Grönland, sandık başında: 'Bu bizim bağımsızlık seçimimiz'

DUVAR - ABD Başkanı Donald Trump'ın 'kontrolünü ele geçirmeye' yönelik açıklamalarını sürdüğü Grönland'da seçmenler, parlamentonun yapısını belirlemek üzere bugün sandık başına gitti. Genel seçim için Grönland'ın başkenti Nuuk'ta ülkenin tek oy verme merkezi kuruldu. Dünyanın en büyük adasında bugün yapılacak seçimde, 31 sandalyeli parlamento Inatsisartut'un yapısı belirlenecek. Oy verme işlemi yerel saatle 09.00'da (Türkiye saatiyle 14.00'te) başladı ve yine yerel saatle 20.00'de sona erecek.

Grönland İçişleri Bakanlığına göre, 57 bin nüfuslu adada yaklaşık 40 bin 500 kişi oy kullanma hakkına sahip. Seçimin, mevcut Başbakan Mute Bourup Egede'nin liderliğindeki Inuit Ataqatigiit (Halk Topluluğu) Partisi ile bağımsızlık yanlısı Erik Jensen liderliğindeki Siumut Partisi arasında geçmesi bekleniyor. Son anketler, Inuit Ataqatigiit'in yüzde 31 ile önde olduğunu, Siumut'un ise yüzde 21,9 ile ikinci sırada yer aldığını gösteriyor.

ÇOĞUNLUK BAĞIMSIZLIĞI DESTEKLİYOR AMA...

Reuters haber ajansının değerlendirmesine göre, bazı Grönlandlılar bu seçimi kendilerini Danimarka yönetiminden kurtarmak için 'tarihi bir şans' olarak görüyor. 1953 yılından bu yana Danimarka toprağı olan Grönland'ın yüzölçümü Teksas'ın yaklaşık 3 katı büyüklüğünde, ancak 57 bin nüfusu bulunuyor. Ada, 1979 yılında parlamento ilk kurulduğunda kısmen özerklik elde etse de Kopenhag, dışişleri, savunma ve para politikalarını kontrol ediyor; Danimarka, ekonomiye yılda 1 milyar doların altında katkı sağlıyor. 

Grönland'daki yerel hükümet, 2009 yılında referandumla tam bağımsızlık ilan etme hakkı da dahil olmak üzere daha büyük bir özerkliğe ulaşmış olsa da büyük ölçüde Danimarka'nın ekonomik desteği olmadan yaşam standartlarının düşeceği endişesi sebebiyle ada henüz bağımsızlık kazanmış değil. Grönland aynı zamanda yüksek teknoloji sektöründe kullanılan nadir toprak mineralleri de dahil olmak üzere doğal kaynaklara da sahip.

Ocak ayında Grönland'da yapılan bir anket, adada yaşayanların çoğunun bağımsızlıktan yana olduğunu, ancak insanların bunun zamanlaması ve yaşam standartları üzerindeki olası etkileri konusunda ayrıştığını ortaya koymuştu. Benzer şekilde, Grönland'daki büyük altı siyasi partinin hepsi bağımsızlığı destekliyor olsa da bunun nasıl ve ne zaman olacağı konusunda partilerin arasında görüş ayrılıkları bulunuyor. 

BAĞIMSIZLIK YANLISI MUHALEFET İVME KAZANDI

Adanın önde gelen muhalefet partisi, bağımsızlık yanlısı Naleraq, seçim öncesi ivme kazanmış durumda. Reuters'a göre, ABD'nin son dönemdeki 'ilgisi' ve Danimarka'nın Grönland'ın mineral zenginliğinden faydalandığı suçlaması bunda etkili oldu. Naleraq adaylarından Qunanuk Olsen, "Bu bizim bağımsızlık seçimimiz" dedi. 

Partiye göre, ABD'nin ilgisi Grönland'ın Danimarka ile olan ayrılma görüşmelerinde konumunu güçlendirecek; parti, dört yıl sonra yapılacak bir sonraki genel seçim öncesi Kopenhag ile anlaşmaya varmayı amaçlıyor. Öte yandan, başkent Nuuk'ta 10'dan fazla Grönlandlıyla konuşan Reuters, bu kişilerin bağımsızlığı tercih ettiğini söylediğini ama hızlı bir geçişin ekonomiye zarar vereceği ve sağlık hizmetleri ve ücretsiz eğitim gibi hizmetlerin ortadan kalkabileceği yönünde endişelerini ifade ettiğini aktardı. 

TRUMP NE DEMİŞTİ?

Trump, ABD yönetimine yeniden gelmesinden bu yana Grönland'ı alma isteğini sık sık ifade ediyor. ABD lideri, 23 Aralık 2024'te Truth Social'dan yaptığı paylaşımda, Grönland'ın ülkesinin kontrolünde bulunması gerektiğine ilişkin söylemini yineleyerek adanın mülkiyeti ve kontrolüne sahip olmanın 'mutlak zorunluluk' olduğunu savunmuştu.

Grönland Başbakanı Mute Bourup Egede ise "Grönland, Grönland halkına aittir. Biz satılık değiliz ve asla satılık olmayacağız. Uzun süredir devam eden özgürlük mücadelemizi kaybetmeyeceğiz" açıklamasında bulunmuştu. Danimarka Krallığı çatısı altında bulunan Grönland, ülkeye 2 bin 900 kilometre uzaklıkta yer alıyor.

Trump'tan Grönland'a: Sizi zengin etmek için milyarlarca dolarlık yatırıma hazırızDÜNYA

(DIŞ HABERLER SERVİSİ)