Gencer'in akli dengesi silah ruhsatı alabilecek kadar yerinde

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR - İzmir'de Halkların Demokratik Partisi (HDP) il binasına Onur Gencer tarafından gerçekleştirilen silahlı saldırıda parti üyesi Deniz Poyraz öldürülmüştü. Saldırıyı gerçekleştiren Gencer ile ilgili akli dengesinin yerinde olmadığı yönündeki tartışmalar HDP milletvekillerince eleştirilirken milletvekilleri basına verdikleri demeçlerinde saldırının planlı ve organize olduğunu, saldırganın da akli dengesinin gayet yerinde olduğunu savundu.

Dün yerel bir televizyonda açıklamada bulunan HDP Milletvekili Serpil Kemalbay da taziye için gelen emniyet müdürünün saldırgan ile ilgili "O saldırganın bu çadırdan haberi yoktur, o aslında akli dengesini yitirmiş birisidir" dediğini iddia etti.

Saldırıyı ruhsatlı silahı ile gerçekleştiren Gencer'in ise silah bulundurma ruhsatını geçtiğimiz mayıs ayında Gaziemir İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne başvurarak aldığı ortaya çıktı. Yaşanan durum ve kamuoyundaki tartışmalar "Akli dengesi yerinde olmayan kişiler silah ruhsatı alabilir mi?" sorusunu akıllara getirdi. Yaklaşık bir ay önce silah ruhsatı alan Gencer'e ise ruhsat mevzuatına göre akli dengesi yerinde olduğuna dair rapor da verilmiş olması gerekiyor.

TAM TEŞEKKÜLLÜ HASTANEDEN PSİKİYATRİ RAPORU İSTENİYOR

İzmir Emniyet Müdürlüğü'nün resmi internet sitesi üzerinden yayınladığı şartlara göre silah bulundurma veya taşıma ruhsatı almak isteyen kişilerin bazı şartları yerine getirmesi gerekiyor. Bu şartlardan en önemlisi ise Silah Ruhsatı almasında sakınca bulunmadığına dair Tam teşekküllü Devlet Hastaneleri'nden veya üniversite hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu.

Psikiyatri, Ortopedi, Nöroloji, Göz, KBB ve Dahiliye dallarını kapsayacak şekilde düzenlenen sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi alındığı tarihten itibaren 6 ay olarak belirleniyor. Söz konusu dallarda herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan kişilere silah ruhsatı alabilmesinde bir sakınca görülmüyor.

RUH SAĞLIĞI SORUNU BULUNMADIĞININ SAPTANMASI GEREKİYOR

Türkiye Psikiyatri Derneği'nin "Ateşli silah ruhsatı için başvuran kişiler için psikiyatrik muayene kılavuzu"nda yer alan bilgilere göre ateşli silah bulundurmak isteyenlerin akıl hastası veya psikolojik ve nörolojik rahatsızlıkları olmaması gerekiyor. İlgili mevzuata göre başvuran kişilerde, zekâ geriliği ve demans, psikotik ve duygu durum bozuklukları, ağır kişilik ve dürtü kontrol bozuklukları, alkol ve madde kullanım bozuklukları ile kişinin zihinsel yargılamasını, davranışlarını ve dürtü kontrolünü etkileyen diğer ruh sağlığı sorunları bulunmadığının saptanması gerekiyor.

Ateşli silah ruhsatı için yapılan muayenede ise şu ilkeler gözetiliyor;

- Adli Sicil Kayıt İncelemesi

-Rutin Psikiyatrik Muayene; Muayene sırasında aşağıdaki belirti ve bulgu taraması yapılır. Bu amaçla düzenlenmiş ekteki form doldurulur. .

-Yardımcı Yöntemlerin Kullanılması. Başvuran tüm kişilere muayene edilen kurum veya yerleşim merkezinde psikolog varsa mutlaka bir psikolojik test (MMPI, Rorschach, TAT vb.) yapılır. Güvenirlik ölçeği içermesi nedeniyle MMPI öncelikle önerilir. Bilişsel işlevlerin sınırda olması veya muayenede dikkat çeken organik bulguların olması durumunda nöropsikolojik testler istenir. Ayrıca muayene sırasında zihinsel kapasitesi sınırlı olduğu düşünülenlere ve ilkokul mezunu ve altı eğitime sahip kişiye bir zekâ testi yapılır. Kurumda psikolog yoksa yukarıda belirtilen konuların ikinci bir muayene ile açıklığa kavuşturulamayacağı kanısı oluşursa başka bir merkezden psikolojik test istenir.

Alkol kullanım bozukluğu şüphesi varlığında kanda etil alkol ve/veya karaciğer fonksiyon testleri, madde kullanım bozukluğu şüphesinde idrarda madde taraması yapılır. Saldırganlık, dürtü kontrol bozukluğu, psikozlar ve duygudurum bozukluğu vb. durumların varlığı şüphesinde olanaklı ise diğer kaynaklardan bilgi toplanması için sosyal hizmet uzmanı incelemesi istenir.

-Sevk: Muayeneler ve incelemeler sonucunda kesin bir kanıya varılamaz ve psikiyatri uzmanı tereddüte düşerse, ikinci bir psikiyatri uzmanına danışır

-Sonuç: Rapora “sağlam”, “psikopatoloji yok”, “akıl hastalığı ve zayıflığıma rastlanmadı” gibi tanımlar yerine “kişinin muayene edildiği tarihler arasında silah ruhsatı almasına engel psikiyatrik bozukluk saptanmadı” yazılır. Silah bulundurması veya taşımasında sakınca saptanan kişilerin raporuna ise raporda tanı veya bulgu gerekçe gösterilerek “...nedeniyle silah bulundurması ve taşıması sakıncalıdır” yazılır. Psikiyatri uzmanı, gerekli kişilerde ve durumlarda; ruhsat için onay vererek veya onayı erteleyerek 6 ay veya 1 yıl sonra muayene tekrarını ister. Raporda fiziksel ve nörolojik muayene sonucu da yer alır ve sorumluluğun kurumsal olarak paylaşılması için sağlık kurulu raporu olarak düzenlenir.

MUAYENEDE HERHANGİ BİR AKIL HASTALIĞI OLUP OLMADIĞI TESPİT EDİLMEYE ÇALIŞILIYOR

Konuyla ilgili görüştüğümüz bir psikiyatri uzmanı, silah ruhsatı için başvuran kişinin psikometrik testlerle muayene edildiğini belirterek, "Psikiyatrik muayenede psikometrik testler var. Muayenede belli bir akıl hastalığı dediğimiz psikotik bozukluklara yönelik belli sorular soruluyor. Herhangi bir akıl hastalığı olup olmadığı tespit edilmeye çalışılıyor" dedi.

Silah ruhsatı meselesinde daha kapsamlı bir inceleme yapılması gerektiğini ve psikiyatristlerin yıllardır bunu dile getirdiğini ifade eden psikiyatri uzmanı, "Yıllarca silah ruhsatlarının daha da zor verilmesine yönelik talepler dile getirildi. Kısa bir muayenedense daha kapsamlı bir araştırma, inceleme bir güvenlik araştırması yapılması gerekiyor. Bir memurun ataması bile bir güvenlik soruşturmasından geçiyor. Silah konusunda daha rahat davranılıyor" diye konuştu.