Göktaşının içerisinde iki yeni mineral keşfedildi
Somali’ye düşen devasa bir göktaşının içinde, Dünya’da daha önce hiç rastlanmamış iki mineral keşfedildi.
Ben Turner
2020 yılında Dünya’ya düşen 16.5 ton ağırlığındaki ‘El Ali’ göktaşından alınan 70 gramlık tek bir kesitin içinde iki yepyeni mineral bulundu. NASA, Güneş sistemimizdeki gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair kanıtlar bulmak için mineral açısından zengin Psyche asteroidini inceleme amacıyla bir araştırma uydusu gönderecek. Bilim insanları da yakında başlayacak olan Psyche araştırma görevinin baş araştırmacısı ve Arizona Eyalet Üniversitesi Gezegenler Arası Araştırma Girişimi’nin genel müdürü olan Lindy Elkins-Tanton’un önerisiyle, keşfedilen minerallere meteorun adına atıfta bulunarak ‘elaliit’ ve ‘elkinstantonite’ adlarını uygun gördüler.
FARKLI BİR KİMYAYA SAHİPLER
Kanada’daki Alberta Üniversitesi Yer ve Atmosfer Bilimleri Bölümü’nde profesör olan Chris Herd, “Yeni bir mineral bulduğunuzda, bu, gerçek jeolojik koşulların, taşların kimyasının daha önce bulunandan farklı olduğu anlamına gelir” diyor: “Bunu heyecan verici kılan şey, bu özel göktaşında, bilim açısından yeni olan ve resmi olarak tanımlanan iki yeni mineralin mevcut olması.”
Araştırmacılar El Ali’yi, küçük silikat parçalarından oluşan parçalarla meteor kaynaklı demirden meydana gelen bir tür olan ‘Demir IAB kompleks göktaşı’ biçiminde sınıflandırdılar. Göktaşı kesitini inceledikleri esnada, yeni minerallerin ayrıntıları bilim insanlarının dikkatini çekti. Mineralleri daha önce bir laboratuvarda sentezlenen benzerleriyle karşılaştırdıklarında, kısa süre içinde onları doğada ilk kez kaydedilen mineraller olarak tanımlayabildiler.
Araştırmacılar, ana asteroitlerinin hangi koşullar altında meydana geldiğini anlamak amacıyla göktaşlarını daha fazla araştırmayı planlıyorlar. Herd, “Bu kayanın eskiden parçası olduğu asteroidin jeolojik süreçlerinin ve jeolojik tarihinin nasıl ortaya çıkarılacağı benim uzmanlık alanım” diyor: “Tek bir göktaşı üzerinde inceleme yaparak yepyeni minerallerin tanımlanması sürecine dahil olacağım hiç aklıma gelmemişti.”
Araştırma ekibi bunun yanı sıra, minerallerin malzeme bilimi alanındaki olası kullanımı üzerinde de çalışıyor. Öte yandan, gelecekte El Ali göktaşından elde edilebilecek bilimsel veriler tehlikede olabilir. Göktaşı, muhtemel bir alıcı bulmak amacıyla Çin’e götürüldü ve bu durum araştırmacıların inceleme yapmak için uzay kayasına ulaşması önünde bir engel olabilir.
Yazının orijinali Live Science sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)