30 milyon kâr eden Elbistan Şeker Fabrikası neden yok ediliyor?

İbrahim Yalçın

1985'ten beri Elbistan-Nurhak Karayolu üzerinde faaliyet gösteren, 33 yıl önce 2 bin 400 dekarlık bir alan üzerine kurularak şeker üretimine başlayan Elbistan Şeker Fabrikası, 2016-2017 döneminde 2 bin 710 çiftçinin 7 bin 80 hektarlık alanda ektiği 415 bin ton şeker pancarını işleyerek 48 bin 500 ton kristal şeker üretti. Fabrikada şekerin yanında 17 bin 671 ton melas ile 98 bin 195 ton yaş küspe de üretildi.

KÂR EDEN ŞEKER FABRİKASI, ZARAR EDİYOR GİBİ GÖSTERİLEREK SATILDI

İşletme hiç zarar etmeyip geçen yıl 30 milyon TL kâr etti. Elbistan'da şeker pancarı üreten büyük tekeller veya büyük çiftlikler bulunmuyor. Üreticiler küçük ve orta büyüklüklerde çiftçilerden oluşuyor. Dolayısı ile her türlü olumsuzluk ve girdi (Mazot, gübre, ilaç) yüksekliğine rağmen, üretim genişçe bir kesim için ciddi bir gelir kaynağı durumunda. Harika bir ürün olan şeker pancarı, Türkiye'nin 4'üncü büyük ovası Elbistan'a da çok yakışıyor. Yalnız Elbistan'ı değil, polar değeri yüksek, kaliteli ve daha sağlıklı şeker üretimi tüm bölgeyi canlı tutuyor.

BÖLGE HALKININ İTİRAZLARI GÖRMEZDEN GELİNDİ

Üretimin tüm bu olumlu yanlarına rağmen, bölge halkının itiraz ve şikayetleri yok sayılarak Elbistan Şeker Fabrikası, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca 11 Temmuz'daki ihaleyle, 297 milyon liraya Mutlucan Tuz Madencilik İnşaat Turizm Otomotiv Petrol Nakliye Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye satıldı. Elbistan’da 971 dönüm saha üzerine kurulu 40 bin metrekare büyüklüğündeki fabrika, şirket çatısı altında yeni kurulan Mutlucan Şeker'e devredildi.

Mutlucan şirketine maşallah, bütün sektörleri içine almış. Tuz, madencilik, inşaat, turizm, petrol, nakliye, sanayi ve ticaret... Yok yok. Tam bir şablon ihale firması, iktidarın her sektördeki ihalelerine katılabilir. Elbistan Şeker Fabrikası'nı da alarak şeker sektörüne de Mutlucan Şeker ile girmiş.

ELBİSTAN ŞEKER FABRİKASI TUZLA BUZ EDİLİYOR!

.

Yönetim Kurulu Başkanı Birol Mutlu devir sırasında, "Hedefimiz fabrikayı daha iyi şartlarda çalıştırmak. Eskilerden devralacağız daha ileriye götürmeye çalışacağız. Bundan başka bir emelimiz yok. İlelebet bu fabrikanın bu bölgede çalışmasına katkıda bulunacağız hep beraber" diye konuşmuştu.

2017'de 2 bin 710 çiftçiyle yapılan sözleşmede, kotalanan 64 bin 600 dekar alan pancar ekilerek, 415 bin ton pancar işlendi, 48 bin 500 ton şeker üretildi. 21018-1019 üretim yılında ise geçen yıla göre düşürülmüş bir üretim planı yapılarak 2 bin 213 çiftçiyle üretim sözleşmesi imzalandı. 53 bin 700 dekar kotalanmış arazide, 400 bin ton pancar işlenerek şeker üretimi planlandı.

Oysa sadece şeker patronu Mutlucan değil, iktidar yetkilileri de üretimin aynen devam edeceğini, çiftçilerin ve işçilerin herhangi bir kayıplarının olmayacağını, en az beş yıl üretime bu şekilde devam edileceğini açıklamıştı.

Bütün bu vaatlerden bu yana bırakalım beş yılı, sadece beş ay geçmiş olmasına rağmen, söylenenlerin tam tersi yaşandı. Mutlucan Şeker aynen devam etmek üzere devraldığı üretim planını uygulamadı. Alımı planlanan 400 bin ton pancarın yaklaşık 150 bin tonu yağmur, kar ve don altında bırakıldı. İktidarın yandaş tuz firmasına sattığı Elbistan Şeker Fabrikası, çiftçinin pancarını karda kışta don altında bırakarak buz etti.

PANCARIN TARLADA BEKLETİLMESİ ÇİFTÇİYE EK MASRAFLAR GETİRİYOR

Geçtiğimiz yıllarda, sezonda gecikme olunca, fabrika yönetimi birkaç yerde silo kurarak üreticinin pancarını yerinde alıyordu. Üretici fabrika içindeki sıkışıklığı beklemiyordu. Yine çiftçinin sezonda mağdur olmaması için nakliye desteği yaparak, ürünleri karda kışta tarlada bıraktırmıyordu. Bu aylarda çiftçinin pancar sökümü tamamen bitmiş oluyordu.

Oysa mevcut durumda çiftçiler pancarlarını zamanında fabrikaya teslim edememe ile yüz yüze kaldılar. Karda ve çamurda çalışamayacaklarından, söküm işlemini yapamayabilirler. Bu durum pancarın kalitesini düşürerek ve ekstra masraflarla çiftçinin eline geçecek parayı azaltabilir.

ÖZEL ŞİRKET KENDİ KÂRINA BAKIYOR

Elbistan çiftçisi kendisine anlatılan ile uygulanan arasındaki farka hâlâ inanamıyor. Yıllardır pancar üreten köylü böyle bir durumla karşılaşacağını hayal bile edemiyordu. Çiftçilerin bu durumu anlatmak için çalmadıkları kapı kalmadı. Lakin iktidarda bulunan siyasi parti temsilcileri ve milletvekilleri de ortada görünmemeye dikkat ettiler. Çünkü bu durumu izah edecek bir gerekçe yok. Şeker fabrikaları satılınca daha iyi olacak diye, iktidar sahiplerince aldatılan köylüler şaşkınlık içindeler.

Yoğun üretim yapan üreticiler topluca durumu anlatmak için gittikleri Mutlucan Şeker'in patronu Birol Mutlu'ya, "Böyle olursa gelecek yıllarda biz pancar üretemeyiz" diyerek şikayette bulundular. Birol Mutlu kendilerine "Siz bilirsiniz, üretmezseniz üretmeyin ben bu fabrikayı mülkü ile aldım. İstediğimi yaparım" cevabını verdi.

Zaten fabrika devri sırasında Mutlucan Şeker'in Yönetim Kurulu Başkanı Birol Mutlu, gazetecilerin şeker üretimi dışında başka bir sanayi tesisi kurma planlarının olup olmadığını sorması üzerine, "Tabii ki yapmak isteriz, biz yatırımcıyız neticede" cevabını vermişti.

FABRİKA ARAZİSİNİN DEĞERİ, SATIŞ FİYATINA EŞDEĞER

Basında çıkan tahmini rakamlara göre bin dönüm arazisi bulunan fabrikanın arazi değeri 255 milyon lira olarak açıklandı. 297 milyon liraya satılan fabrikanın sadece arazi değeri 255 milyon TL olursa, hem de şehrin en güzel yerinde, Ceyhan Nehrinin Pınarbaşı kaynağına sıfır mesafede, şeker üretimi ya da fabrika patronun umurunda olur mu?

Görünen o ki iktidar sahipleri ve yandaş Mutlucan firması bahsi geçen beş yılı beklemeden çiftçilere dayatacakları zorluklarla, pancar üreticisini üretimden uzaklaştırarak şeker fabrikalarını boşa çıkartıp üretim dışı bırakacaklar. Bu durum uluslararası şeker tekellerinin beklentileri ile de örtüşüyor. Şeker fabrikalarının dağıtılması ile Türkiye uluslararası tekellerin pazarı haline dönüşecek.

ŞEKER ÜRETİCİLERİNİN MÜCADELEDEN BAŞKA YOLU YOKTUR

Evet acı ama gerçek, şeker fabrikalarını özelleştirilmesine açıktan, kitlesel bir karşı çıkış olmamasının bedeli çok ağır olacak. Gelecekte mutlaka bu işin sancıları gündeme gelecektir. Ülkemizde zenginlik ve güzellik çoktur. Elbistan da güzellik ve zenginlikle dolu, Türkiye'nin dördüncü büyük ovasıdır. Hayvancılık ve tarım cennetidir. Her türlü tahıl ürününün ambarıdır. Buna rağmen, her alanda rant çetelerinin saldırısı altındadır. Sahip çıkanı, koruyanı da yoktur. Örneğin şeker pancarı üretimi bitiriliyor, Ceyhan kurutuluyor, termik santraller öldürüyor.

Elbistan halkının her türlü bahaneyi bir yana bırakıp yok edilmeye karşı, hep birlikte elinden gelen her türlü mücadeleyi yürütmekten başka yolu kalmamıştır.