartının kaldırılması gerektiğini ifade etti. Tezel, şunları kaydetti:
"Cumhurbaşkanımız zamanında ‘yaş şartını kaldırdık’ demişti ama, kademeli prim devam ediyor. 5975 olan prim sistemi var. 5000 günde EYT’de yok. Önceden ileri yaşta işe girenler veya mevsimlik işte çalışanlar SSK’dan 3600 günde, Bağ-Kur’dan 5400 günde emekli olabiliyordu. Kadınlar 50, erkekler 55 yaşında emekliydi. Buradaki yaşı kaldırdılar ama günler devam ediyor. 5300’den başlayıp 5975 giden kural sürüyor. Kademeli gün sayısının kaldırılıp, 5000 gelmesi iyi olurdu."

‘KADEMELİ PRİM GÜN SAYISI BİZİM ÇALIŞMA HAYATIMIZDA BAŞLARKEN YOKTU’

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Başkanı Gönül Boran Özüpak, 8 Eylül 1999 öncesinde çalışmaya başlayan birçok insanın 5000 pirim günü yeterli olduğu düşüncesiyle hareket ettiğini, prim günü eksik olan binlerce insanın borçlanma yaptığını hatırlattı. "İnsanlar borçlarının ikinci taksitini ödemeye başladı. 5600’e mi tabii, 5800’e mi bilmiyorlar. Bu fark insanların 600-800 gün çalışma süreci olması demek" diyen Özüpak, şunları kaydetti:
"Biz bir taraftan emeklilik hakkımız için mücadele ederken şimdi de prime takıldık. Sorun tam anlamıyla çözülmedi. Kademeli prim gün sayısı bizim çalışma hayatımız başlarken yoktu ki. 4-5 sayfalık bir kanun maddesi sunuldu. Bu kadar karma karışık anlatılmamalı, soru işareti yaratan kanun maddelerini neden hazırlama gereği duyuyorlar? Biz 8 Eylül 1999 öncesi haklarımızı tamamen istiyoruz. Bir kısım emekli olacak evet ama diğer taraflar için yeni mağduriyetler yaratıyorsunuz. Emeklilik sisteminin ve hesaplanmasının elden geçirilmesi lazım. Yaş kadar önemli olan aylık bağlanma oranları var. Asgari ücretten yatan primlerin değişmesi lazım. Umuyoruz ki, Meclis’teki Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeler sürecinde tüm detaylar, olması gereken şartlar, iade edilir ve verdiğimiz mücadelenin karşılığı bizi rahatlatır.”