Göbeklitepe'de şipşak ayin: 'Boyut kapısı' deyip uzaylı arıyorlar
Göbeklitepe, son dönemde farklı etkinliklerle gündeme geliyor. Yoga, kozmik yolculuk gibi başlıklarla düzenlenen etkinliklere, hem yurt içinden hem de yurt dışından ziyaretçiler katılıyor.
URFA - Anadolu'daki neolitik dönem yerleşimlerinin en ünlüsü durumunda olan Göbeklitepe her yıl yurt içinden ve dünyanın farklı noktalarından binlerce ziyaretçi ağırlıyor. Urfa’daki turizmciler Göbeklitepe trafiğinden oldukça memnun. Ancak bu ziyaretçiler arasında “arınma", "yoga", "kozmik yolculuk” gibi etkinliklerde bulunmak isteyenler de yer alıyor.
Her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turist ağırlayan, keşfiyle birlikte Urfa’yı turizmde daha ileri bir noktaya taşıyan Göbeklitepe’de bir dönem bu etkinlikler o kadar yoğun gerçekleştirildi ki sonunda "ayin yapmaya" kadar ulaştı. Kültür Turizm İl Müdürlüğü bu etkinlikleri takibe alarak yasaklama kararı aldı.
Ancak buna rağmen gerek bireysel gerekse gizli ama gruplar halinde bu amaçlı ziyaretlerin sürdüğü biliniyor.
‘GÖBEKLİTEPE FARKLI İNANÇLARA SAHİP İNSANLARIN DİKKATİNİ ÇEKİYOR’
Kentte 1997’den beri turizmcilik yapan Zeki Kılınç, böylesi ziyaretlerin kaynağının, “Göbeklitepe‘de bir enerji olduğuna inanılması” olduğunu söylüyor. Kılınç’a göre, M.Ö. 9000-9500 yılları arasında yaşamın sürdüğü merkezin "tapınak" olarak kullanıldığına inanılması da bu tarz etkinlikleri gerekçesi oluyor.
Göbeklitepe'de ortaya çıkarılan ve "T" şeklinde taşlardan oluşan, daire planlı yapıların amacına dair ilk değerlendirmeler arasında bunların tapınak olarak kullanılmış olabileceği değerlendirmesi de yapılmıştı. Bu yorumun en önemli dayanaklarından biri olarak da bölgede hiç konut yapısı olmaması gösterilmişti. Ancak son dönemde yapılan yeni çalışmalarda Göbeklitepe'de konut yapılarının da bulunduğu anlaşıldı. Fakat bu arada tapınak iddiası yaygınlaştı, tanıtım amacıyla da bu iddia kullanıldı. Bu durum da yerleşime dair çeşitli rivayetler üretilmesinin yolunu açtı.
'YERYÜZÜNÜN ÇEKİM NOKTALARINDAN BİRİ OLDUĞUNA İNANILIYOR'
Öne çıkan rivayet ve hikayelerden birkaçını aktaran Kılınç, “Mesela Göbeklitepe‘de çoğu insanın merak ettiği bir konu olarak 'Anunakiler' anılıyor. Bunların 'gökten inen 50’ler' olduğu söyleniyor. Bu iddiaya göre Göbeklitepe‘ye gelen uzaylıların, burada insan ırkının genetiğini değiştirdiğine inanılıyor. En çok konuşulan ve inanılan diğer hikaye de Göbeklitepe'nin 'boyut kapılarından bir tanesi' olduğu iddiası. Bu iddiaya göre söz konusu kapının 'yeryüzünün çekim noktalarından bir tanesi' olduğuna inanılıyor. Buranın uzaylıların hava istasyonu olduğuna inanan bir kesim de var. Görüştüğümüz, konuştuğumuz insanlar işte bunlara inanıyor.”
Göbeklitepe’de resmedilen bir hayvan figürünün kanatlarının üzerindeki kafatası motifinin de buranın 'adak yeri' olduğu fikrini oluşturduğunu söyleyen Kılınç şunları anlatıyor: “Göbeklitepe'de şu anda bölgemizde görülmeyen hayvanlar da resmedilmiş. Örneğin aslan, kaplan, leopar... Bu figürleri görünce insanlar şaşırıyor ve hemen varsayımlar üretmeye başlıyor. ‘Bunlar zamanında burada mı yaşıyordu', 'iklim mi değişti', 'ormanlık mıydı', 'deniz mi vardı’ gibi."
Göbeklitepe'de 12 bin yıl önce farklı iklim ve doğa koşulları olduğu, ayrıca Mezopotamya'nın farklı koşullardaki bölgeleri arasındaki trafiğe dahil olduğu yönündeki bilgilere rağmen sanki tek başına bir bölge gibi değerlendirilmesi de bu tip rivayetler üretilmesinde etkili oluyor.
‘İNSANLAR AKIN AKIN GELİYOR’
Göbeklitepe’de bulunan farklı objelerin de bu tarz inanışları beslediğini belirten Kılınç, “Bu yüzden gelen yerli yabancı birçok turist, meditasyon, yoga, kozmik yolculuk gibi türlü arınma etkinlikleri yaptılar. Benim şahit olduğum bir etkinlik oldu mesela, meditasyon uzmanı olduğunu söyleyen bir kadın ve etrafındaki topluluk Miraz ağacının etrafında bir meditasyon yapıyordu. Bu duruma karşı çıkanlar da oldu” diyor.
Göbeklitepe'de söz konusu etkinliklere yaklaşık 3 yıldır izin verilmiyor. Gelen kişilerin bu etkinlikleri anlık organize etmesi durumundan haberdar olursa da yetkililer tarafından engelleniyor.
‘KOZMİK GRUPLAR GELİYOR’
Otel işletmeciliği yapan Mehmet Ünal ise insanların Göbeklitepe’de yapılmak istenen herhangi bir ritüelin yasaklanmaması gerektiğini savunuyor.
İnsanların bölgede 'kozmik yolculuk'tan ağaca bez bağlamaya kadar birçok ritüel gerçekleştirdiklerini kaydeden Ünal “Yasaklarla bunların önüne geçilmez. Örneğin bir tane kadının kendini 'kötü ruhlardan arındırmak için' dans ettiğini gördük. Diğer yandan bu insanların çeşitliliği bizim turizmimizin canlanmasında büyük öneme sahip. Özellikle bioenerji, kozmik gruplar, yoga grupları 12 ay turizmi canlandırıyorlar" diyor.
"Kişisel gelişim uzmanı" olduğunu söyleyen Nuray Zincirlioğlu da Göbeklitepe'nin "ruhani bir yer" olduğunu savunuyor. Burada düzenlenen bazı etkinliklere de katılmış. Göbeklitepe için "orası özümüzün olduğu bir merkez" diyen Zincirlioğlu, dünyada şu anda "enerjisiyle devam eden üç merkez olduğunu" savunarak bunların Mısır piramitleri, Kabe ve Göbeklitepe olduğunu öne sürüyor. Göbeklitepe'de çeşitli "ayinler" yaptıklarını da söyleyen Nuray Zincirlioğlu, "çocuğu olmayan kadınlar için çocuk ritüelleri yaptıklarını" da söylüyor.
'KİŞİ BAŞI 69 BİN TL ÖDEDİLER'
Zincirlioğlu, bu ritüellere katılımın bir bedeli olduğunu belirterek "Şu anda bir fiyat söyleyemem. Fiyatlar sürekli değişiyor. Benzin fiyatından otele kadar ücretler sürekli artıyor. Ama biz bunu ticaret için yapmıyoruz. Birbirini tanıyanlar birbirini bu tür etkinliklere davet ediyor" diyor. Kılınç da Zinciroğlu gibi etkinliklerin duyurusunun sosyal medya ya da Whatsapp gruplarında dağıldığını dile getiriyor. Kılınç, "Meditasyon gibi aynı ilgi alanlarına sahip kişiler zaten birbirini tanıyor. Ağırlıklı olarak sosyal medya üzerinden toplanıyorlar. Örneğin yaklaşık bir yıl önce bir grup geldi. Kişi başı 69 bin TL ücret ödemişlerdi. Herkesi şaşırtan bir fiyattı. Bazen organizasyonu kendileri yapıyor, ona göre kişi başı bir fiyat belirliyorlar" şeklinde bilgi veriyor.
Dünyada son dönemin en önemli arkeolojik keşifleri arasında gösterilen Göbeklitepe, bu mistik değerlendirmelerle de gündeme gelmeye devam edecek gibi görünüyor...