Görme engelli avukata noter ve savcılıkta tanık dayatması

Ogün Akkaya

ANKARA - İstanbul Barosu’na kayıtlı olarak yıllardır avukatlık yapan görme engelli avukat Mümin Özeken, vekalet işlemi için gittiği Beyoğlu 42’nci Noteri’nde ayrımcılığa maruz kaldığını belirtti. Kanunlara göre engelli avukatların tanık huzurunda işlem yapması kendi tercihlerine bırakılırken, noterde görevli kişiler Özeken’e tanık getirmeden talep ettiği işlemini yapamayacaklarını söyledi.

Noterde yaşadığı ayrımcılık karşısında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmak isteyen Özeken, bu başvuruyu yaparken tanık istenmesi durumuyla yeniden karşılaştı. Özeken, ifadesinin alınabilmesi için tanık isteyen savcıyı Hakimler ve Savcılar Kurulu’na şikâyet etti.

'YASAL HAKKIM OLMASINA RAĞMEN NOTER KABUL ETMEDİ'

Daha öncesinde sorun yaşadığı noterde çok sayıda işlem yaptığını, noterdekilerin kendisini tanıdıklarını ve önceki işlemlerinde tanık istenmediğini dile getiren Özeken yaşadıklarını şöyle anlattı:

“Vekaletname hazırlamak için notere gitmiştim. Noterde işlemi yapan kişi tanıksız işlem talebimi kabul etmedi. Bana ‘Siz görmüyorsunuz, görmediğiniz için okuyamıyorsunuz. Tanık istiyorum. Tanık olmazsa vekaletnameyi düzenlemem’ dedi. Kendisine 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 73. Maddesini anlattım. Borçlar Kanunu’nun maddelerini anlattım. Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu’nun kararlarını anlattım. Avukat olarak kendisini bilgilendirdim. Noterden onlarca iş yapmak için bekleyen insanların önünde tartıştık, yaptığı kırıcı bir hareket oldu. Kendisine yasanın verdiği hükümleri anlattım. Sorun olmayacağını söyledim. Yasal hakkım olmasına rağmen noter kabul etmedi.”

'YAŞANANLAR ÇALIŞMA HAKKIMIZI SINIRLAYAN BİR DURUM'

Özeken noterde yaşadıkları hakkında şikâyet dilekçesi vermek için İstanbul Cumhuriyet Savcılığı’na gitti. Savcının kendisine noterde yaşadıkları hakkında “İki tanık bulamadınız mı ki problem yaratıyorsunuz?” dediğini söyleyen Özeken, tanıksız işlemin hakkı olduğunu belirtmesine rağmen şikâyet dilekçesi hazırlanırken de sorun yaşadı.

Savcının kendisine “İfadeni alalım ama ben hazirun (Tanık) istiyorum” dediğini ifade eden Özeken bu duruma karşı çıktı. Savcının noterde yaşadığı tanık sorununun aynısı tekrarladığını belirten Özeken, “Ben görme engelliyim ama okur yazarım. Mesleğini 31 yıldır icra eden bir avukatım. Bu beni açık açık rencide etmektir” diye konuştu ve savcılıkta yaşadıklarına dair şunları söyledi:

“Engellilerin imza durumlarının nasıl işlediğini hukuken biliyoruz. Kendisinin de bilmesi gerekiyor. En azından savcı ‘Bu konuda yetersizim, inceleyeyim iki gün sonra ifadenizi alabilirim’ de diyebilirdi. Onu da demedi. Direkt kesip attı. Dalga geçercesine ‘Beni şikâyet edecek misiniz?’ dedi. Ben de kendisine ‘Tanık konusunda diretecekseniz şikâyet edeceğim’ dedim. Kendisini HSK’ya şikâyet ettim. Dilekçede durumu özetledim. Yasal dayanaklardan bahsettim. Engelli avukatların durumlarını açıkladım. Mahkemelerin engelli avukatlar için gerçekleştirdiği uygulamaları anlattım. Yaşananlar, çalışma ve sözleşme düzenleme hakkımızı sınırlayan veya ortadan kaldıran bir durum.”

'SAVCI, HAKİM VE NOTERLERİN BUNU BİLMESİ GEREKİYOR'

Yasaların engelli avukatlar için açık ve net olduğunu vurgulayan Özeken, durumun bilinçsizlik ve bilgisizlikten kaynaklandığı görüşünde.

Özellikle noterlerin engelli avukatlara problem çıkardığını aktaran Özeken, “1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 73. Maddesi çok açık. Yeni bir yasa düzenlemeye bile gerek yok. Savcı, hakim ve noterlerin bunu bilmesi gerekiyor. Okullarda eğitimini versinler. Engellilerle ilgili dersler versinler. Bu sorunu çözmek için engelli hukuku alanında ders versinler. Sorun olmaması gerekirken bize sürekli sorun yaratıyorlar. Noter benden bir müvekkilimin yanında tanık isterse o müvekkil bana iş verir mi?” diye konuştu.

'AVUKATIN TERCİHİNE KALMIŞ BU DURUMA NOTERLER SAYGI DUYMUYOR'

Yaşananları İstanbul Barosu Engelli Hakları Merkezi’ne anlattığını belirten Özeken, “Türkiye Barolar Birliği ve çeşitli illerdeki barolar devreye girdi. Savcının ses tonundan küçümsediğini hissettim. ‘Ne yaparsan yap’ havası hissettim. Beni tahrik etmek istedi. Bilinçlenme ve okumakla ilişkili bir mesele yasa sorun yaratmıyor. Avukat tanıksız işlem yapacağım diyorsa, noterin yapacağı şey tutanağın başında bunu belirtmek. Bu yapılsa bütün problem çözülecek. Avukatın tercihine kalmış bu duruma noterler saygı duymuyor” ifadelerini kullandı.

İSTANBUL VE ANKARA'DA PROTESTO: AYRIMCI DAVRANIŞI KINIYORUZ

Avukat Özeken’in yaşadıkları, İstanbul ve Ankara Barosu’na bağlı avukatlar tarafından basın açıklaması yapılarak protesto edildi. Açıklamada konuşan ve meslektaşlarının uğradığı ayrımcılık nedeniyle duydukları derin üzüntüye dikkati çeken Ankara Barosu Engelli Hakları Merkezi Başkanı avukat Merve Bayram şunları söyledi:

“Bizler engelli bireylerin adalete erişiminde onları yalnız bırakmazken meslektaşımızın ayrımcılığa uğraması hepimizi derinden üzmüş ve durumun vahametini ortaya koymuştur. Yargının unsurlarından olan kolluk, hâkim, savcı ile adliye personelinin ivedi olarak engelli hakları konusunda eğitilmesi gerekmektedir. Anayasa ve kanunlara dayanan haklarımızı kullanmak için mücadele etmemeliyiz. Bu haklar dezavantajdan kaynaklanan tesis edilmesi gereken haklar değil, insan olmaktan kaynaklanan haklardır. Engelli hakları insan haklarıdır. Engelli Hakları Merkezi olarak yurttaşlarımız ile meslektaşlarımızın ayrımcı tutuma maruz kalmamasını sağlayacak, adalete erişimi herkes için eşit hale getirmek için çalışacağız. Meslektaşımıza yapılan hukuki dayanaktan yoksun ayrımcı davranışı kınıyoruz.”

'HUKUKSUZLUĞA ŞAHİDİZ'

İstanbul Çağlayan Adliyesi’nde avukatlar adına basın açıklamasını okuyan İstanbul Barosu Engelli Hakları Merkezi Yürütme Kurulu Üyesi Deniz Yazgan ise "Avukatlık mesleğinin engelli kişilerce bağımsız biçimde yapılamayacağına ilişkin söylemler, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa’mız bağlamında ayrımcılık yasağına aykırıdır" dedi.

"Yasalara açıkça aykırı olan engelli kişinin istemi ve rızası hilafına şahit bulundurma istemini kabul etmiyoruz" diyen Yazgan, "Ancak kendimizden emin bir şekilde belirtiyoruz ki bugün, görme engelli bir avukatın aşağılandığına, ayrımcılığa uğradığına şahidiz. Hukuksuzluğa şahidiz. Görme engelli avukatları gerçek bir avukat gibi değerlendirmeme teşebbüsüne şahidiz" şeklinde konuştu.