'Gavad', I. Kavad'dan mı geliyor?
Kavat kelimesinin Sasani Şahı I. Kavad'a dayandığı iddiasının aksine, kelimenin kökeni Arapça "Kavvād" kelimesine dayanıyor.
DUVAR - Sosyal medyada “kavat” kelimesinin, etimolojik olarak Sasani İmparatorluğu Şahı I. Kavad’a dayandığı iddia edildi.
KELİMENİN KÖKENİ ARAPÇA
teyit.org'da yer alan habere göre, kelimenin kökeni Arapça “Kavvād” kelimesine dayanıyor.
Türkçe kelimelerin kökenlerinin neye ve hangi dile dayandığını bulmak için başvurulabilecek birçok Türkçe sözlük bulunuyor. Bunlardan en yaygın olanı Türk Dil Kurumu Sözlüğü. TDK Sözlüğüne göre kavat kelimesi, Arapça “ḳavvād” kelimesine dayanıyor. Kelimelerin kökenini öğrenmek için başvurulacak bir diğer önemli kaynak ise Nişanyan Sözlük. Nişanyan Sözlük’e göre de kavat kelimesi Arapça “ḳavvād” kelimesine dayanıyor. Sözlük kelimenin kökenini şu şekilde aktarıyor:
“Arapça ḳwd kökünden gelen ḳawwād قوّاد ‘muhabbet tellalı, fuhuşa aracılık eden’ sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük Arapça ḳāda قَادَ ‘önayak oldu, iş bitirdi’ fiilinin faˁˁāl vezninde meslek adıdır.”
Arapça sözlük incelendiğinde de ḳavvād kelimesinin, 'fuhuşa aracılık eden' anlamına geldiği doğrulanabiliyor.
Kavat kelimesinin etimolojik kökeninin öğrenebileceğiniz iki farklı kaynak tarafından aktarılan bilgiler birbiriyle uyuşuyor. Ötüken Türkçe Sözlük gibi kaynaklarda da aynı bilgilere ulaşmak mümkün.
Gazeteci Murat Bardakçı da 15 Kasım 2013 tarihinde “El Kavvââât!” başlıklı köşe yazısında bu kelimenin etimolojik kökeninin Arapça olduğuna ve Sasani İmparatorluğu Şahı I. Kavad ile bir bağlantısının olmadığına değinmiş.
İnternet üzerinden kavat kelimesinin Sasani İmparatorluğu Şahı I. Kavad ile bir bağlantısının olduğuna dair güvenilir bir kaynağa da ulaşılamadı.
ŞAH I. KAVAD KİMDİR?
Pers, İran hanedanlığı olan Sasaniler’in Şahı I. Kavad 488 ile 531 yılları arasında saltanat sürmüş. Kavad tarihi kaynaklarda Kubâd, Kavâz gibi isimlerle de anılıyor. İddia metinlerinde Şah I. Kavad’ın "dışarıdan gelen göçmenlere bedava hizmet ettiği ve aynı dindense ülkesinin kızlarını sunduğuna" yönelik iddialar da var. Tarihi kaynaklarda ve internet üzerinde bu bilgileri doğrular bir bulguya ulaşılamıyor.