Avrupa'yla yeni krizin eşiğinden dönüldü
Ankara'yla Brüksel arasında yeni bir siyasi gerilim son anda önlendi. AKPM Ankara'ya demokrasi konusunda eleştiriler getiren bir raporu kabul ederken, Türkiye’nin 'siyasi denetim'e alınması için verilen önerge son anda reddedildi.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM), Türkiye'ye 'demokratik kurumların işleyişi' konusunda bir dizi eleştiri getiren rapor kabul edildi. Rapora ve karar tasarısına
'Türkiye’nin siyasi denetime alınması' konusunda verilen önergeyse son anda reddedildi. Önerge kabul edilseydi, Ankara’nın AKPM’deki heyetini çekmesi ve Türkiye’nin, üyesi olduğu Avrupa Konseyi'yle krize girmesi gündeme gelecekti.
'YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ YERİNE GETİREMİYOR'
Deutche Welle'nin haberine göre, 'Türkiye’de Demokratik Kurumların İşleyişi' başlıklı rapor, AKPM'nin Türkiye raportörleri olan Norveçli parlamenter Ingebjorg Godskesen ve Sırp parlamenter Nataşa Vuçkoviç tarafından hazırlandı. Raporda ve beraberindeki karar metninde, 'son zamanlardaki siyasi gelişmelerden ötürü Türkiye’nin, Avrupa Konseyi üyeliğinden kaynaklanan siyasi ve hukuki yükümlülüklerini yerine getiremez bir ülke haline geldiği ve demokratik kurumların işleyişini tehdit ettiği' mesajı verildi.
'17 ARALIK DÖNÜM NOKTASI'
Bu karar AKPM’nin Strasbourg’daki genel kurulunda 24’e karşı 96 oyla kabul edilirken 10 parlamenter çekimser kaldı. Oylama sırasında AKPM’nin AK Partili üyelerinin sunduğu değişiklik önergelerinin hiçbiri kabul edilmedi. Karar metni özetle şöyle:
- Metinde, güneydoğuda terörle mücadele, dokunulmazlıkların kaldırılması, basın özgürlüğü ve hukuk devleti konuları ön plana çıkarıldı.
- Türkiye’de ifade ve medya özgürlükleriyle ilgili gelişmeler, hukuk devletinin erozyona uğraması, insan hakkı ihlalleri ve terörle mücadele operasyonlarının 'demokratik kurumların işleyişi' konusunda ciddi şüpheler uyandırdığı not edildi.
- "Dört bakan ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu hakkındaki 17-25 Aralık 2013 tarihli yolsuzluk iddiaları ulusal politik süreçlerle ilgili değişikliklerin başlangıç noktası oldu” ifadesine yer verildi.
'TERÖRLE MÜCADELE HUKUK DIŞI YAPILMAMALI'
- Dokunulmazlıkları kaldırılan milletvekillerine yönelik yargı sürecinin, 'Avrupa Konseyi normları ve ifade özgürlüğüne saygı çerçevesinde sürdürülmesi' istendi.
- Türkiye’nin son yıllarda IŞİD, PKK ve TAK gibi terör örgütlerinin saldırılarına maruz kaldığı ve terörle mücadele etmesi gerektiği belirtilmekle birlikte, bu mücadelenin 'uluslararası hukuk ve orantılılık ve gereklilik ilkesine uygun şekilde yürütülmesi' görüşü kaydedildi. Ankara’dan terörle mücadeleyle ilgili yasal mevzuatını, AİHM içtihadı ışığında Avrupa normlarına uyarlaması talep edildi.
- PKK’ya 'terör eylemlerine son verme ve silah bırakma' çağrısı yapılan kararda, şiddetin tırmanmasını önlemek amacıyla 'tüm taraflardan' siyasi yolla çözüm aramaları istendi.
- Karar metninde, Türkiye’de medya ve gazeteciler üzerindeki baskı da kınandı. “Gazeteciler ve basın organlarına yönelik saldırılar, mülkiyet hakkına aykırı biçimde medya kuruluşlarına el konulması, gazeteciler üzerindeki baskılar ve sadece işini yapan gazetecilerin cezalandırılması otosansüre yol açmaktadır” ifadeleri kullanıldı.
'CUMHURBAŞKANINA HAKARETLE İLGİLİ YASA KALDIRILMALI'
- Kararda, Türk Ceza Kanunu'nun Cumhurbaşkanı'na Hakaretle ilgili 299 ve Türk Millet ve Devletini Aşağılama’yla ilgili 301’inci maddelerinin kaldırılması talep edildi.
- 'Yargının yürütmenin kontrolüne girdiği' mesajı da verilen kararda, Erdoğan’ın bir Anayasa Mahkemesi kararına saygı duymayacağına ilişkin ifadeleri örnek gösterildi.
ÖNERGEYİ FRANSIZ VE ERMENİ PARLAMENTERLER İSTEDİ
Bu metin oylanırken, bir grup Fransız ve Ermeni parlamenterin 'Türkiye’nin AKPM’de siyasi denetime alınması' için verdiği önerge son anda reddedildi. AKPM’nin denetim mekanizması, denetim altındaki ülkelerin Avrupa standartlarında demokrasi, insan hakları ve hukuk devletiyle ne derece uyumlu olduklarını ölçüyor.
AB ÜYELİĞİ ÖNCESİ 'DENETLENMİŞTİ'...
Türkiye AKPM’nin denetim sürecinden Haziran 2004’te çıkarılmış ve 'post-monitoring' adı verilen 'denetim sonrası sürece' dahil edilmişti. Denetim sürecinden çıkarılması, Ankara’nın AB'ye katılım müzakerelerine başlamasında önemli rol oynamıştı.
AK PARTİLİ ESEYAN: KUMPAS
AKPM üyesi olan AK Parti milletvekili Markar Eseyan, DW Türkçe'ye yaptığı değerlendirmede raportörlerin 'belli bir medyanın ve HDP’nin etkisinde kalarak rapor hazırladıklarını' öne sürdü. Eseyan, “Bu rapor üzerinden Avrupa Konseyi’nde Türkiye’ye karşı bir kumpas hazırlandı. Birleşik Sol Grup, Ermenistanlılar, HDP ve PKK bu raporu Türkiye’yi denetime sokmak, karantinaya almak için kullanmaya çalıştılar. Amaçları Türkiye’yi cezalandırmaktı” dedi. Eseyan, “Türkiye denetime alınmış olsaydı muhtemelen Avrupa Konseyi’nden çekilecektik. Tüm Avrupa kurumlarıyla krize yuvarlanacaktık. Buna dair bir tuzaktı bu. Fakat sağduyu galip geldi” ifadelerini kullandı.
ERTUĞRUL KÜRKÇÜ: SUSKUNLUĞA SON VERİLDİ
AKPM'nin HDP'li üyelerinden Ertuğrul Kürkçü ise kararı 'Avrupa’nın Türkiye’de olup bitenler karşısındaki suskunluğuna son vermesi' olarak gördüğünü söyledi. Kararla Türkiye’ye 'çok ciddi uyarı gönderildiğini ve hükümetin bu uyarıyı doğru yorumlamasını ümit ettiğini' söyleyen Kürkçü, Avrupa’nın 'Türkiye’yi istiyoruz ama faşist bir Türkiye istemiyoruz' mesajı verdiği görüşünü savundu.