Glifosat içeren tarım ilaçlarının satışı hukuka aykırı bulundu
Yabani otlara karşı kullanılan glifosat maddesi kansere yol açtığı gerekçesiyle Roundup tarım ilacına karşı açılan davada ilk karar çıktı.Ankara 18’inci İdare Mahkemesi, ilacın eksik incelemelerle piyasaya sürüldüğüne karar verdi. Böylelikle glifosat içeren Roundup ilacının piyasadan toplatılması ve yasaklanmasının önü açılmış oldu.
Osman Çaklı
UŞAK - ABD’de bir bahçıvanın glifosat kullanımı yüzünden kansere yakalanması üzerine tarım ilacı üreticisi Monsanto tazminata mahkum olurken, söz konusu etken maddenin Türkiye'de kullanımının yasaklanması yönündeki süreç de başladı. Amerikalı yargıçlar, şirketin Roundup ve Ranger Pro adlı yabani ot ilaçlarının kansere yol açtığı bilmesine rağmen tüketicileri uyarmadığına hükmetmişti. Glifosatın bulunduğu ilaçlar üzerine tartışmaların devam etmesi üzerine Türkiye’de de kullanılan ilaç hakkında Tarım ve Orman Bakanlığı’na, Avukat Senih Özay tarafından geçen haziran ayında dava açıldı. Ankara 18’inci İdare Mahkemesi’nde görülen davada, glifosat içeren kimyasalın kanserojen madde barındırdığı yönündeki iddialar nedeniyle bu tarım ilaçlarının, ruhsatlarının ve lisanslarının iptal edilmesi, toplatılması talep ediliyordu. Ankara 18’nci İdare Mahkemesi kararını açıklayarak davacı avukatlar lehine karar verdi.
‘ÇEVRE VE İNSAN SAĞLIĞI DEVLETİN ÖDEVLERİ ARASINDA’
Glifosat içeren tarım ilacının Türkiye’de yılda 20 bin tonun üzerinde kullanıldığının öğrenilmesi üzerine Türkiye’deki ruhsatının iptal edilmesi, toplatılması, üretim ve ithalinin yasaklanması talebiyle ilk olarak Tarım ve Orman Bakanlığı’na başvurulmuştu. Ancak başvurunun 60 gün yanıtsız kalması üzerine avukat Senih Özay Ankara 18’inci İdare Mahkemesi’ne dava açtı.
Glifosat içeren tarım ilaçları Türkiye’de Avrupa Birliği müktesebatı esas alınarak kullanılıyor. Çevre ve insan sağlığının korunması için gerekli tedbirlerin alınmasının devletin ödevleri arasında yer aldığına değinilen gerekçeli kararda, “Zararlı organizmalar ile mücadelede kullanılacak faydalı organizmaları üretenler, ithalatını yapanlar, piyasaya arz edenler ve kullananlar, bakanlıkça belirlenen esaslara uymak zorundadır. Bitki koruma ürünlerinin, ziraat mühendisleri, kimya mühendisleri veya kimyagerlerin sorumluluğunda üretildiği ve bu ürünlerin kalite kontrolünün, bakanlık tarafından uygun görülen laboratuvarlarda yapılacağı, kullanılmasına izin verilecek ürünler hakkında, kurulacak komisyonlardan, bilimsel esaslara göre risk değerlendirmesi yapılması gerektiği, risk değerlendirmesinin tavsiye niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır” şeklinde görüş belirtildi.
‘YETERLİ İNCELEME YAPILMAMIŞ’
Dünyada kullanımına izin verilen glifosat içerikli tarım ilaçlarının çeşitli ülkelerde riskli bulunarak yasaklandığını belirten mahkeme heyeti kararında, “Mevzuat gereğince oluşturulması gereken komisyonlarda risk değerlendirmesi yapılmadığı gibi tarım ilaçlarının kullanımına izin verilmesinde, yeterli inceleme ve araştırma yapıldığı yönünde laboratuvar değerlendirmelerinin bulunmadığı görüldüğünden, bu yönüyle eksik incelemeyle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” ifadelerini kullandı.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline karar veren mahkeme heyeti, 30 gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf yolunu açık bıraktı.